Chipre - Κύπρος

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Κυπριακή Δημοκρατία
Kıbrıs Cumhuriyeti
República de Chipre

Lema nacional: non ten

lingua oficial
Outra

Grego, Turco
Inglés, como segunda lingua

Capital

Nicosia

Presidente

Tassos Papadopoulos

Área

9.250 km² (1)

Poboación estimada

771.657 (2002)

Independencia
- Data

do Reino Unido
16 de agosto de 1960

Moeda

libra chipriota

Fuso horario

UTC +2

Himno nacional

Imnos pros tin Eleftherian

TLD (Internet)

.CY

Código telefónico

357

¹ 3.355 km² forman hoxe en día a República Turca do Norte de Chipre

Chipre é un estado que abrangue o territorio da illa homónima, situada ó leste do mar Mediterráneo, ó sur de Turquía. Segundo a lei internacional, a illa, no seu todo, é un país independente, mais de facto atópase dividida dende o derradeiro tercio do século XX entre os dous tercios do sur, o Chipre propiamente dito, e maila República Turca do Norte de Chipre, ocupando o tercio norte da illa baixo protección turca e sen recoñecemento internacional. Ambolos dous estados teñen capital en Nicosia.

[editar] Emprazamento

Chipre emprázase na Asia Occidental (ou no Oriente próximo), aínda que politicamente e culturalmente considérase que pertente á Europa. Historicamente, Chipre foi sempre unha ponte entre Europa e Asia, con períodos de tempo de intercambio de influencias Levantinas, Anatolianas e Gregas.

[editar] División Política

Chipre gañou a independencia do Reino Unido no 1960, co dereito do Reino Unido, Grecia e Turquía de intervir nos asuntos internos do país.

A República de Chipre é o goberno internacionalmente recoñecido da illa, e ésta controla os dous tercios do sur da illa. Case todos os países extranxeiros e as Nacións Unidas recoñecen a soberanía da República de Chipre sobre a enteira illa de Chipre.

Os chipriotas turcos, xunto con Turquía, non aceptan o poder da República no resto da illa e chámanlle a "Autoridade Grega do Sur de Chipre". Eles controlan o tercio norte da illa, continuando a ocupacion militar por Turquía desde 1974.

O territorio Turco-Chipriota proclamou a súa independencia no 1975, e a República Turca do Norte de Chipre estableceuse no 1983. Este acto foi soamente recoñecido por Turquía. Ademais disto, a Organización da Conferencia Islámica, deulle os estatus de membro baixo o nome de "Plataforma Turco Chipriota".

O outro poder con territorio en Chipre é o Reino Unido. Baixo o acordo de independencia, o Reino Unido retivo dous pequenos territorios no costa sur da illa, aredor de Akrotiri e Dhekelia, coñecidas coma áreas base de soberanía británica. Son usadas para acoller bases militares.

[editar] Reunificación

Moitas negociacións foron mantidas para conseguer a reunificación da illa, mais non tiveron moito éxito. Un plan das Nacións Unidas, anunciado o 31 de Marzo do 2004 en Suíza, propuxo un referendo separado en ambos lados o 24 de abril do 2004.

No referendo, a proposta reunificación foi favorabel no lado Turco por unha maioría de 2 a 1, mentras que no lado grego foi rexeitada por unha marxe de 3 a 1. Como resultado, mentras oficialmente todo o Chipre uniríase á Unión Europea o 1 de Maio do 2004, as fronteiras da Unión percorren pola Liña Verde, dividindo o país entre a parte Grega e a Turca.

As leis da Unión non se aplican na parte turca. A Unión prometeu axudar e traballar para o levantamento das sancións económicas impostas polo Tribunal Europeo, pero eles levantaron o recoñecemento diplomático da rexión norte de Chipre.

[editar] Xeografía

Véxase tamén: Xeografía de Chipre

Mapa da illa de Chipre

Chipre é unha das grandes illas do Mar Mediterráneo (xuntamente coa Sicilia, Sardeña, Córcega e Creta), a máis oriental de todas, localizada entre a costa sur da Anatolia e a costa mediterranea do Medio Oriente. Xeograficamente, pertence á Asia, aínda que culturalmente sexa unha mestura de elementos europeos e asiáticos, cos europeos a predominar, dado o seu pasado grego e os dous terzos actuais de poboación de orixe grega.

A illa é montañosa, con dúas zonas accidentadas separadas por un val amplo (a Mesaoria), onde se ergue a capital, Nicosia. Ao sudoeste érguense os montes Troodos, que abrigan o ponto máis elevado da illa, o monte Olimpo, con 1.953 m de altitude. Ao norte érguense os montes Kyrenia, unha cordilleira bastante estreita que comeza na costa norte e que se prolonga cara o leste na longa península que confere á illa a súa forma característica. Hai tamén pequenas chairas costeiras no sur.

Nicosia é a maior cidade e a capital coñecida internacionalmente. Outras cidades importantes son Limasol na parte grega e Famagusta na parte turca.

O clima é mediterráneo.

Commons ten máis imaxes sobre:

Chipre - Κύπρος

[editar] Ligazóns externas

República de Chipre
ikypros.com - Portal de Chipre (en Grego)

[editar] Etimoloxía

O nome deriva da palabra grega para cobre, kyprós. Por iso, en galego, debería dicirse, máis correctamente, Cipro, en vez do galicismo Chipre.

[editar] Vexa tamén

Unión Europea
Alemaña \| Austria \| Bélxica \| Chequia \| Chipre \| Dinamarca \| Eslovaquia \| Eslovenia \| España \| Estonia \| Finlandia \| Francia \| Grecia \| Hungría \| Irlanda \| Italia \| Letonia \| Lituania \| Luxemburgo \| Malta \| Países Baixos \| Polonia \| Portugal \| Reino Unido \| Suecia
Membros desde o 1 de xaneiro de 2007:
Bulgaria \| Romanía
Países candidatos:
Croacia \| Macedonia \| Turquía