William Shakespeare
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
William Shakesperare (Stratford-upon-Avon, baptizado o 26 de abril de 1564 - 23 de abril de 1616) foi un poeta e dramaturgo inglés, considerado desde hai tempo por moitos como o meirande escritor en lingua inglesa e un dos máis célebres da literatura universal. A súa obra é tal que moitas súas personaxes aínda son obxecto de cuantiosos estudos. Unha das características máis salientables da mesma é a profunda e complexa definición psicolóxica das súas perxonaxes.
Índice |
[editar] Vida
[editar] Primeiros anos
William Shakespeare era fillo de John Shakespeare, un fabricante de luvas e vereador de Snitterfield e de Mary Arden, de familia fidalga. Descoñécese a data exacta do seu nacemento, pero suponse que foi tres días antes do baptismo, entre outras razóns para permitir a simetría coa da ta da súa morte (que, no calendario gregoriano sería o 3 de maio), día tamén de San Xurxo, patrón de Inglaterra.
Shakespeare posibelmente estudou na Grammar School King Edward VI de Stratford, que destacaba polo ensino do latín e a literatura. Trátase tamén dunha suposición baseada no posto que desempeñaba o seu pai no concello, que lle daba dereito de matrícula nela. O 28 de novembro de 1582, aos dezaoito anos, casou con Anne Hathaway, que tiña vinteseis e estaba embarazada de tres meses.
Non se sabe máis de Shakespeare nos anos seguintes, a excepción dos nacementos de Susanna )1583) e Hamnet e Judith (1585).
[editar] Londros e a súa carreira no teatro
Para 1592, Shakespeare xa se establecera como dramaturgo en Londres e xa gozaba dunha reputación que motivou a Robert Greene a mofarse de. A finais de 1594 actuaba, escribía e era co-propietario dunha compañía, os Homes do Lord Chamberlain, que recibía o nome do seu mecenas. Desfrutaban de tanto crédito que, após a morte de Isabel I de Inglaterra, o novo monarca, Xaime I de Inglaterra (1603) adoptou a compañía, que pasou a denominarse Os Homes do Rei.
En 1596 Shakespeare vivía na parroquia de St. Helen's, en Bishopsgate e dous anos máis tarde encabezaba unha lista de actores en Cada home no seu humor, de Ben Johnson. Tamén en 1598 o seu nome comezou a aparecer no frontispicio das súas obras, posibelmente para atraer compradores.
Existe a tradición de que Shakespeare, ademáis de redixir moitas das obras que representaba a súa compañía e de ter que dedicar parte do seu tempo a xestionar a compañía da que era co-propietario, continuaba a representar papeis nas obras, como o fantasma do pai de Hamlet, Adam en Como goste e como coro en Henrique V.
Parece ser que en 1599 trasladouse para o sul do río Támesis, a Southwark. En 1604 trasladouse de novo para a ribeira norte, perto da catedral de San Paulo, onde residía cunha familia hugonote, os Montjoy. Durante esta estancia axudou no casamento da filla destes co seu aprendiz Stephen Bellott. Máis tarde Bellott denunciou ao seu sogro por non ter aportado a dote prometida e Shakespeare tivo que declarar como testemuña.
Consérvanse diversos documentos legais e mercantís que mostran que Shakespeare se foi enriquecendo durante a súa estadía en Londres até permitirse adquirir unha propiedade en Blackfriars e a segunda casa máis grande de Strattford.
[editar] Últimos anos
As dúas derradeiras obras escribiunas en 1613 e parece que logo se retirou a Stratford. Morreu á idade de 52 anos, ainda casado con Anne. Sobrevivíronlle as súas dúas fillas. Susanna casou, mais hoxe en día non hai descendentes de Shakespeare.
Está soterrado na chancelería da Igrexa da Santísima Trindade en Stratford-upon-Avon, honra que non se debeu á súa fama como dramaturgo senón por ter adquirido ese dereito por 440 libras (unha cantidade considerábel na época). Un monumento, erguido pola súa familia no muro máis próximo da súa tumba, móstrao no acto de escribir. Cada ano, na data do seu nacemento, colócaselle unha pluma nova na man.
Como anécdota, Shakespeare foi coetáneo de Cervantes, e ambos finaron na mesma data (se ben, non no mesmo día, posto que entón rexía un calendario diferente en Inglaterra e en España).
[editar] Obras
As súas obras foron escritas entre 1588 e 1616, mais é bastante difícil estabelecer datas aproximadas.
[editar] Cronoloxía
- 1590 (1598) Henique VI, Parte I
- 1590 (1594) Henrique VI, Parte II
- 1590 (1595) Henrique VI, Parte III
- 1592 (1602) Ricardo III
- 1592 (1623) A comedia dos erros
- 1593 (1594) Tito Andrónico
- 1593 (1623) Taming of the Shrew
- 1594 (1623) Os dous cabaleiros de Verona
- 1594 (1598) Love's Labour's Lost
- 1594 (1597) Romeo e Xulieta
- 1595 (1597) Ricardo II
- 1595 (1600) O soño dunha noite de verán
- 1596 (1622) O rei Xoan
- 1596 (1600) O mercader de Venecia
- 1597 Henrique IV, Parte I
- 1594-1597 (1603?) Love's Labour's Won
- 1598 (1600) Henrique IV, Parte II
- 1599 Henrique V
- 1599 (1623) Xulio César
- 1599 (1600) Much Ado About Nothing
- 1599 (1623) Como goste
- 1597-1600 (1602) As alegres comadres Windsor
- 1601 (1603) Hamlet, príncipe de Dinamarca
- 1602 (1623) Noite de Reis
- 1602 (1609) Troilus e Cressida
- 1603 (1623) All's Well That Ends Well
- 1604 (1623) Medida por medida
- 1604 (1622) Othello
- 1605 (1608) O rei Lear
- 1605 (1623) Macbeth
- 1606 (1623) Antonio e Cleopatra
- 1607 (1623) Coriolano
- 1607 (1623) Timón de Atenas (teatro)
- 1608 (1609) Pericles Príncipe de Tiro
- 1609 (1623) Cymbeline
- 1610 (1623) Conto de Inverno
- 1611 (1623) A Tempestade
- 1612 (1623) Henrique VIII (probablemente escrito en colaboración con John Fletcher)
- 1612 (1728) Cardenio (escrito en colaboración con John Fletcher)
- 1612 (1634) The Two Noble Kinsmen (escrito en colaboración con John Fletcher)
