Alternatieve geneeswijze
Van Wikipedia
Alternatieve geneeswijze (oude benaming, die nog steeds het meest gebruikt wordt) soms ook alternatieve geneeskunde, ook wel complementaire geneeswijzen, ook wel additieve geneeswijzen betreffen allerlei onderzoeksmethoden en/of behandelmethoden (incl geneesmiddelen) waarvan de meeste een geneeskundige of therapeutische intentie hebben naast de conventionele (westerse) geneeskunde. Lang niet alle complementaire geneeswijzen hebben de intentie de conventionele geneeskunde te vervangen. Sommige van deze geneeswijzen hebben meer de intentie van persoonlijke ontwikkeling. Sommigen bevelen aan niet de term alternatieve geneeskunde te gebruiken maar complementaire behandelwijzen. De Nederlandse zorgverzekeraars willen op hun declaratie hebben: natuurgeneeskundig consult.
[bewerk] Geneeskundige alternatieven
Elke wereldcultuur heeft haar eigen geneeswijze ontwikkeld. In onze multi-culturele samenleving zijn de geneeswijzen van de diverse wereldculturen beschikbaar. De verschillen in natuur, cultuur, taal en wereldvisie van het oorsprongsland verklaart waarom de geneeswijzen van vorm verschillen. De meeste geneeswijzen hebben hun effectiviteit al gedurende duizenden jaren bewezen. In deze verschillen hebben ze elk hun kracht, en zwakten. De krachten van de ene geneeswijze kunnen de zwakten van andere geneeswijzen compenseren. Dit biedt de basis van de complementaire geneeskunst: de wederzijdse aanvulling van geneeskundige alternatieven, om daardoor tot een beter genezingsaanbod te komen. In Nederland geldt de van oudsher door de overheid gereguleerde vorm van gezondheidszorg nog als norm. Daardoor worden de geneeskundige alternatieven soms nog beschouwd als alternatieven ter complementering van de reguliere gezondheidszorg.
[bewerk] Ons lichaam als integrerende factor
Het zijn niet de verklaringsmodellen die een ziekte genezen, maar de respons van ons lichaam op een toegediende trigger. Om de effectiviteit van geneeswijzen te begrijpen, moeten we het geheel van de mens (waaronder het fysieke lichaam) begrijpen. Ons begrip daarvan is nog erg incompleet. Zolang er geen model is van leven, en gezondheid, ontgaat ons het verschil waardoor een levend wezen afwijkt van dode materie. Dit is van wezenlijk, levensbelang, omdat levende wezens vrije keuze hebben in het omgaan met triggers uit de omgeving. Dat is ook het geval in de lichaamsrespons die voor genezing bedoeld zijn.
Voor het begrijpen van de respons van ons lichaam op een uitwendige trigger, kunnen we gebruik maken van de opbouw van ons lichaam: De anatomie kan worden gebruikt voor het beschrijven van de mechanische response op triggers; hierin is denken in causaliteit (oorzaak en gevolg) bruikbaar. De fysiologie kan worden gebruikt voor het beschrijven van chemische processen en reacties. Daarin is het verklaringsmodel geformuleerd in termen van het verschuiven van een balans. De neurocrienregulatie, het regelsysteem van onder meer neuronen en hormonen, is goed te benutten voor het beschrijven van de interne lichaamstransformaties, in interactie met de omgeving. Veranderingen in dit systeem zijn per definitie probabilistisch (door waarschijnlijkheden bepaald). De psycho-immunologie beschrijft onze integratie in onze omgeving. Onze subjectieve beleving speelt daarin een bepalende rol. Dit is het systeem waarin onder meer de psychosomatiek verklaard wordt. Oorzaak en gevolg zijn op dit niveau niet onderscheidbaar.
Door de effectiviteit van geneeswijzen te bepalen aan de hand van de werking van ons lichaam, zijn de verschillen in verklaringsmodel niet meer bepalend. Ook is het dan mogelijk om het samengebruik van verschillende geneeswijzen te begrijpen: in termen van het samenspel van de aangesproken systemen in ons lichaam. Ook is op deze manier de werkelijke bedoeling van de geneeskundige handeling zelf, direct te bepalen: in termen van het effect op ons lichaam. Daarmee is ook duidelijk dat dit voor elke persoon uniek is. Het heeft dus grote voordelen om ons lichaam te gebruiken als de integrerende factor, in het samengebruik van de geneeswijzen van de wereld.
