فسا
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
فَسا نام شهری است در ۱۴۵ کیلومتری جنوب شیراز واقع در استان فارس. این شهرستان با شهرستانهای داراب، جهرم، استهبان، زرین دشت و شیراز همسایه است. این شهر دارای یک واحد دانشکده پزشکی و یک واحد دانشگاه آزاد اسلامی و يك واحد دانشگاه پيام نور است.گفته شده که تاریخ فسا حداقل به زمان هخامنشیان برمیگردد که در آن زمان نام این شهر پسه یا پسا بوده که بعد از حمه اعراب به فسا تبدیل می‌‌شود. فسا از نظر کشاورزی شهری پررونق است. از نظر تولید گندم و ذرت رتبه اول کشور ایران را اراست. با توجه به آب و هوای مناسب این شهر، وجود نخلهای گرمسیری و درخت گردو و دیگر گونه‌های درختی در این شهر متداول است. فسا در کشت پنبه نیز رونق فراوان دارد. قرار گرفتن در مسیرهای اصلی بندرعباس و کرمان به شیراز،این شهر را از یک موقعیت استراتژیکی برخوردار کرده است. زرتشت خورگان که استاد مزدک بوده است از اهالی این شهر است که سالها در بیزانس (روم شرقی) بسر می‌‌برد و در آنجا با کتب فلسفی یونانی از جمله جمهوریت افلاطون آشنایی پیدا کرد و تحت تأثیر اندیشه مدینه فاضله افلاطون قرار گرفت. افکار زرتشت خورگان که بیشتر جنبه اقتصادی و اجتماعی داشت، توسط شاگردانش مزدک به جامعة ایرانی معرفی شد. میگویند بانی اصلی آیین مزدکی مردی زردشت نام از اهل فسا بود و به نوعی مانویت دعوت میکرد مخالف کیش رسمی مانوی. این مرد دعوت خود را در روم ظاهر کرد و سپس به ایران سفر کرد و به دعوت پرداخت. در روم این شخص به نام«بوندس»معروف بوده است. پس نتیجه این می‌‌شود که فرقه مورد بحث ما یکی از شعب مانویه بوده که قرب دو قرن قبل از مزدک در کشور روم تأسیس یافته و مؤسس آن یکنفر ایرانی زردشت نام پسر " خورگان " از مردم " پسا " بوده است. .. از اشارات مندرجه در کتب عربی چنین مستفاد می‌‌شود که زردشت (فسائی) پیشوایی بوده که دعوت او فقط جنبه نظری داشته است، اما مزدک که مرد عمل بوده و به قول طبری در نزد طبقه عامه خلیفه زردشت به شمار میآمده است، رفته رفته نام مؤسس اصلی را تحت الشعاع قرار داد و در همان عهد خود، فرقه را به اسم مزدکیه مشهور نمود . این شهر اکنون دارای چهار بخش میباشد.بخش مرکزی,شیبکوه،نوبندگان و ششده وقره بلاغ از بخشهای این شهرستان میباشند. از قدیمی ترین روستا های بخش مرکزی می توان به کوشکقاضی اشاره نمود .این روستا در سمت جنوب شرقی شهر فساواقع شده است که مواضع تاریخی نظیر تل نخودی و قلعه رحمت آباد در حاشیه آن و سمت کوه توده قرار دارند. از شخصیت های بزرگ عصر گذشته این شهر میتوان به روزبهان بقلی فسایی اشاره نمود.
