August Zaleski
Z Wikipedii
August Zaleski Ur. 13 września 1883 w Warszawie Zm. 7 kwietnia 1972 w Londynie |
|
2. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie | |
Okres urzędowania | od 9 czerwca 1947 do 7 kwietnia 1972 (Od 1954 równolegle z Radą Trzech) |
Poprzednik | Władysław Raczkiewicz |
Następca | Stanisław Ostrowski |
Minister Spraw Zagranicznych RP | |
Okres urzędowania | od 15 maja 1926 (1) 30 września 1939 do 2 listopada 1932 (1) 25 lipca 1941 |
Poprzednik | Kajetan Dzierżykraj-Morawski (1) Józef Beck (2) |
Następca | Józef Beck (1) Edward Bernard Raczyński (2) |
August Zaleski (ur. 13 września 1883 w Warszawie, zm. 7 kwietnia 1972 w Londynie), polski polityk i dyplomata, dwukrotny minister spraw zagranicznych, Prezydent RP na Uchodźstwie.
Absolwent Gimnazjum Praskiego w Warszawie z 1901 roku. Przed I wojną światową ukończył studia w Londynie (London School of Economics). Pracował przez pewien czas jako bibliotekarz ordynacji Krasińskich. W 1917 podjął w Londynie stałe wykłady z literatury i języka polskiego, związał się z ruchem wolnomularskim, choć nie był jego członkiem. W czasie wojny jego misją było przekonanie Brytyjczyków, że akcja Piłsudskiego nie jest wymierzona w zachodnie mocarstwa Ententy, tylko w Rosję.
Po odzyskaniu niepodległości był dyplomatą akredytowanym w Szwajcarii, Grecji, Włoszech. Brał udział w pracach Ligi Narodów. Potem przez pewien czas piastował mandat senatorski. Po przewrocie majowym był we wszystkich rządach do 1933 ministrem spraw zagranicznych. Po upadku Polski w czasie kampanii wrześniowej ewakuował się do Francji, gdzie został w emigracyjnym rządzie gen. Władysława Sikorskiego ministrem spraw zagranicznych.
W 1947 objął urząd Prezydenta RP na Uchodźstwie. Część polityków wypowiedziała mu posłuszeństwo (w tym generałowie Władysław Anders i Tadeusz Bór-Komorowski), uznając że przedłużając swoją kadencję, łamie on Akt Zjednoczenia Narodowego, utworzyła w 1954 Radę Trzech - zbiorową głowę państwa. Zwolennikiem Zaleskiego pozostał Stanisław Cat-Mackiewicz. Zaleski był najdłużej urzędującą głową państwa w historii Polski nowożytnej (25 lat) - sprawującą jednak swój urząd na emigracji (najdłużej urzędującym prezydentem w kraju był Ignacy Mościcki).
Pozostawił dwie nominacje następców: Stanisława Ostrowskiego i Juliusza Nowinę-Sokolnickiego (prawdopodobnie sfałszowaną przez emigracyjne środowiska prawicy). Po jego śmierci w 1972 Rada Trzech rozwiązała się, uznając legalność jego następcy wywodzącego się ze PPS-owskiego środowiska Rady Trzech - Stanisława Ostrowskiego.
II Rzeczpospolita (1918-1939) |
(Naczelnik Państwa) Józef Piłsudski • Gabriel Narutowicz • (p.o.) Maciej Rataj • Stanisław Wojciechowski • (p.o.) Maciej Rataj • Ignacy Mościcki |
Polska na Uchodźstwie (1939-1990) szerokie uznanie międzynarodowe do 1945 |
Władysław Raczkiewicz • August Zaleski • Rada Trzech • Stanisław Ostrowski • Edward Raczyński • Kazimierz Sabbat • Ryszard Kaczorowski |
Polska Ludowa (1947-1952) |
Bolesław Bierut |
Polska Rzeczpospolita Ludowa (1952-1989) |
Wojciech Jaruzelski |
III Rzeczpospolita (od 1989) |
Wojciech Jaruzelski • Lech Wałęsa • Aleksander Kwaśniewski • Lech Kaczyński |
Leon Wasilewski • Ignacy Jan Paderewski • Władysław Wróblewski • Stanisław Patek • Eustachy Sapieha • Jan Dąbski •
Konstanty Skirmunt • Gabriel Narutowicz • Aleksander Skrzyński • Marian Seyda • Roman Dmowski • Karol Bertoni • Maurycy Zamoyski •
Aleksander Skrzyński • Kajetan Dzierżykraj-Morawski • August Zaleski • Józef Beck
August Zaleski • Edward Raczyński • Tadeusz Romer • Adam Tarnowski