Ροκοκό
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Με τον όρο Ροκοκό αναφερόμαστε στην τεχνοτροπία που διαδέχθηκε το μπαρόκ και αναπτύχθηκε στις αρχές του 18ου αιώνα, κυρίως στη Γαλλία. Ως καλλιτεχνικό ρεύμα, εκδηλώθηκε κατά κύριο λόγο στην ζωγραφική, την διακόσμηση και την αρχιτεκτονική.
Το ύφος του ροκοκό εμφανίστηκε στη Γαλλία περίπου το 1710 και διαδόθηκε στην υπόλοιπη Ευρώπη -- κυρίως στην Γερμανία, την Ιταλία και την Αυστρία -- κατά τη διάρκεια των επόμενων δεκαετιών. Η καθιέρωσή του συνέπεσε χρονικά με την βασιλεία του Λουδοβίκου ΙΕ' καθώς και με μία γενικευμένη αντίδραση στο αυστηρό ύφος της μπαρόκ αισθητικής. Το τέλος του ροκοκό τοποθετείται περίπου στη δεκαετία του 1760 όταν σταδιακά αντικαθίσταται ως κυρίαρχη καλλιτεχνική τάση από το ρεύμα του νεοκλασικισμού.
Κύριοι εκφραστές του ροκοκό ήταν ο Αντουάν Βαττώ (1684-1721), του οποίου η ζωγραφική του απεικόνιζε τα οράματά του για μία ζωή χωρίς δυσκολίες και καθημερινές ανάγκες, ο Φρανσουά Μπουσέ (1703-1770), ο Ζαν Νατιέ (1685-1766) και ο Ζαν Ονορέ Φραγκονάρ (1732-1866).
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Ιστορική αναδρομή
Το ροκοκό εμφανίστηκε πρώτα στην εσωτερική διακόσμηση.Η διαδοχή στον γαλλικό θρόνο του Λουδοβίκου ΙΕ΄ έφερε ριζική αλλαγή στην καλλιτεχνική ζωή και την μόδα.Το μπαρόκ έδωσε την θέση του σε πιο αναλαφρους σχηματισμούς και εκλεπτυσμένες γραμμές.Σε αντίθεση με το μπαρόκ το ροκοκό δεν έχει ως σκοπό να εντυπωσιάσει με μεγαλοπρέπεια και αίσθηση απεραντοσύνης,αλλά είναι πιο "ζεστό",πιο εκλεπτυσμένο και πιο ανάλαφρο. Παρόλαυτα από το μπαρόκ δανείστηκε τις πολύπλοκες μορφές ενώ ενσωμάτωσε στην γενική ιδεα του και πολλά ανατολίτικα στοιχεία.
Στις δεκαετίες του 1730 και 1740 το ροκοκό έφτασε το απόγειο του στην Γαλλία.Τότε αυτό το καλλιτεχνικό ρεύμα πέρασε από την διακόσμηση και την αρχιτεκτονική και στους υπόλοιπους τομείς της τέχνης,στην ζωγραφική,την γλυπτική ακόμη και στα έπιπλα.Εξέχοντες εκπρόσωποι του στην ζωγραφικοί ήταν οι Αντουάν Βαττώ και Φρανσουά Μπουσέ. Σύντομα επεκτάθηκε και στην Γερμανία,την Αυστρία και την Ιταλία.Λιγότερη απήχηση βρήκε στις προτεσταντικές χώρες.Ιδιαίτερα στην Βαυαρία αποτέλεσε το καλλιτεχνικό ρεύμα σύμφωνα με το οποί χτίστηκαν εκκλησίες και ανάκτορα.
Η αρχή του τέλους για το ροκοκό άρχισε να ερχεται περί του 1760,όταν πρόσωπα όπως ο Βολταίρος άσκησαν κριτική πως το ροκοκό ήταν πολύ επιφανειακό. Μέχρι το 1780 το ροκοκό αποτελούσε πια παρελθόν στην Γαλλία και την θέση του την πήρε ο νεοκλασικισμός. Μεταξύ του 1820 και 1870 υπήρξε ένα ενδιαφέρον για το ροκοκό.Πολλοί ευκατάστατοι στην Αγγλια και την Γαλλία έδωσαν πολλά χρήματα για ην αποκτηση επίπλων σε ρυθμό ροκοκό,ενώ και ζωγραφοι όπως ο Ευγένιος Ντελακρουά ανακάλυψαν την γοητευτική χάρη του ροκοκό.
