Spółgłoska uderzeniowa
Z Wikipedii
| Sposób artykulacji |
|---|
| ze względu rodzaj przegrody: |
| Spółgłoski zwarte |
| Spółgłoski zwarto-szczelinowe |
| Spółgłoski szczelinowe |
Spółgłoski zwarto-otwarte:
|
| Spółgłoski półotwarte |
| ze względu na jamy kanału głosowego: |
| Spółgłoski ustne |
| Spółgłoski nosowe |
| Ze względu na typ artykulacji ustnej: |
| Spółgłoski środkowe |
| Spółgłoski boczne |
| Ze względu na mechanizm przepływu powietrza |
| Spółgłoski wydechowe, płucne |
| Mlaski |
| spółgłoski glottalizowane |
| Zobacz też: klasyfikacja spółgłosek, miejsce artykulacji, narząd artykulacji |
Spółgłoska uderzeniowa- spółgłoska, artykulacja której polega na zwarciu narzadów mowy, od spółgłoski zwartej różni się:
- krótkim czasem trwania zwarcia
- mniejszą siła zwarcia
Spółgłoski uderzeniowe występują rzadko w językach europejskich, głównie jako allofony głoski [r]; spotykamy je natomiast na przykład w języku japońskim i językach indyjskich oraz drawidyjskich, także w niektórych językach australijskich i afrykańskich.
[edytuj] Przykłady
Istnieją następujące spółgłoski uderzeniowe:
- spółgłoska wargowo-zębowa (IPA v̛ ) - np. w afrykańskim języku Karang v̛ara - zwierzę
- spółgłoska dziąsłowa (IPA ɾ ) - hiszpańskie r w pero - "lub", w angielszczyźnie amerykańskiej tt w wyrazie better
- spółgłoska dziąsłowa boczna (IPA ɺ ) - np. r w japońskim 心 (kokoro) - serce
- spółgłoska retrofleksyjna (IPA ɽ ) - np. w języku hindi w wyrazie baɽa - sługa
- spółgłoska retrofleksyjna boczna (IPA ɺ̢ ) - np. w języku paszto w wyrazie kɺ̢o - czynić
- spółgłoska nagłośniowa (brak symbolu IPA) - alofon bezdźwięcznej zwartej spółgłoski nagłośniowej w języku dahalo
Teoretycznie możliwe, ale niespotykane w żadnym języku naturalnym są: spółgłoska uderzeniowa podniebienna, miękkopodniebienna i języczkowa.
[edytuj] Bibliografia
- Kazimierz Polański (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Ossolineum, Wrocław, 2003, ISBN 83-04-04680-6
