Turgut Özal

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Turgut Özal

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
Görevde 9 Kasım 1989 – 17 Nisan 1993
Önce gelen	Ahmet Kenan Evren
Sonra gelen	Sami Süleyman Demirel
Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı
Görevde 13 Aralık 1983 – 31 Ekim 1989
Önce gelen	Saim Bülent Ulusu
Sonra gelen	Yıldırım Akbulut
Doğum	13 Ekim 1927 Malatya, Türkiye
Ölüm	17 Nisan 1993 Ankara, Türkiye
Siyasi parti	Anavatan Partisi

Halil Turgut Özal (13 Ekim 1927, Malatya - 17 Nisan 1993), Türkiye Cumhuriyeti'nin 45. ve 46. dönem hükümetlerinde başbakanlık yapmış ve ardından 8. Cumhurbaşkanı seçilerek, görevi başında hayatını kaybetmiş olan siyasetçi ve devlet adamıdır.

Babası Malatya/Çırmıktı'lı Ünlüoğulları'ndan Mehmed Sıddık banka memuru, annesi aslen Tunceli/Çemişkezek yerlilerinden Hafize Hanım ilkokul öğretmeniydi. Bir dönem sonra Silifke'ye taşındıktan sonra, pilot olmayı isteyen Özal eşeğin üzerinden düşerek kolundan sakatlanınca bir kolu biraz daha kısa kalmış ve pilotluk hevesi de böylelikle sona ermiştir.

Konu başlıkları 1 Eğitimi 2 Aile Hayatı 3 Kariyeri 4 Siyasi Hayatı 5 Cumhurbaşkanlığı ve ölümü 6 Ölümü ve Cenazesi 7 Kaynakça

[değiştir] Eğitimi

4 yaşındayken Bilecik'in Söğüt ilçesine taşınan Özal, ilköğrenim hayatına burada başladı. Babasının görevi nedeniyle sık sık il değiştiren Özal, ortaokulu Mardin'de bitirir. Mardin'de lise olmaması nedeniyle, Konya Lisesi'nde eğitimine devam eden Turgut Özal bu dönem içerisinde kardeşi Korkut Özal da ona eşlik etmiştir. Son olarak Kayseri Lisesi'nde lise eğitimini bitiren Özal, İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği'ni burslu olarak okur. 1950 yılında mezun olur.

[değiştir] Aile Hayatı

Turgut Özal, 1952 yılına kadar kısa süreli bir evlilik yaşar. Bu evlilikten sonra çalıştığı kurum Elektrik İşletmesi Etüd İdaresi'nde daktilocu olarak görev yapan Semra Özal ile evlenerek Ahmet, Zeynep ve Efe adlı üç çocuk sahibi olurlar.

[değiştir] Kariyeri

Evlendikten sonra, Amerika'da ihtisas yapmaya giden Özal ekonomi branşında eğitim alır.

Geri döndüğünde EİEİ Genel Müdür Yardımcısı (ya da Genel Direktör Teknik Müşaviri; kayıtlar arasında ikilem mevcut) olur ve Türkiye'de elektrifikasyon üzerine projelerde çalışır.

1958 yılında Planlama Komisyonu'nda sekreterya görevini yaptıktan sonra 1959 yılında Ankara Ordanat Okulu'nda yedek subay olur. Dönemin Devlet Su İşleri Genel Müdürü 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel de, bu dönem içerisinde yedek subay öğrencisi olarak aynı kurumda çalışır. ANAP kayıtlarına göz gezdirecek olursak, Özal'ın ona komutanlık ve öğretmenlik yaptığını görebiliriz. Askerliği sonrasında Devlet Planlama Teşkilatı'nın kuruluşunda çalışan Özal, 1965 seçimlerinden sonra Süleyman Demirel'in danışmanı olarak görev yapar. 1967 yılında DPT Müsteşarı olan, 12 Mart 1971 darbesinden sonra 1973 yılına kadar Dünya Bankası Sanayi Dairesi'nde danışman olarak çalışan Özal yurda döndükten sonra başta Sabancı Holding olmak üzere birçok sektördeki, birçok şirket için yönetici olarak çalışır. (Sabancı Holding'deki görevinin Genel Koordinatörlük olduğu ileri sürülmektedir)

12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra, IMF politikalarını uygulamak amacıyla Bülend Ulusu Hükümeti'nde ekonomiden sorumlu Başbakan yardımcılığı görevine getirilir. Bu göreve getirildikten 22 ay sonra, 14 Temmuz 1982 yılında istifa eder.

[değiştir] Siyasi Hayatı

20 Mayıs 1983'de Anavatan Partisi'ni kuran Özal 6 Kasım 1983'deki seçimlerde 400 kişiden oluşan parlamentoda 211 milletvekili çıkararak iktidar ve 45. Dönem Başbakanı olur. 1984 yerel seçimlerinde tekrar iktidar olan Özal, 13 Nisan 1985'de yapılan ilk kongrede tekrar genel başkanlığa seçilir.