[Επεξεργασία] Το ροκοκό σε διάφορες μορφές της τέχνης
[Επεξεργασία] Έπιπλα και διακοσμηση
Τα ανάλαφρα σχέδια και θέματα ήταν πιο ευπαρουσίαστα σε μικρότερη κλίμακα απότι η επιβλητική μπαρόκ αρχιτεκτονική.Μεταλλικά αντικείμενα,πορσελάνινα είδη,και ειδικά τα έπιπλα γνώρισαν μια ιδιαίτερη απήχηση καθώς οι υψηλή κοινωνική τάξη της Γαλλίας διακοσμούσε τα σπίτια της σύμφωνα με τον νέο ρυθμό.
Για μικρές πλαστικές φιγούρες από γύψο,πορσελάνη και πηλό το πολύχρωμο ροκοκό δεν ταίριαζε.Ήταν στο ξύλο,το σίδερο και στο μέταλλο που παρήγαγε αξιόλογα έργα. Πολλοί Παριζιάνοι επιπλοποιοί έγιναν πλούσιοι κατασκευάζοντας έπιπλα προς βασιλική χρήση.Οι πιο γνωστοί πό αυτούς ήταν οι Φρανσουά Οέμπεν,Αντουάν Γκοντρό και Μπερναρντ φαν Ριζενμπεργκ. Θα πρέπει εδώ αν σημειώσουμε πως το ροκοκό,στον τομέα της διακοσμητικής και της αρχιτεκτονικής ήταν αποκλειστικά και μόνο θέμα των ανωτερων κοινωνικών ταξεων και δεν άγγιζε καθόλου τις κατώτερες κοινωνικές τάξεις. Στην Αγγλία το ροκοκό έτεινε να είναι πιο συγκρατημένο.Ναι μεν οι αρμονικές καμπύλες διατηρήθηκαν όπως στο γαλλικό ροκοκό,παρόλαυτα όμως το αγγλικό ροκοκό διέφερε από το γαλλικό στο γεγονός ότι απέφευγε την υπερβολική διακόσμηση και τα πολύ έντονα χρώματα
[Επεξεργασία] Αρχιτεκτονική
Το ροκοκό στην αρχιτεκτονική πρωτοεμφανίζεται στα τελευταία χρόνια της βασιλείας του Λουδοβίκου ΙΔ΄, αλλά αποκτά τα βασικά του χαρακτηριστικά στα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Λουδοβίκου ΙΕ'. Αυτός ο ρυθμός χρησιμοποιείται κυρίως για την εσωτερική διακόσμηση.
Σταδιακά διαδίδεται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και αναπτύσσεται ιδιαίτερα στη Βαυαρία, την Αυστρία αλλά και την Ιταλία. Στην Πρωσία το ανάκτορο Σανσούσι(Sanssouci) θεωρείται ως το αριστούργημα του φρειδερικιάνικου ροκοκό. Εγκαινιασμένο στην διακόσμηση πολλών δωματίων στο ανάκτορο των Βερσαλλίες,το ροκοκό ξετυλίγει όλη την μεγαλοπρέπεια του σε πολλά κτίρια στο Παρίσι.Στην Γερμανία,Γάλλοι και Γερμανοί καλλιτέχνες ομόρφυναν τα ανάκτορα στο Πότσδαμ,στην Στουτγκάρδη,στην Βιέννη και στο Βύρτσμπουργκ.
[Επεξεργασία] Ζωγραφική
Αν και το ροκοκό έχει τις ρίζες του στις καθαρά διακοσμητικές τέχνες,εκφραστηκε και μέσω της ζωγραφικής.Οι ζωγράφοι του ροκοκό χρησιμοποίησαν ντελικάτα χρώματα και πολλές καμπύλες,διακοσμώντας τους πίνακες τους με μυθολογικά στοιχεία και αγγέλους.Η ζωγραφική πορτραίτων ήταν πολύ διαδεδομένη την εποχή του ροκοκό.Σε αντίθεση με το μπαρόκ η ζωγραφική του ροκοκό ξέφυγε από τα μέχρι τότε στενά περιθώρια που επέβαλλε η εκκλησία,απεικονίζοντας ευχάριστες καθημερινές σκηνές,με ειδυλιακά τοπία και πρόσωπα από την αριστοκρατία σε διάφορες ασχολίες.
Ο Αντουάν Βαττώ(1684-1721) θεωρείται ως ο πρώτος μεγάλος ζωγράφος του ροκοκό.Άσκησε μεγάλη επίδραση στους μετέπειτα ζωγραφους του λιδιου κινήματος,όπως στον Φρανσουά Μπουσέ(1703-1770) και τον Ζαν Ονορέ Φραγκονάρ(1732-1806).
[Επεξεργασία] Βιβλιογραφία
- E.H. Combrich, Το Χρονικό της Τέχνης. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης.
[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Πρότυπο:Commonscat
