Ladino
vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.
Ladino is die taal van die sefardiese Jode in hulle toenmalige vaderland Sefarad in Spanje van die 8ste tot die 15de eeu. Dit is 'n taal nou verwant aan Spaans waarin baie Hebreeuse woorde voorgekom het (soortgelyk aan die Germaanse taal Jiddisj wat nou verwant is aan Duits).
Tydens die heerskappy van die Arabiere van Spanje in de 7de eeu mag Jode net as Katolieke en Islamiete hulle eie geloof beoefen. Ladino vier hoogty op literêre gebied.
Deur die opkoms van die inkwisisie van die Rooms-Katolieke Kerk word die Jode in 1492 gedwing om hulle tot Katolisisme te bekeer. Baie ontvlug daarom Spanje en vestig hulle onder andere in die Balkan, Turkye, die Midde-Ooste en in Noord-Afrika, waar die taal verder ontwikkel.
In die twintigste eeu neem die aantal sprekers drasties af. Groot groepe sefardiese Jode word in die Joodse volksmoord (Engels: holocaust) tydens die Tweede Wêreldoorlog vermoor. Oorblywende sefardiese Jode immigreer na Israel, waar hulle Hebreeus as die taal van hulle nuwe vaderland aanneem.
Ladino word as minderheidstaal nog in Israel, Marokko en op die Balkan gepraat, maar meestal deur ouer mense, wat die taal nie meer oordra aan hulle nageslagte nie. In enkele Latyns-Amerikaanse lande word Ladino ook nog binne Serfardiese gemeenskappe gepraat.
[wysig] Eksterne skakels
- Socolovsky, Jerome. "Lost Language of Ladino Revived in Spain", Morning Edition, National Public Radio, March 19, 2007. [1]
| Indo-Europese tale > Kentum-tale > Italiese en Romaanse tale > Italiese tale |
|
|---|---|
| Italiese groep: | Oskies | Umbries | Faliskies | Latyn |
| Indo-Europese tale > Kentum-tale > Italiese en Romaanse tale > Romaanse tale |
|
| Iberoromaans: | Asturies | Galicies | Katalaans | Portugees | Spaans |
| Galloromaans: | Langues d'oil: Frans | Gallo | | Guernésiais | Jèrriais | Lorreins | Pikardies | Champenois | Wallonies | Anglonormannies Oksitaans: Aranees | Auvergnat | Gaskons | Languedokies | Limousin | Provensaals | Frankoprovensaals |
| Retoromaans: | Romansch | Ladinies | Friulaans |
| Italoromaans: | Dalmaties | Italiaans | Korsikaans | Napolitaans |
| Sardies: | Sardies |
| Balkanromaans: | Aroemeens | Istro-Roemaans | Meglenoroemaans | Roemeens |
| Romaanse Kunstale: | Interlingua | Interlingue | Lingua Franca Nova |