1987 yılında yapılan genel seçimlerde, 292 milletvekili çıkartarak tekrar çoğunluğu sağlar ve 46. Dönem Başbakanı olur. (Her ne kadar Anavatan Partisi'nin resmi web sitesi 47. Dönem başkanı oldu dese de. 47. Dönem Başbakanı, hakkındaki fıkralarıyla ünlü, Yıldırım Akbulut'tur.)

18 Haziran 1988'de Anavatan Partisi 2. Olağan Kongresi sırasında Kartal Demirağ tarafından suikast girişiminde bulunulan Özal, önce ölüm cezasına çarptırılan, ardından cezası 20 yıla indirilen Kartal Demirağ'ı cumhurbaşkanlığı döneminde affetti.

[değiştir] Cumhurbaşkanlığı ve ölümü

31 Ekim 1989'da Anavatan Partisi'nin meclis çoğunluğuyla 8. Cumhurbaşkanı seçilen Turgut Özal 9 Kasım 1989 tarihinde resmi olarak görevine başladı. 17 Nisan 1993 tarihinde koşu bandındayken kalp krizi geçirdiği öne sürülen Turgut Özal, otopsisi yapılmadan Adnan Menderes anıtının karşısında İstanbul'da özel bir anıtta toprağa verilmiştir. Otopsi yapılmadan defnedilmesi Özal'ın ölümünde karanlık noktalar olduğu şüphelerini uyandırmaktadır. ^{[kaynak belirtilmeli]}

[değiştir] Ölümü ve Cenazesi

Turgut Özal'ın ölüm tarihi, Süleyman Demirel'in 21 Ekim seçimlerinde "500 günde herkese 2 anahtar" (biri ev, biri araba için) vaadiyle iktidara gelmesinden 533 gün sonra gerçekleşmiştir. Bu vesile ile günümüzde hala devam eden bir komplo Teorisine konu olmuştur, bu diyalogların ana sebebi de hanımı Semra Özal'ın günümüzde halen devam eden açıklamalarıdır.

Turgut Özal'ın cenazesine Türkiye'nin dört bir yanından yüzbinlerce kişi akın etmiş, televizyonlardan canlı yayımlanmış; ülkede bayraklar yarıya indirilmiştir. Dönemin Amerika Birleşik Devletleri Başkanı, Turgut Özal ile de yakın dost olan George H. W. Bush da, mevlidine katılmış ve gözyaşlarını tutamamıştır..

[değiştir] Kaynakça

• Anavatan Partisi Özal Albümü
• Dışişleri Bakanlığı Turgut Özal Bölümü (Diğer tüm biyografilerinden değişik bilgiler içermektedir.)
• Biyografi.Net Turgut Özal Bölümü

Kimkimdir.Gen.Tr de içerisinde bulunmak üzere, birçok diğer web sitesi de yukardaki üç biyografiyi kaynakça göstermeden kullanmıştır.

• Turgut Özal'ın Değişim Modeli ve Değişime Karşı Direnen Güçlerin Tahlili - Prof. Dr. Coşkun Can Aktan

Vikisöz'de Turgut Özal ile ilgili özlü sözler bulunur.

Önce gelen: Kenan Evren	Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanları 9 Kasım 1989 - 17 Nisan 1993	Sonra gelen: Süleyman Demirel
Önce gelen: Bülent Ulusu	Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı 13 Aralık 1983 - 31 Ekim 1989	Sonra gelen: Yıldırım Akbulut
Önce gelen: Orhan Ferruh Eyüpoğlu Hikmet Çetin	Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı 20 Eylül 1980 - 14 Temmuz 1982	Sonra gelen: Kaya Erdem
Önce gelen: -	Anavatan Partisi Genel Başkanı 20 Mayıs 1983 - 31 Ekim 1989	Sonra gelen: Yıldırım Akbulut

