ภาษากลุ่มอิตาลิก
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
กลุ่มภาษาอิตาลิก เป็นสมาชิกของสาขาเซนตุม (Centum) ของภาษากลุ่มอินโด-ยุโรเปียน ซึ่งรวมถึงภาษากลุ่มโรมานซ์ (มีภาษาฝรั่งเศส ภาษาอิตาลี และภาษาสเปน กับภาษาอื่น ๆ) และภาษาที่สูญพันธุ์บางภาษา
อิตาลิกมี 2 สาขา คือ
- ซาเบลลิก (Sabellic) ประกอบด้วย
- ออสกัน (Oscan) ทางภาคใต้ส่วนกลางของคาบสมุทรอิตาลี
- กลุ่มอัมเบรียน (Umbrian) ประกอบด้วย
- ภาษาอัมเบรียน (Umbrian) (ซึ่งต่างจากภาษาย่อยของอิตาเลียน ที่เรียกว่าอัมเบรียน) ทางภาคเหนือส่วนกลาง
- ภาษาโวลเซียน (Volscian)
- ภาษาเอเควียน (Aequian)
- ภาษามาร์เซียน (Marsian) ภาษาของชนกลุ่มมาร์ซี (Marsi)
- ภาษาไพซีนใต้ (South Picene) ทางภาคตะวันออกส่วนกลาง
- ลาติโน-ฟาลิสกัน (Latino-Faliscan) ประกอบด้วย:
- ภาษากลุ่มฟาลิสกัน (Faliscan) ในบริเวณรอบ ๆ ฟาเลรี เวเตเรส (ซิวิตา คาสเตลลานา ปัจจุบัน) ทางเหนือของกรุงโรม
- ภาษาละติน ทางภาคตะวันตกส่วนกลางของอิตาลี และการรุกรานของโรมันทำให้ภาษาละตินแพร่กระจายไปทั่วอาณาจักร
- ภาษากลุ่มโรมานซ์ สืบสกุลมาจากภาษาละติน
คนที่พูดภาษาอิตาลิก ไม่ได้เป็นชาวพื้นเมืองของอิตาลี แต่ได้ย้างมาตั้งถิ่นฐานในอิตาลีในช่วง 2000 ปีก่อนคริสตกาล ตามหลักฐานโบราณคดี วัฒนธรรมแอปเปไนน์ (การฝังศพ) เข้ามาสู่คาบสมุทรอิตาลีประมาณ 1350 BC จากตะวันออกสู่ตะวันตก ยุคเหล็กเจ้ามาสู่อืตาลีในช่วง 1100 BC กับวัฒนธรรมวิลลาโนวา (การ เผาศพ) จากเหนือสู่ใต้ ก่อนหน้าที่จะมีชาวอิตาลิกนั้น ประชากรของอิตาลีส่วนใหญ่เป้นกลุ่มที่ไม่ใช่อินโด-ยุโรเปียน ( อาจรวมถึงชาวเอทรัสแกน) การตั้งถิ่นฐานครั้งแรกที่เนินพาลาทีน (Palatine hill) เกิดขึ้นเมื่อ 750 BC ส่วนการตั้งถิ่นฐานที่ เนินคิรินัล(Quirinal) เกิดขึ้นเมื่อ 720 BC ภาษาที่ใกล้เคียงกับภาษาอิตาลิกมากที่สุดคือภาษากลุ่มเคลติก (ดู อิตาโล-เคลติก)
ภาษากลุ่มอิตาลิกพบเป็นอักษรครั้งแรกจากคำจารึกของ ภาษาอัมเบรียนและภาษาฟาลิสกันจากศตวรรษที่ 7 ก่อนคริสตกาล อักษรที่ใช้มาจากอักษรอิตาลิกโบราณ ซึ่งสืบมาจากอักษรกรีก ภาษากลุ่มอิตาลิกแสดงถึงอิทธิพลจากภาษาเอทรัสแกน (Etruscan) เล็กน้อย และจากภาษาของกรีกโบราณมากขึ้นในขณะที่โรม ได้แผ่อาณาเขตทั่วคาบสมุทรอิตาลี ภาษาละตินได้กลายเป็นภาษาที่เด่นเหนือภาษาอื่น ๆ ในกลุ่มอิตาลิก ซึ่งสูญพันธุ์ประมาณคริสตศตวรรษที่ 1 และจากภาษาละตินสามัญ หรือ (Vulgar Latin) ก่อให้เกิดภาษากลุ่มโรมานซ์
ภาษาเวเนติก (Venetic) ซึ่งเป็นภาษาโบราณที่ปรากฏในคำจารึก (ซึ่งรวมถึงประโยคเต็ม ๆ ด้วย) ถือโดยนักภาษาศาสตร์หลายท่านว่าใกล้เคียงกับภาษากลุ่มอิตาลิก และในบางกรณีถือเป็นภาษากลุ่มอิตาลิกด้วย
