Bosnië en Herzegovina
Van Wikipedia
Bosna i Hercegovina Босна и Херцеговина |
|||
|
|||
Basisgegevens | |||
Officiële landstaal: | Bosnisch, Servisch, Kroatisch | ||
Hoofdstad: | Sarajevo | ||
Regeringsvorm: | Federale republiek | ||
Religie: | Moslim 40%, Orthodox 31%, Rooms Katholiek 15%, Anders 14% | ||
Oppervlakte: | 51.197 km² [a] (-% water) | ||
Inwoners: | 4.377.033 (1991[b]), 3.842.500 (2004[c]) (75,1 / km² (2004)) | ||
Overige | |||
Volkslied: | Intermeco | ||
Munteenheid: | Bosnische convertibele mark (BAM ) |
||
UTC: | +1 | ||
Nationale feestdag: | 25 november, Dag van de Republiek | ||
Web | Code | Tel. | .ba | BIH | 387 | ||
Bosnië en Herzegovina (CIA) |
Bosnië en Herzegovina (Bosnisch, Servisch en Kroatisch: Bosna i Hercegovina/Босна и Херцеговина, Turks: Bosna-Hersek), bestaande uit de landstreken Bosnië en Herzegovina, is een republiek in het zuidoosten van Europa, die ontstaan is bij het uiteenvallen van het voormalige Joegoslavië (sinds 5 april 1992). De hoofdstad is Sarajevo. Het land grenst aan Kroatië, Servië en Montenegro; bij Neum heeft het 24 kilometer kustlijn met de Adriatische Zee.
Na het uitroepen van de onafhankelijkheid in april 1992 brak de Bosnische oorlog uit, die na internationaal ingrijpen in 1995 eindigde met het verdrag van Dayton. Sindsdien is het land verdeeld in twee entiteiten: De Moslim-Kroatische Federatie (Federacija Bosna i Hercegovina), en een Servische entiteit: de Servische Republiek (Republika Srpska). In deze laatste is Banja Luka de belangrijkste stad, grondwettelijk is Sarajevo de hoofdstad. Naast de voornoemde twee deelrepublieken is er het Federaal District Brcko.
De nationale munteenheid is de Bosnische Mark (Konvertibilna Marka), ofwel BAM ofwel KM. 1 KM is ongeveer 0,51 euro; de koers ligt vast.
Inhoud |
[bewerk] Bestuurlijke indeling
Zie Bestuurlijke indeling van Bosnië en Herzegovina voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Het Verdrag van Dayton deelt Bosnië en Herzegovina op in twee entiteiten, namelijk de Moslim-Kroatische Federatie en de Servische Republiek. Daarnaast is er nog een federaal district, genaamd Brčko, dat tot beide entiteiten behoort.
De Moslim-Kroatische Federatie en de Servische Republiek zijn weer onderverdeeld in respectievelijk 10 kantons en 7 regio's. De kantons en regio's worden op hun beurt weer onderverdeeld in gemeentes.
[bewerk] Bevolking
De staatsburgers van Bosnië en Herzegovina worden Bosniërs genoemd.
[bewerk] Taal
Bosnië en Herzegovina heeft drie officiële talen: Bosnisch, Servisch en het Kroatisch.
De naam "Bosnisch" is controversieel, omdat de Kroaten en de Serviërs in Bosnië en Herzegovina hun taal Kroatisch en Servisch noemen. De constitutie van de Republika Srpska, waar het een officiële taal is, spreekt van de "taal gesproken door de Bosniakken" ("jezik kojim govore Bošnjaci"); ook de regering van Servië gebruikt deze term.
[bewerk] Geografie
Het noorden is overwegend vlak, het middenwesten heuvelachtig. In het zuiden en oosten liggen de hoogste toppen, het hoogste punt is de Maglić (2386m) op de grens met Montenegro. Het land heeft veel bossen en ongerepte natuur. In het westen zijn kanovaren en rafting op de rivieren Una en Sana erg populair. Verder klieft Bosnië het buurland Kroatië in het zuiden bij de stad Neum, hieraan heeft het zijn 20 km kust aan de Adriatische zee te danken. Hoewel in de laatste oorlog veel beschadigd is, wordt er hard gewerkt aan de wederopbouw. Het is mogelijk om veilig te reizen door het land. Lees meer over de Bosnische cultuur.
[bewerk] Steden
De hoofdstad van Bosnië en Herzegovina is Sarajevo. Andere grotere steden zijn Banja Luka, Bihać, Mostar, Tuzla en Zenica.