44. Hükümet - 12 Eylül Dönemi, Bülent Ulusu Hükümeti (12 Eylül 1980 - 13 Aralık 1983)

Başbakan: Bülent Ulusu
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı: Turgut Özal · Zeyyat Baykara
Devlet Bakanı: Sermet Refik Pasin · Mehmet Özgüneş · Nimet Özdaş · İlhan Öztrak
Gençlik ve Spor Bakanı: Vecdi Özgül · Gümrük ve Tekel Bakanı: Recai Baturalp · İlhan Evliyaoğlu · Ali Bozer · Cafer Tayyar Sadıklar · Adalet Bakanı: Cevdet Menteş · Rifat Beyazıt · Kazım Akdoğan · İlhan Öztrak · Ali Bozer · Milli Savunma Bakanı: Haluk Bayülken · İçişleri Bakanı: Selahattin Çetiner · Dışişleri Bakanı: İlter Türkmen · Maliye Bakanı: Kaya Erdem · Adnan Başer Kafaoğlu · Milli Eğitim Bakanı: Hasan Sağlam · İmar ve İskan Bakanı: Ahmet Samsunlu · Şerif Tüten · Bayındırlık Bakanı: Tahsin Önal · Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı : Necmi Ayanoğlu · Kaya Kılıçturgay · Ulaştırma Bakanı: Necmi Özgür · Mustafa Aysan · Tarım ve Orman Bakanı: Sabahattin Özbek · Köyişleri ve Kooperatifler Bakanı: Münir Raif Güney · Çalışma Bakanı: Turhan Esener · Sosyal Güvenlik Bakanı: Sadık Şide · Sanayi ve Teknoloji Bakanı: Şahap Kocatopçu · Mehmet Turgut · Ticaret Bakanı: Hurşit Kemal Cantürk · Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı: Serbülent Bingöl · Fahir İlkel · Kültür Bakanı: Cihat Baban · İlhan Evliyaoğlu · Turizm ve Tanıtma Bakanı: İlhan Evliyaoğlu ·

45. Hükümet - 1. Özal Hükümeti (13 Aralık 1983 - 21 Aralık 1987)

Başbakan: Turgut Özal
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı: Kaya Erdem
Devlet Bakanı: Vehbi Dinçerler · Sudi Türel · İsmail Özdağlar · Kazım Oksay · Ahmet Kurtcebe Alptemoçin · Abdullah Tenekeci · Hasan Celal Güzel · Ahmet Karaevli · Tınaz Titiz · Cemal Büyükbaş · Ali Bozer · Mesut Yılmaz
Gençlik ve Spor Bakanı: Abdullah Tenekeci · Gümrük ve Tekel Bakanı: Mesut Yılmaz · Adalet Bakanı: Oltan Sungurlu · Halil Ertem · Necat Eldem · Milli Savunma Bakanı: Zeki Yavuztürk · İçişleri Bakanı: Ali Tanrıyar · Yıldırım Akbulut · Ahmet Selçuk · Dışişleri Bakanı: Vahit Halefoğlu · Maliye Bakanı: Vural Arıkan · Maliye ve Gümrük Bakanı: Ahmet Kurtcebe Alptemoçin · Vural Arıkan · Milli Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanı: Metin Emiroğlu · Vehbi Dinçerler · İmar ve İskan Bakanı: Sudi Türel · Bayındırlık Bakanı: Safa Giray · Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı : Mustafa Kalemli · Mehmet Aydın · Ulaştırma Bakanı: İhsan Pekel · Veysel Atasoy · Tarım, Orman ve Köy İşleri Bakanı: Hüsnü Doğan · Köyişleri ve Kooperatifler Bakanı: İsmail Özdağlar · Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı: Mustafa Kalemli · Sanayi ve Teknoloji Bakanı: Cahit Aral · Ticaret Bakanı: Kazım Oksay · Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı: Sudi Türel · Cemal Büyükbaş · Kültür ve Turizm Bakanı: Mesut Yılmaz · Mükerrem Taşçıoğlu ·

46. Hükümet - 2. Özal Hükümeti (21 Aralık 1987 - 9 Kasım 1989)

Başbakan: Turgut Özal
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı: Kaya Erdem · Ali Bozer
Devlet Bakanı: İlhan Aşkın · Güneş Taner · Cemil Çiçek · Işın Çelebi · Abdullah Tenekeci · Kamran İnan · Saffet Sert · Adnan Kahveci · Mehmet Yazar · Kazım Oksay · Recep Ercüment Konukman · Veysel Atasoy · Nihat Kitapçı · İsmail Özarslan · Yusuf Bozkurt Özal
Adalet Bakanı: Oltan Sungurlu · Mehmet Topaç · Milli Savunma Bakanı: Safa Giray · Ercan Vuralhan · İçişleri Bakanı: Mustafa Kalemli · Abdülkadir Aksu · Dışişleri Bakanı: Mesut Yılmaz · Maliye ve Gümrük Bakanı: Ahmet Kurtcebe Alptemoçin · Ekrem Pakdemirli · Milli Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanı: Hasan Celal Güzel · Avni Akyol · Bayındırlık ve İskan Bakanı: Safa Giray · Cengiz Altınkaya · Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı : Halil Şıvgın · Nihat Kitapçı · Cemil Çiçek · Bülent Akarcalı · Ulaştırma Bakanı: Ekrem Pakdemirli · Cengiz Tuncer · Tarım, Orman ve Köy İşleri Bakanı: Hüsnü Doğan · Lütfullah Kayalar · Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı: İmren Aykut · Sanayi ve Ticaret Bakanı: Şükrü Yürür · Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı: Fahrettin Kurt · Kültür Bakanı: Namık Kemal Zeybek · Tınaz Titiz · Turizm Bakanı: İlhan Aküzüm · Kültür ve Turizm Bakanı: Tınaz Titiz ·