Biblia

De Wikipedia, le encyclopedia libere

Iste articulo debe esser wikificate secundo le normas de Wikipedia.
(Vide Wikipedia:Como formatar texto)

BIBLIA (n) [bí-blia]

Etymologia:

Le nomine deriva del termino grec biblion, que significa libro. Iste parola biblion ha su radice in Byblos, antique porto phenicie cuje mercato predominante esseva le papiro egyptie.

Definition:

Le Biblia es un recompilation de scriptos que judeos e christianos considera esser inspirate per Deo. Tamben se cognosce le Biblia per le nomine Scripturas Sacrate.

Biblia interlinear es un version del Biblia in le linguas original (hebreo, greco, aramaico) con correspondentia parallel in altere linguas, p. ex. anglese.

[modificar] Exegese

[modificar] Le Biblia hebraic (canone de Palestina)

Le lista (o canone) de libros bíblic hebree inspirate, esseva establite definitivemente in le seculo II, per le consenso de un gruppo de sagios rabbin que habeva potite escappar del destruction de Jerusalem in le anno 70 dEC, e que habeva fundate un schola in Yamnia. Iste libros se denomina protocanonic:

Classification:

Le lege
Le prophetas
Le scriptos

Le texto hebree usate in alcun traductiones se denomina le texto masoretic.

[modificar] Le Biblia grec (canone de Alexandria)

Vide Biblia del Septanta o Septuaginta. Illo es un traduction del Biblia hebree al greco, corrigite (pro adaptar expressiones hebree sin equivalente in greco) e augmentate: Il se includeva libros que se legeva in synagogas de Alexandria, que esseva denominate libros deuterocanonic. Alcun de istes libros deuterocanonic non son traducite, si non scripte directemente in greco (Sagessa e Maccabeos II).

Classification:

Legislation e Historia
Poetas e Prophetas

Alcun gruppos de judeos non acceptava iste libros deuterocanonic como inspirate, e continuava usante le Canone de Palestina.

[modificar] Le Biblia catholic e le protestante

Le christianos include le Nove Testamento.

Le textos grec del Vetule Testamento e del Nove Testamento procede de copias manuscripte. Le plus ancian usque nunc trovate son scripte sur papyro e quasi tote illos pertene al seculo III. Le plus complete de illos que se ha trovate, son del seculo IV e seculo V.

Le christianos catholic mantene como parte del Vetule Testamento le libros deuterocanonic, que alcun gruppos de judeos e de christianos protestante non considera esser inspirate per Deo.

Classification:

Vetule Testamento
- Pentateuco
- Libros historic
- Libros poetic e sage
- Libros prophetic
Nove Testamento
- Evangelios
- Actos del Apostolos e le Epistolas de Paulo
- Epistolas catholic e Apocalypse

Le prime textos imprimite, in aramaico, hebraico e greco, se realisava in su majoritate per protestantes. On denomina istos "editiones critic" a causa de su grande labor bibliografic. Le actual traductiones al diverse idiomas moderne se basa in iste editiones critic.

Themas e articulos biblic: