Władysław Raczkiewicz
Z Wikipedii
Władysław Raczkiewicz ur. 28 stycznia 1885 w Kutaisi w Gruzji zm. 6 czerwca 1947 w Ruthin w Walii |
|
1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wychodźstwie | |
Okres urzędowania | od 30 września 1939 do 6 czerwca 1947 |
Partia polityczna | Bezpartyjny |
Poprzednik | Ignacy Mościcki (w kraju) |
Następca | August Zaleski |
3. Marszałek Senatu RP | |
Okres urzędowania | od 9 grudnia 1930 do 3 października 1935 |
Poprzednik | Julian Szymański |
Następca | Aleksander Prystor |
Władysław Raczkiewicz (ur. 28 stycznia 1885 Kutaisi, Gruzja - zm. 6 czerwca 1947 w Ruthin w Walii) - polski polityk. W latach 1921, 1925-1926 i 1936 minister spraw wewnętrznych, 1930-1935 senator z listy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR) i marszałek senatu. W latach 1921-1939 wojewoda kolejno: nowogródzki, wileński, krakowski i pomorski. Od 1939 do 1947 Prezydent RP na Uchodźstwie.
[edytuj] Nota biograficzna
Z wykształcenia prawnik, przed I wojną światową pracował jako adwokat w Mińsku. W czasie wojny służył w armii rosyjskiej, w 1917 należał do organizatorów Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego (Naczpol). Był zwolennikiem tworzenia polskich sił zbrojnych na terenie Rosji. W 1918 brał udział w obronie Mińska przed bolszewikami, w 1920 dowodził ochotniczym oddziałem kresowym walczącym o Wilno.
Początkowo zbliżony do endecji, w latach trzydziestych XX wieku związał się z sanacją. Od 1934 prezes Światowego Związku Polaków z Zagranicy. Po klęsce wrześniowej na podstawie artykułu 13 i 24 Konstytucji kwietniowej z 1935 mianowany następcą na stanowisku prezydenta przez Ignacego Mościckiego. Zrezygnował z części uprawnień prezydenckich na rzecz premiera rządu (tzw. umowa paryska).
Przeciwny układowi Sikorski-Majski z 30 VII 1941, groził ustąpieniem z urzędu. Pod presją Anglików odwołał ze stanowiska Naczelnego Wodza generała Kazimierza Sosnkowskiego wobec jego nieprzejednanej postawy w sprawie granic wschodnich. Wbrew wcześniej dokonanym ustaleniom, przed śmiercią w swoim politycznym testamencie następcą mianował Augusta Zaleskiego. Odrzucenie uzgodnionego wcześniej kandydata, Tomasza Arciszewskiego z PPS, doprowadziło do secesji tej partii z rządu i spowodowało długotrwałe rozbicie emigracji polskiej.
Zmarł 6 czerwca 1947 w Ruthin w Walii. Pochowany został na Cmentarzu Lotników Polskich w Newark w Wielkiej Brytanii, gdzie spoczywa obok generała Władysława Sikorskiego.
[edytuj] Zobacz też
II Rzeczpospolita (1918-1939): (Naczelnik Państwa): Józef Piłsudski • Gabriel Narutowicz • (p.o.): Maciej Rataj • Stanisław Wojciechowski • (p.o.): Maciej Rataj • Ignacy Mościcki
Polska na Uchodźstwie (1939-1990): szerokie uznanie międzynarodowe do 1945 Władysław Raczkiewicz • August Zaleski • Rada Trzech • Stanisław Ostrowski • Edward Raczyński • Kazimierz Sabbat • Ryszard Kaczorowski
Polska Ludowa (1947-1952): Bolesław Bierut
Polska Rzeczpospolita Ludowa (1952-1989): Wojciech Jaruzelski
III Rzeczpospolita (od 1989): Wojciech Jaruzelski • Lech Wałęsa • Aleksander Kwaśniewski • Lech Kaczyński
Wojciech Trąmpczyński • Julian Szymański • Władysław Raczkiewicz • Aleksander Prystor • Bogusław Miedziński