Molins
De Biquipedia
- Iste articlo trata sobre o monezipio de Molins u Pueyo d'Ambas Aguas. Ta atros empregos d'o toponimo Pueyo se beiga Pueyo (desambigazión), ta la ziudad franzesa se beiga Molins (Alier).
Molins |
|||
---|---|---|---|
|
|||
{{{imachen}}} | |||
Comunidat autonoma | ![]() |
||
Probinzia | |||
Redolada | Mayestrazgo | ||
Codigo postal | 44556 | ||
Latitut Lonchitut |
{{Coor dd| lon=-0.45|lat=40.817}} | ||
Superfizie | 79,6 km² | ||
Altaria | 838 m. | ||
Distanzia | 137 km enta Tergüel | ||
Poblazión | 312 ab. (2006) | ||
Chentilizio | {{{chentilizio}}} | ||
Ríos | río Guadalopiello | ||
Pachina web | {{{web}}} | ||
Molins (Molinos en castellán) ye un monezipio de a probinzia de Tergüel, situato en a redolada de o Mayestrazgo. A suya poblazión ye de 312 abitans (2006), en una superfizie de 79,6 km².
Contenius |
[editar] Cheografía
Ye situato amán de l'entibo de Gallipuén, chunto á o río Guadalopiello en a costera d'un mon que por on empezipia corren as auguas de os ríos Papel y Fuentes. Ye famoso por as espelungas karsticas, Cueba de las Graderas, Cuebas de Cristal u Grutas de Cristal, con curiosas morfolochias karsticas (cheolitas orizontals a más de as tipicas estalactitas y estalagmitas). En estas cuebas esiste un chazimiento paleontolochico, materials endokarsticos que sedimentoron en a zaguera glaziazión o Wrüm.
[editar] Nome
O primer nome estió Pueyo d'Ambas Aguas, porque i corren as aguas de os ríos debanditos. D'iste primer nome en queda o nome d'una carrera, Calle del Pueyo, como primer nucleyo urbano, chunto á un mon que teneba un castiello calatrabo en a tuca. Ubieto Arteta en o suyo libro Toponimia aragonesa medieval diz que o toponimo meyebal Molins corresponde con ista localidat y que ye documentato en 1148, pero no diz a fuen d'esta zita.
A forma Molinos tamién esistiba en a luenga escrita porque ya en 1179, en o documento de donazión de a Billa d'Alcañiz á l'Orden de Calatraba, Molinos i sale como una de as mugas:
- Et sicut dividit terminos cum Munterrubeo et dein ad Balbona, et ad Jaganta, et ad Serram de Molinos et de Exulve, et vadit ad Mezquitam usque ad Arannonal.
[editar] Istoria
En o eneolitico-calcolitico a zona estió abitata y aprobeitoron as espelungas pa apedecar muertos, por exemplo. Una mandibula trobata en a famosa espelunga ye uno de os restos umans más antigos d'Aragón. Como o suelo de a cueba son materials d'edat Wrumiense, se creyeba que l'ome de Molinos yera d'esta epoca en que bibiba l'ome de Cromañón. L'analis biometrico feito por a unibersidat de Zaragoza ha amostrato que ye como atros omes peninsulars de a epoca entre o neolitico y a Edat de Bronze, igual que atros materials trobatos en chazimientos chicoz de a espelunga que se perdioron cuan s'acotrazió o puesto ta o torismo.
A primera menzión de o lugar ye de o 5 d'abril de 1209 cuan Pietro II s'anexiona o lugar chunto á Monroyo y Exulbe á l'orden de Calatraba.
[editar] Fiestas
11-15 d'agosto, Santa Luzía.
Monezipios d'a redolada Mayestrazgo | |
---|---|
Allepuz | Billarluengo | Billarroya de los Pinars | Bordón | Cañada de Benatanduz | Cantabiella | Castellot | Fortanet | La Iglesuela | Mirambel | Mirabet de la Sierra | Molins | La Cuba | Pitarc | Tronchón |