Rang | Naam | Inwoners | Bestuur | |||
Latijns | Cyrillisch | Telling 1981 | Telling 1991 | Schatting 2005 | ||
1. | Sarajevo | Сарајево | 319.017 | 416.497 | 297.523 | Sarajevo |
2. | Banja Luka | Бања Лука | 123.937 | 143.079 | 173.748 | Banja Luka |
3. | Tuzla | Тузла | 65.091 | 83.770 | 88.521 | Tuzla |
4. | Zenica | Зеница | 63.569 | 96.027 | 85.649 | Zenica-Doboj |
5. | Mostar | Мостар | 63.427 | 75.865 | 64.301 | Herzegovina-Neretva |
6. | Prijedor | Приједор | - | - | 57.166 | Banja Luka |
7. | Bihać | Бихаћ | 29.875 | 45.995 | 39.195 | Una-Sana |
8. | Brčko | Брчко | 31.437 | 41.405 | 38.479 | Distrikt Brčko |
9. | Bijeljina | Бијељина | 31.124 | 37.216 | 37.692 | Bijeljina |
Zie ook:
[bewerk] Bezienswaardigheden
- Bedevaartsoord Međugorje, dat veel pelgrims trekt uit binnen-, maar vooral buitenland.
- Oude deel van Mostar met de brug Stari Most
[bewerk] Politiek
[bewerk] Politieke Partijen
- Communistenbond van Bosnië en Herzegovina
- Partij voor Democratische Actie
- Kroatische Democratische Unie
[bewerk] Media
[bewerk] Kranten
- Dnevni Avaz
- Oslobođenje
- Nezavisne novine
- Dnevni list
[bewerk] Televisie
- Alternativna Televizija
- HTV Mostar
- HTV Oscar
- KISS TV
- MTV Adria
- MTV Igman
- NRTV Travnik
- NRTV studio 99
- NTV 101
- NTV Amna
- NTV Hayat
- NTV IC
- NTV Jasmin
- NTV Studio Arena
- OBN
- Pink BH
- RTV BN
- RTV Bugojno
- RTV Cazin
- RTV FBiH
- RTV Goražde
- RTV Hit
- RTV Maglaj
- RTV Mostar
- RTV Rudo
- RTV TK
- RTV USK
- RTV Visoko
- RTV Vikom
- RTV Vogošća
- RTV Zenica
- RTV Živinice
- RTV Hit
- Televizija Alfa
- TV Bel Kanal
- TV Kanal 3
- TV Kantona Sarajevo
- TV OSM
- TV Prijedor
- TV Simić
- TV Tuzlanska
- TV X
[bewerk] Zie ook
- Monumenten op de Werelderfgoedlijst
- Geschiedenis van Bosnië en Herzegovina
[bewerk] Externe links
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Bosnia&Herzegovina van Wikimedia Commons. |
|
||
---|---|---|
Entiteiten van Bosnië-Herzegovina | ||
Servische Republiek | Moslim-Kroatische Federatie | ||
Federale Districten van Bosnië-Herzegovina | ||
Brčko | ||
Kantons van de Moslim-Kroatische Federatie | ||
Bosnisch Podrinje | Centraal-Bosnië | Herzegovina-Neretva | Posavina | Kanton Sarajevo | Tuzla | Una-Sana | West-Bosnië | West-Herzegovina | Zenica-Doboj | ||
Regio's van de Servische Republiek | ||
Banja Luka | Bijeljina | Doboj | Foča (Srbinje) | Oost-Sarajevo (Sokelac) | Trebinje | Vlasenica |
Landen van het Keizerrijk Oostenrijk (1804-1867) en Oostenrijk-Hongarije (1867-1918) |
1867-1918
De in de Rijksraad vertegenwoordigde koninkrijken en landen (Cisleithanië): Hertogdom Boekowina - Koninkrijk Bohemen - Koninkrijk Dalmatië - Koninkrijk Galicië en Lodomerië - Hertogdom Karinthië - Hertogdom Krain - Küstenland (Vorstelijk Graafschap Görz en Gradisca - Markgraafschap Istrië - Stad Triëst en haar gebied) - Markgraafschap Moravië - Aartshertogdom Oostenrijk beneden de Enns - Aartshertogdom Oostenrijk boven de Enns - Hertogdom Salzburg - Hertogdom Silezië - Hertogdom Stiermarken - Vorstelijk Graafschap Tirol en het Land Vorarlberg
De landen van de Heilige Hongaarse Stefanskroon (Transleithanië): Fiume met gebied - Koninkrijk Hongarije - Koninkrijk Kroatië en Slavonië
Gemeenschappelijk bestuurd: Bosnië-Herzegovina (sinds 1908)
Voor of in 1867 opgeheven
Koninkrijk Illyrië (tot 1850) - Koninkrijk Lombardije-Venetië (tot 1866) - Grootvorstendom Zevenburgen (tot 1867)
{{{afb_links}}} | Landen in Europa | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
---|---|---|---|
Albanië · Andorra · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Macedonië · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland |
Bronnen en referenties: |