Campo de concentración

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Un campo de concentración é unha instalación destinada a recluír persoas pola súa oposición a un réxime político, pola súa etnia ou relixión ou pola súa orientación sexual.

Índice

1 Na II Guerra Mundial
- 1.1 Ver tamén
2 En Galicia durante a Guerra civil
3 Fontes

[editar] Na II Guerra Mundial

Campo de concentración de Mauthausen en Austria, 2002.

Auschwitz-Birkenau
Treblinka
Mauthausen (Alemaña)
Dachau (Alemaña)
Ravensbrück (Alemaña)
Bergen-Belsen (Alemaña)
Chelmo
Sobibór
Belzec
Majdanek
Plaszow
Janowska (República Checa)
Westerbork (Holanda)

(algúns deles reconvertidos en campo de exterminio)

[editar] Ver tamén

Anne Frank (asasinada en Bergen-Belsen)
Padre Kolbe (asasinado en Oswiecim)
Zvi Nussbaum (sobrevivente de Bergen-Belsen)
Miklos Nyiszly (sobrevivente de Oswiecim)
Filip Müller (sobrevivente de Oswiecim, traballador do crematorio)
Oskar Schindler (protector en Oswiecim)
Jane Haining (protectora escocesa en Oswiecim)
Kurt Gerstein (soldado acusador)

Heinrich Himmler (establece Auschwitz)
Rudolf Hoess (deseña Auschwitz)
Josef Mengele ("médico" en Auschwitz)
Josef Kramer (Bergen-Belsen)
Herta Bothe (Bergen-Belsen)
Irma Grese (Ravensbrück)
Reinhard Heydrich (Belzec)
Franz Stangl (Sobibór)
Holocausto

[editar] En Galicia durante a Guerra civil

O estado de guerra declárase en Galicia o 20 de xullo de 1936, abarcando a maioría do territorio en poucos días (agás Ferrol, Tui e os arrabaldos obreiros de Vigo e A Coruña). A rápida toma de poder e organización en terras galegas, constituíndose na despensa e retaguardia da fronte nacional, implica unha enorme dificultade dos partidarios republicanos para escapar: imposible por mar, coa fronteira portuguesa pechada e con Asturias moi lonxe, só queda ter sorte, esconderse ou saltar ao monte coma "fuxido".

[editar] Prisións

A enorme cantidade de detidos e denunciados por parte de militares, párrocos, gardas civís e cidadáns en xeral obriga a ao Comandante Militar de Ourense a certificar o 25 de xullo de 1936 a cualidade do Convento de San Rosendo de Celanova coma primeira prisión. Os primeiros reclusos chegan o día seguinte. Ao mesmo tempo comeza a usarse o soto do concello de Bande coma cárcere feminino. No verán seguinte, as novas prisións habilitadas serán o Mosteiro de Oseira en San Cristovo de Cea e o Hospital Vello da capital ourensá, xunto coas dez prisións do Partido da Falanxe. Entre novembro de 1937 e setembro de 1938 usouse o futuro cuartel militar do Cumial ourensán coma campo de traballo e reclusión (un decreto de maio de 1937 recoñecíalles o dereito ao traballo).

Canto ás novas creacións, a directiva cambia de rumbo coa centralización penitenciaria no Servizo Nacional de Prisións en 1938 e ao desvío á nova Prisión Central de Celanova do incremento de reclusos debido á toma de Asturias. As antigas prisións provisionais quedarían para os presos preventivos ou con menos dun ano de condea.

Debido ao crecente número de territorios e presos, crearánse os primeiros sete campos de concentración de Cedeira, Rianxo, Camposancos (no colexio xesuíta), Ferrol e Muros coa toma de Santander contra agosto de 1937 e Ribadeo e Santa María de Oia coa toma de Xixón. En xullo de 1938 só quedarían os tres primeiros ata a toma de Cataluña en 1939, cando se reabriría o último e se crearían os da Coruña, Betanzos, Padrón e A Pobra do Caramiñal. Daquela existía tamén polo menos o de San Clodio en Leiro, na provincia de Ourense.

[editar] Procesamento

O proceso dos prisioneiros desenvólvese do seguinte xeito:

Xuntanza nos campos de agrupación achegados aos lugares de detención
Nos campos de clasificación peneirábanse consonte as responsabilidades asignadas:
- A: afecto á República (Ad: afecto dubidoso);
- B: desafecto sen responsabilidades penais probadas;
- C: mandos do exército republicano, responsables poíticos e sindicais;
- D: criminais;

Cruzado con isto está unha clasificación en función da responsabilidade e a sospeita que recaía sobre o individuo: os non culpables en idade militar reclutábanse e os demais liberábanse. Os culpables paseábanse ou enviábanse a un Consello de Guerra. Os sospeitosos axuntábanse nun campo de traballo mentres non se dirimían os seus antecedentes e pasaban a algún dos dous primeiros grupos.

Os presos procedentes de Asturias podían provir dunha fuxida marítima ou dos territorios conquistado:

Os primeiros ían a Ribadeo e logo aos concentradores de Ferrol e da Coruña e logo aos clasificadores de Cedeira e Muros ou de Camposancos, que os enviarían por tren aos penais asturianos vía León.
Os segundos xuntábanse na Praza de touros de Xixón e enviábanse á Coruña, que os remitía ao clasificador de Rianxo (onde se destinaban a un batallón de traballo, a un Consello de Guerra en Asturias ou a Camposancos). O sistema foise centralizando no clasificador de Camposancos e na Prisión de Celanova (e Figueirido, a illa de San Simón na Ría de Vigo ou Santa Isabel de Compostela).

[editar] Reclusión

A función penitenciaria de prisións, destacamentos, campos de concentración ou batallóns de traballo foi a vinga, aniquilación e exterminio e non a retención ou xuízo. A inhabitabilidade dos edificios, a sobreconcentración, a hixiene ou sanidade precaria, a alimentación deficiente ou a violencia dispararon a morbilidade e mortalidade ata 200 000 persoas nas prisións galegas.

Esta degradación física completábase cunha destrución psicolóxica: humillar, anular, cousificar e amedrentar o opositor ata un asoballamento absoluto. Unha vez eliminados os irrecuperables, a filosofía era un sometemento á ideoloxía vencedora. Para conseguilo desterrábaselle ao preso a idea de provisionalidade con condeas moi elevadas para que interiorizase a culpabilidade e conseguinte expiación mediante a absorción do adoctrinamento. Esto non é máis ca unha reprodución do que se vai implantar a gran escala na sociedade: rescate moral por parte da Igrexa, rescate social por parte do Estado e rescate ideolóxico por parte da Propaganda. A reclusión penitenciaria ten funcións de redención e expiación de culpas individuais e colectivas inspirado pola participación da Igrexa nacional no sistema, e consideraba aos presos coma enfermos que había que "sandar", "purificar" e "ter en corentena" para non "contaxiar" ao resto da sociedade (o psicólogo Vallejo-Nájera chegaría a afirmar que "o marxismo e a revolución precisan dun tratamento médico, non político").