[bewerk] Geschiedenis alternatieve geneeskunde
De geneeskunde, zoals we die on onze samenleving tegenwoordig kennen, is voortgekomen uit geneeswijzen die men tegenwoordeig 'alternatief' noemt. Het is onmogelijk om de geschiedenis van de alternatieve geneeskunde los te koppelen van de geschiedenis van de conventionele geneeskunde.
Kijkend naar de geschiedenis van de geneeskunde komen we allerlei concepten tegen die nog steeds in de alternatieve geneeskunde regelmatig gebruikt worden. Deze concepten zijn veelal uit de reguliere geneeskunde gegaan. Een groot aantal van deze concepten bestonden al in de voorwetenschappelijke tijd. Zie bijvoorbeeld zelfgenezend vermogen
In de middeleeuwen waren ziekte en dood het terrein van God. Er waren twee soorten geneeskundigen. Vooreerst had men de theoretici, de doctores medicinae. Volgens hen werden ziekten veroorzaakt door wijzigingen in warmte, koude, droogte of vochtigheid. Demonen, geesten en allerlei bijgeloof werden aan deze "kennis" toegevoegd. Problematisch in verband met deze gebrekkige kennis van ziekten was dat contacten tussen geleerden onderling erg moeizaam gingen. Naast deze officiële geneeskundigen stonden de barbiers-chirurgijnen als practici klaar om de mensen te helpen. Deze barbiers deden allerlei ingrepen met het mes, verzorgden wonden en zweren, behandelden breuken en voerden ook amputaties uit. Er was geen contact tussen de doctores en de chirurgijnen. Eén van de gevolgen van deze geringe medische kennis was dat voor de middeleeuwer het begrip dood-zijn anders en breder werd uitgelegd dan nu het geval is.
Vanaf de Renaissance verdwijnt de ziel uit de (conventionele) geneeskunde. In de 16e eeuw begint het uit elkaar groeien van religie en filosofie enerzijds en natuurwetenschappen anderzijds. Descartes is het begin van een mechanisch mensbeeld. De afsplitsing en vorming van de reguliere geneeskunde ontstaat ruwweg in de 17e eeuw. In diezelfde tijd maken de natuurwetenschappen een revolutionaire ontwikkeling door. In tegenstelling tot de eeuwen daarvoor - met name ten tijde van de grote Griekse natuurfilosofen - werd wetenschap niet meer uitsluitend gezien als het resultaat van redenatie (rationalisme). Ook de observatie werd erkend als een middel ter verkrijging van natuurwetenschappelijke kennis (empirisme). Bovendien schuwde de wetenschappelijke onderzoeker niet langer zijn handen te gebruiken (naast zijn hoofd) om experimenten uit te voeren. Daartoe werd men natuurlijk gestimuleerd door de vele nieuwe apparaten en instrumenten die in die tijd werden ontwikkeld, waardoor een zichzelf-versterkend-proces ontstond. Dit heeft zeer positieve effecten voor de kwaliteit van de conventionele geneeskunde, het medisch model werd erdoor ontwikkeld.
[bewerk] Het medisch model
Nadat in de 17e eeuw de wetenschap een grote vlucht neemt, ontdekte men meer en meer over het functioneren van het lichaam. De werking van organen en orgaanstelsels begon duidelijk te worden. Het gevolg was dat men in de geneeskunde (heelkunde) de oorzaak van ziektes begon te zien als het gevolg van slecht functionerende organen en/of weefsels. Volgens dit medische model was iemand ziek als zijn lever bijvoorbeeld niet goed werkte: genees de lever en men geneest de patiënt. Binnen de geneeskunde ontwikkelden zich vele specialismen.
In de alternatieve geneeskunde is deze splitsing (van religie en filosofie enerzijds en natuurwetenschappen anderzijds) niet ontstaan. Een groot aantal religeuze, filosofische en metafysische concepten die niet wetenschappelijk bewezen zijn (verbannen uit de reguliere geneeskunde), en soms ook heel moeilijk te bewijzen zijn, maar wel een deel van de beleving van de mens worden gebruikt. Soms komen deze ideeën uit oude overleveringen. Soms betreft het juist zeer vooruitstrevende natuurkundige ideeën (kwamtumfysica) of metafysische ideeën die wederom zeer moeilijk te bewijzen zijn in een geneeskundige of therapeutische setting. Een voorbeeld van natuurkundige ideeën (kwantumfysica) is zichtbaar in de film: What the Bleep do we know?
