Ffrainc

Oddi ar Wicipedia

Gwladwriaeth yng ngorllewin Ewrop yw Gweriniaeth Ffrainc neu Ffrainc (Ffrangeg: France, ynganiad IPA:fʁɑ̃s). Mae'n ffinio â Gwlad Belg a Lwcsembwrg yn y gogledd, yr Almaen, y Swistir, a'r Eidal yn y dwyrain, Monaco, Môr y Canoldir, Sbaen ac Andorra yn y de, a Môr Iwerydd yn y gorllewin. Paris ydy'r brifddinas.

Mae mwyafrif o bobl Ffrainc yn siarad Ffrangeg, ond mae nifer o ieithoedd eraill, megis Llydaweg yn Llydaw, Basgeg yn y rhan o Wlad y Basg sydd o dan Ffrainc yn y de-orllewin, Corseg ar ynys Corsica, ac Ocitaneg - iaith draddodiadol rhan helaeth o'r De. Mae nifer fawr o fewnfudwyr a'u teuluoedd yn siarad Arabeg hefyd.

[golygu] Hanes

[golygu] Daearyddiaeth

Tyfir gwenith yng ngogledd-ddwyrain Ffrainc, ac yno hefyd mae'r diwydiannau trymion. O gwmpas y maes glo sy'n ymestyn o Béthune hyd at Valenciennes mae'r diwydiannau haearn a dur, cemegau a gweolion. Mae ffatrioedd y cwmni rwber Michelin yn y Massif Central. Yn y de-ddwyrain tyfir gwinwydd, ffrwythau a llysiau ac wrth gwrs mae cynhyrchu gwin yn bwysig yn Ffrainc.

Mae gan Ffrainc amrywiaeth mawr o ran tirwedd, o'r gwastadeddau arfordirol yn y gogledd a'r gorllewin i fynyddoedd yr Alpau a'r Pyreneau yn y de-ddwyrain a'r de-orllewin. Yn yr Alpau Ffrengig y mae Mont Blanc, y mynydd uchaf yng ngorllewin Ewrop gydag uchder o 4810 m. Mae ardaloedd mynyddig eraill yn ogystal, gan gynnwys y Massif central, y Jura, y Vosges, y massif armoricain a'r Ardennes. Mae sawl afon nodedig yn llifo trwy'r wlad, gan gynnwys Afon Loire, Afon Rhône (sy'n tarddu yn y Swistir), Afon Garonne (sy'n tarddu yn Sbaen), Afon Seine, ac Afon Vilaine.

[golygu] Rhaniadau gweinyddol

Rhennir Gweriniaeth Ffrainc yn 26 régions. Mae 21 ohonynt yn ffurfio'r Ffrainc gyfandirol, felly wrth gyfri Corsica hefyd, mae yna 22 région yn Ffrainc fetropolitanaidd. Y régions tramor — Guadeloupe, Martinique, Réunion a Guyane Ffrengig — yw'r 4 arall.

Rhennir y régions ymhellach yn 100 département. Mae pob un o'r régions tramor hefyd yn département ynddi'i hun. Mae rhif gan bob département rhif a ddefnyddir ar gyfer codau post, cofrestru ceir ac yn y blaen. Rhennir pob un o'r départements metropolitanaidd yn sawl arrondissement, a rennir wedyn yn cantons llai. Rhennir y cantons yn communes - mae yna 36,682 commune, ac mae cyngor trefol etholedig gan bob un. Rhennir communes Paris, Lyon a Marseille yn arrondissements trefol yn ogystal.

Yn ogystal â'r uchod, mae sawl tiriogaeth dramor gan Weriniaeth Ffrainc.

gw • sg • go Sefydliad Cytundeb Gogledd yr Iwerydd (NATO)
Aelodau	Yr Almaen · Gwlad Belg · Bwlgaria · Canada · Denmarc · Y Deyrnas Unedig · Yr Eidal · Estonia · Ffrainc · Groeg · Hwngari · Gwlad yr Iâ · Yr Iseldiroedd · Latfia · Lithuania · Lwcsembwrg · Norwy · Portiwgal · Gwlad Pwyl · Rwmania · Sbaen · Slofacia · Slofenia · Y Weriniaeth Tsiec · Twrci · Yr Unol Daleithiau
Ymgeiswyr	Albania · Croatia · Georgia · Gweriniaeth Macedonia

gw • sg • go G8
Aelodau arhosol	Yr Almaen · Canada · Y Deyrnas Unedig · Yr Eidal · Ffrainc · Japan · Rwsia · Yr Unol Daleithiau
Cynrychiolaethau ychwanegol	Yr Undeb Ewropeaidd

gw • sg • go Aelodau Cyngor Diogelwch y Cenhedloedd Unedig
Aelodau arhosol	Y Deyrnas Unedig · Ffrainc · Rwsia · Tsieina · Yr Unol Daleithiau
Tymor yn terfynu 31 Rhagfyr 2007	Gweriniaeth y Congo · Ghana · Periw · Qatar · Slofacia
Tymor yn terfynu 31 Rhagfyr 2008	Gwlad Belg · De Affrica · Yr Eidal · Indonesia · Panamá