Zimbabve
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
|
|||||
 |
|||||
| Službeni jezik | engleski | ||||
| Glavni grad | Harare | ||||
| Predsjednik | Robert Mugabe | ||||
| Predsjednik vlade | Robert Mugabe | ||||
| Površina - Ukupno - % vode |
59. na svijetu 390.580 1% |
||||
| Stanovništvo - Ukupno - Gustoća |
66. na svijetu 12.576.742 32/km² |
||||
| Nezavisnost | Od Ujedinjenog Kraljevstva 11. novembra 1965. | ||||
| Valuta | Zimbabveski dolar (Z$) (100 centa) | ||||
| Vremenska zona | UTC +2 | ||||
| Državna himna | "Simudzai Mureza WeZimbabwe" | ||||
| Internetski nastavak | .zw | ||||
| Pozivni broj | 263 | ||||
Republika Zimbabve je zemlja koja se nalazi u južnom dijelu Afričkog kontinenta, između Viktorijinih slapova, jezera Karibe, rijeke Zambezi na sjeveru i rijeke Limpopo na jugu. Zimbabve graniči s Južnoafričkom Republikom na jugu, Bocvanom na zapadu, Zambijom na sjeveru i Mozambikom na istoku. Glavni grad je Harare.
Sadržaj |
[uredi] Historija
Prije otprilike 2000 godina na teritorij današnjeg Zimbabvea počeli su se doseljavati stanovnici koji su govorili bantu jezike i kulturno bili u Željeznom dobu. Među njima su bili i preci današnjih Shona koji sačinjavaju oko 80% stanovništva. Ruševine Velikog Zimbabvea (Great Zimbabwe), svjedoče o postojanju srednjovjekovne Bantu civilizacije u ovoj regiji. Zahvaljujući uspostavljanju trgovačkih veza s muslimanskim trgovcima s Indijskog okeana, Veliki se Zimbabve počeo jače razvijati u 11. vijeku. Država je izvozila zlato, slonovaču i bakar u zamjenu za tkanine i staklo. Razvoj je prestao u 15. vijeku.
Od 1837. Shone su često bili izvrgnuti napadima naroda Ndebele, predvođenog kraljem Mzilikazijem, koji je bježao od Shake i njegovih Zulu ratnika u razdoblju Mfecanea (seoba i sukoba).
U drugoj polovini 19. vijeka britanski i burski trgovci, lovci i misionari počeli su prodirati u ove krajeve. Godine 1888. britanski imperijalist Cecil Rhodes uspio je dobiti prava za rudarenje od Lobengule, kralja Ndebelea. 1889. Rhodes je dobio povelju od kraljice Viktorije za Britansku južnoafričku kompaniju, koja je pokorila Ndebele i zauzela njihov teritorij (koji je 1895. po njemu i nazvan Rodezija).
Narodi Ndebele i Shona pokušali su pobunu protiv prodiranja kolonijalista u njihove krajeve 1896. – 1897. godine. Pobuna, poznata kao Prva Chimurenga, nije uspjela.
Poslije stjecanja nezavisnosti 1980. u Zimbabveu su promijenjena mnoga imena mjesta i ulica.
[uredi] Geografija
Nadmorske visine se u Zimbabveu kreću od ispod 250 m na ušću rijeke Runde u rijeku Save do 2592 metara na planini Injangandi u Istočnim Planinama. Preko 75% Zimbabvea nalazi se iznad 650 m nadmorske visine. 66% zemlje se nalazi iznad 1000 m. U Zimbabveu se nalaze Viktorijini slapovi. Najveće rijeke su Zambezi, Limpopo i Save.
Zahvaljujući politici zaštite prirode u Zimbabveu još uvijek postoji dosta područja s divljim afričkim životinjama. Zaštita divljih životinja u Zimbabveu provodi se kroz sistem nacionalnih parkova, safari područja Zimbabvea i rekreacijskih parkova.
[uredi] Provincije
Zimbabve je podijeljen na 8 provincija i dva grada sa statusom provincije:
- grad Bulawayo ,
- grad Harare,
- Manicaland,
- Mashonaland Central,
- Mashonaland East,
- Mashonaland West,
- Masvingo),
- Matabeleland North,
- Matabeleland South i
- Midlands).
[uredi] Privreda
Vlada Zimbabvea suočava se s teškim ekonomskim problemima. Upletenost u rat u Demokratskoj Republici Kongo dovelo je do odljeva stotina milijuna dolara iz privrede. Podrška MMF-a uskraćena je zbog neplaćanja dugova i nepridržavanja programa reformi i probijanja proračuna. Inflacija je porasla od 32% u 1998. na 59% u 1999. i na preko 600% u 2003. godini.
[uredi] Stanovništvo
Etničke skupine crnci 98% (Shona 71%, Ndebele 16%, ostali 11%), bijelci 1%, mulati i azijati 1%.
Vjerske skupine: sinkretična (kršćanska i lokalna vjerovanja) 50%, kršćani 25%, lokalna vjerovanja 24%, muslimani i drugi 1%.
Jezici: engleski (službeni jezik), Shona, Sindebele (jezik Ndebele plemena, ponekad zvan i Ndebele), brojni dijalekti manjih etničkih grupa.
[uredi] Obrazovanje
Zimbabve ima stopu pismenosti od 90% (u 2000. godini), najvišu u Africi. Ostale zemlje SADC imaju slijedeće postotke pismenosti: Južnoafrička Republika 86%, Zambija 79,9%, Svaziland 80,9%, Namibija 83,3%, Lesoto 81,4%, Bocvana 78,9%, Tanzanija 77,1%, Malavi 61,8%, Mozambik 46,5%.
[uredi] Kultura
[uredi] Relevantni članci
[uredi] Vanjski linkovi
| Države Afrike |
|---|
| Alžir | Angola | Benin | Bocvana | Burkina Faso | Burundi | Centralna Afrička Republika | Čad | Demokratska Republika Kongo | Džibuti | Egipat | Ekvatorijalna Gvineja | Eritreja | Etiopija | Gabon | Gambija | Gana | Gvineja | Gvineja-Bisau | Južnoafrička Republika | Kamerun | Zelenortska Republika | Kenija | Komori | Lesoto | Liberija | Libija | Madagaskar | Malavi | Mali | Mauritanija | Mauricijus | Maroko | Mozambik | Namibija | Niger | Nigerija | Obala Slonovače | Republika Kongo | Ruanda | Sao Tome i Principe | Senegal | Sejšeli | Sijera Leone | Somalija | Sudan | Svazi | Tanzanija | Togo | Tunis | Uganda | Zambija | Zimbabve | Zapadna Sahara |
| Zavisne teritorije: Sveta Helena |
