Kaliningrad
Van Wikipedia
Kaliningrad | |
---|---|
Kerngegevens | |
Deelgebied | oblast Kaliningrad |
Gemeente | stedelijk district Kaliningrad |
Inwoners | 430.003 (volkstelling 2002) |
Coördinaten | 54°44′NB 20°29′OL |
OKATO-nummer | 27401 |
Netnummer | (+7) 0112 |
Tijdzone | UTC+2 (USZ1) |
Officiële website | www.klgd.ru |
Kaliningrad (Калининград; tot 1946 Koningsbergen; Duits: Königsberg; Russisch: Кёнигсберг/Kjonigsberg; Pools: Królewiec) is een stad in Rusland en de hoofdstad van de oblast (provincie) Kaliningrad. Sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie is dit gebied een exclave van Rusland, ingeklemd tussen Polen en Litouwen en daarmee is het sinds het toetreden van deze beide landen tot de Europese Unie een enclave binnen de EU.
De stad is gelegen aan de kust van de Oostzee, aan de monding van de rivier de Pregolja (Pregel) en is een belangrijk verkeersknooppunt met een zeehaven en belangrijke spoor- en wegverbindingen. De luchthaven heet Chabrovo. Er is ook veel industrie: machinebouw, metallurgische en lichtere industrie.
De stad heeft een universiteit, musea, theaters, opera, ballet en een dierentuin.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Koningsbergen werd gesticht als een burcht van de ridders van de Duitse Orde op de plek van het Oud-Pruisische dorpje Twangste in januari 1255. Het eerste fort was van hout, maar werd al in 1257 vervangen door een stenen burcht. De burcht werd vernoemd naar de Boheemse koning Ottokar II, die een bondgenoot in de onderneming was.
In de jaren die volgden vestigden zich Duitse kolonisten in het gebied die zich vermengden met de oorspronkelijke Pruisische bevolking. De laatsten assimileerden en namen eerst de Nederduitse en later na de reformatie de Hoogduitse taal over. Het Oud-Pruisisch, net als Lets en Litouws een Baltische taal, stierf daardoor langzaam uit.
In 1286 kreeg de stad stadsrechten en hoewel de groei van de stad al snel beperkt werd door zijn eigen stadsmuren, verrezen er in het ommeland al snel andere nederzettingen. In 1300 kreeg ook het nabijgelegen Löbenicht stadsrechten. Hoewel beide steden in principe onafhankelijk waren, vormden zij in praktijk één nederzetting en de naam Koningsbergen werd al gauw voor beide steden gezamenlijk gebruikt. In 1327 kreeg een derde nederzetting (Kneiphof) ook stadsrechten, zodat het nu een soort drielingstad was geworden, met drie raadhuizen en drie burgemeesters. Deze merkwaardige toestand zou tot 1724 in stand blijven. In dat jaar werden de drie steden en vele eromheen gegroeide dorpen uiteindelijk verenigd tot één bestuurlijk geheel. Deze verenigde stad is de stad die Immanuel Kant (1724-1804) zijn thuis zou noemen. Deze invloedrijke filosoof zou de stad zijn hele leven maar zelden verlaten.
In de tussentijd was Pruisen een belangrijke macht in Europa geworden die allengs vrijwel de gehele Noord-Duitse Laagvlakte tot aan de Nederlandse grens zou beheersen.
In de 19e eeuw werd de stad aanzienlijk vergroot. Het werd een belangrijk oostelijk bastion van het Duitse Keizerrijk. Na de Eerste Wereldoorlog bleef de streek rond Koningsbergen Duits, maar Oost-Pruisen was door de Poolse Corridor gescheiden van de rest van Duitsland. In augustus 1944 werd de stad grotendeels verwoest door Brits-Amerikaanse bombardementen en op 6 april 1945 werd de stad stormenderhand door het Rode Leger ingenomen. De meesten van de 370.000 inwoners ontvluchtten de stad in westelijke richting. Door Russisch vuur en door de strenge winter van 1944/1945 kwamen velen van hen om. Van de resterende bevolking kwam in de jaren 1946-1947 een groot deel om door honger en andere ontberingen. In 1947 werd door Stalin besloten om de 20.000 overgebleven Duitse Koningsbergers te verdrijven. Het noordelijk deel van Oost-Pruisen met Koningsbergen werd geannexeerd door de Sovjet-Unie en herbevolkt door vooral Russen en kleinere groepen van vooral Wit-Russen en Oekraïners.
In 1946 werd de stad omgedoopt in Kaliningrad, naar Michail Ivanovitsj Kalinin, een trawant van Stalin, hoewel deze met de stad nooit iets van doen had gehad en er al twee steden naar hem vernoemd waren (Kalinin, nu weer Tver, en Kaliningrad bij Moskou, nu Koroljov).
Na de oorlog volgde een snelle wederopbouw. De stad werd van groot belang als steunpunt voor de Sovjetmacht, vooral voor de marine. Kaliningrad was vele jaren een zogenaamde gesloten stad, waar behoudens een paar 'vriendschapsbezoeken' uit het naburige Polen zelden een buitenlander werd toegelaten. De oude stad werd niet hersteld en ondanks protest van historici werd in 1968 de burcht opgeblazen.
Pas in 1991 ging de stad weer open en konden ook de Duitsers er weer eens een kijkje nemen. In 2005 werd het 750-jarig bestaan van de stad gevierd. Ter gelegenheid hiervan werd een van de stadspoorten, de Königstor, gerestaureerd. In de afgelopen jaren is er veel aan het stadsbeeld veranderd door een groot aantal nieuwbouwprojecten, waarvan de bouw van de Russisch-orthodoxe Verlosserkathedraal het belangrijkste voorbeeld is. Ten zuiden van de oude kathedraal verrijst Fischdorf, een naar oude Duitse voorbeelden gebouwde nieuwe wijk. Op 13 september 2006 gaf de Russische president Poetin het groene licht voor de wederopbouw van de burcht.
[bewerk] Geboren in Kaliningrad
- E.T.A. Hoffmann (1776-1822), Duits schrijver en componist
- Immanuel Kant (1724-1804), Duits filosoof
- Eduard von Simson (1810-1899), Joods-Duits jurist en politicus
- David Hilbert (1862-1943), Duits wiskundige
- Eugen Sandow (1867-1925), een van de eerste moderne bodybuilders
- Bruno Taut (1880-1938), Duits architect
- Käthe Kollwitz (1867-1945), Duits kunstenares
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Externe links
- Officiële website van de stad. Nieuws, recente en historische foto's
- Interactieve kaart met oude en nieuwe foto's van Kaliningrad
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Kaliningrad op Wikimedia Commons. |