Układ Warszawski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Układ Warszawski (oficjalna nazwa: Układ o Przyjaźni, Współpracy i Pomocy Wzajemnej ros. Договор о дружбе, сотрудничестве и взаимной помощи) był związkiem wojskowym państw Europy Środkowej i Wschodniej pozostających pod wpływem Związku Radzieckiego. Jego formalne zasady zostały określone w roku 1955 przez I sekretarza KPZR Nikitę Chruszczowa. Pakt podpisano 14 maja 1955 w Warszawie. Miał funkcjonować przez 20 lat, w kwietniu 1985 ważność Paktu przedłużono na następne 20 lat. Istniał do 1 lipca 1991. Ustanowiono wspólne dowództwo Układu w Moskwie. Sztaby armii poszczególnych państw członkowskich podlegały operacyjnie X Zarządowi Sztabu Armii Radzieckiej-nie był to więc pakt równorzędnych stron. Głównodowodzącym wojsk Układu Warszawskiego miał być zawsze marszałek Armii Radzieckiej, który był jednocześnie wiceministrem obrony ZSRR.

Członkowie Układu Warszawskiego

Spis treści

1 Członkami były następujące państwa:
2 Doktryna wojenna
- 2.1 Rola Polski w Pakcie
3 Dowódcy Zjednoczonych Sił Zbrojnych
4 Zobacz też:
5 Linki zewnętrzne

[edytuj] Członkami były następujące państwa:

Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Albańska Republika Ludowa (zawiesiła współpracę w 1962, wystąpiła z Układu w 1968)
Bułgarska Republika Ludowa
Socjalistyczna Republika Rumunii
Niemiecka Republika Demokratyczna
Węgierska Republika Ludowa
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Czechosłowacka Republika Socjalistyczna

czyli wszystkie państwa komunistyczne ówczesnej Europy poza Socjalistyczną Federalną Republiką Jugosławii. Członkowie Układu Warszawskiego mieli bronić się nawzajem w przypadku ataku na jednego z nich. Głównym przeciwnikiem był pakt NATO, powstały w 1949 roku.

Państwa należące do układu wydzielały ze swoich armii kontyngenty, które tworzyły Zjednoczone Siły Zbrojne Układu Warszawskiego.

Układ Warszawski sygnował w ciągu swego istnienia tylko jedną operację wojskową - operację "Dunaj". 21 sierpnia 1968 przeprowadził interwencję podczas Praskiej Wiosny w Czechosłowacji (nie była to jednak interwencja Układu jako takiego, lecz jedynie jego 5 członków - NRD, Bułgarii, Węgier, Polski i ZSRR); w ten sposób została wypełniona tzw. doktryna Breżniewa. W interwencji wzięło udział 750 000 żołnierzy, 6 300 czołgów i 800 samolotów. Szacuje się, że zginęło około 200 osób.

Na szczycie w Bukareszcie w 1989 roku zdecydowano o odejściu od doktryny Breżniewa. Po przemianach w latach 1989-1990 państwa członkowskie postanowiły, że stacjonujące w krajach Układu wojska radzieckie powinny opuścić terytorium tych państw. 25 lutego 1991 roku w Budapeszcie podpisano umowę o zaprzestaniu współpracy wojskowej w ramach Układu, 1 lipca 1991 roku w Pradze rozwiązano struktury polityczne. Oznaczało to ostateczną likwidację Układu Warszawskiego.

[edytuj] Doktryna wojenna

Propaganda ZSRR przedstawiała doktrynę obronną Układu jako jednoznacznie obronną przeciwwagę dla "imperialistycznego zagrożenia" ze strony Stanów Zjednoczonych oraz Europy Zachodniej. Doktryna przewidywała błyskawiczne uderzenie lądowe w razie rozpoczęcia konfliktu. W roku 1991 państwa Układu Warszawskiego podały oficjalnie dane o własnych siłach zbrojnych dla potrzeb negocjacji nad CFE-1 i wydrukowane one były nawet w oficjalnej prasie - np. podano, że PRL posiadała 4585 czołgów, CSRS 3330 a ZSRR aż 41 580.

Dokumenty Układu ujawniane od 2005 roku przez ministra obrony Radosława Sikorskiego świadczą, że doktryna Układu była kontrofensywna i zakładała kontruderzenie zmasowanych grup pancernych wojsk na Europę Zachodnią. Dokumenty ujawnione w 2006 dowodzą, że w razie użycia broni masowego rażenia, państwa Układu Warszawskiego miały odpowiedzieć tym samym rodzajem broni.

[edytuj] Rola Polski w Pakcie

Według szczątkowych informacji, jakie docierały do opinii publicznej, najważniejszą rolą Polski w działaniach zaczepnych Paktu było zapewnienie sprawnego przemarszu Armii Radzieckiej oraz przewozu jej zaopatrzenia na zachód Europy.

Zgodnie z „Planem zamierzeń organizacyjnych WP na lata 1955-1960” Siły Zbrojne PRL ze swojego składu miały wydzielić Front Polski zorganizowany trzy rzuty. Pierwszy rzut miała stanowić 1 Armia którą wystawią wojska Pomorskiego Okręgu Wojskowego w składzie: cztery dywizje piechoty (DP), dwie dywizje zmechanizowane (DZ) i korpus pancerny (KPanc) . Była ona przeznaczona do użycia w pierwszej kolejności w ewentualnych działaniach wojennych. Miała też zapewnić osłonę mobilizacji jednostek drugiego i trzeciego rzutu. Drugi rzut stanowić miała 2 Armia organizowana na bazie Śląskiego Okręgu Wojskowego złożona z czterech DP i dwóch DZ. Jednostki tej armii miały dodatkowo zmobilizować cztery DP (dwie dla 3 Armii i dwie do dyspozycji dowództwa Frontu). W składzie trzeciego rzutu przewidywano 3 Armię formowaną z jednostek 8 korpusu Armijnego i jednostek mobilizowanych (łącznie cztery DP i dwie DZ)

Zadaniem bojowym Wojska Polskiego miało być uczestnictwo w działaniach w północnej części Europy i udział m.in. w zajęciu Danii. Radziecka broń jądrowa znajdowała się do 1988 roku na terenie Polski w 178 jednostkach wojskowych i część z niej użyta miała być właśnie w rejonie północnej Europy.