Een relatief nieuw terrein in de medische wetenschap wordt gevormd door de neuro-immunofysiologie (psychoneuro-immunologie (PNI) en pyschoneuro-endocrinologie (PNE). Hierin wordt de samenhang onderzocht tussen enerzijds de hersenfuncties en het zenuwstelsel en anderzijds het immuunsysteem en de hormoonhuishouding. Deze worden wel eens als vormen van holisme beschouwd (de samenwerking tussen lichaam en geest en daarmee een alternatieve geneeswijze), maar hierbij geldt dat de prefix psycho- verwijst naar de biologische hersenfuncties.
[bewerk] Wetgeving en alternatieve geneeswijzen
De Nederlandse Wet op de Uitoefening van de Geneeskunst (WUG) van Thorbecke (1865), waarin een artsexamen werd geïntroduceerd in de gezondheidszorg, zorgde voor een splitsing tussen 'reguliere' en de zogenaamde 'alternatieve' geneeskunst. Deze WUG maakte het uitoefenen van geneeskunst door onbevoegden strafbaar. De totstandkoming van deze wet was een klap voor de alternatieve geneeskunst in Nederland. Magnetiseurs waren populair in 1800. In 1823 werd het heilmagnetisme officieel erkend. Uit naam van koning Willem I kregen meerdere heilmagnetiseurs een brevet toegekend om hun praktijk van rechtswege uit te mogen oefenen.
De Nederlandse overheid gedoogde de gestaag groeiende groep alternatieve genezers. Toch speelt de vraag hoe de alternatieven te controleren al jaren en er sinds de jaren 50 van de twintigste eeuw komen er diverse commissies die proberen regels omtrent de uitoefening van de geneeskunst door deze 'niet-gekwalificeerden' vast te leggen. De namen van de commissies: 'het rapport Brutel de la Rière' (1952), in 1963 werd geadviseerd om de WUG op te heffen (advies niet gevolgd), het rapport van de 'Commissie Peters' (1965) adviseerde een niet-arts alleen dan strafbaar te stellen, indien deze schade toebracht aan de volksgezondheid, en de Staatscommissie Medische Beroepsuitoefening ('Commissie de Vreeze', 1967). Het was de Commissie de Vreeze die in 1973 kwam met het voorstel van de Wet Beroepsuitoefening in de Individuele Gezondheidszorg, de Wet BIG.
De Staatscommissie Alternatieve Geneeswijzen (NL), (de 'Commissie Muntendam') ingesteld in 1977 komt in hun eindrapport, Aanbeveling 6 met het advies na te gaan of erkenning van alternatieve geneeswijzen mogelijk was.
De Wet BIG komt er op neer, dat 'alternatieve genezers' hun beroep mogen uitoefenen zonder daartoe een formele bevoegdheid te hebben verkregen. De wet BIG legt daarbij vast welke medische handelingen voorbehouden zijn aan artsen en overige in de wet genoemde beroepen.
In 1990 pleitte de Commissie Alternatieve Geneeswijzen (CAG) van de Nationale Raad voor de Volksgezondheid (CAG) er voor om door groeperingen van alternatieve genezers beroepsprofielen, opleidingsprofielen en landelijke registratiesystemen te laten ontwikkelen.
Commissie Menges. Advies beroepsuitoefening en opleidingen alternatieve geneeswijzen, Gezondheidsraad 1990. De commissie pleitte er voor om door groeperingen van alternatieve genezers beroepsprofielen, opleidingsprofielen en landelijke registratiesystemen te laten ontwikkelen.
Het resultaat van deze ketting van commissies is dat er beroepsprofielen werden opgesteld, en om subsidie te krijgen zijn die verplicht om reguliere anatomie, fysiologie, pathologie, enz. aan te bieden, zelfs als de alternatieve therapeut nooit vanuit dit model werkt.
Alternatief genezers zijn niet onderworpen aan het medisch tuchtrecht. Het medisch tuchtrecht is uistsluitend van toepassing voor beroepen die vallen onder wet BIG. De tegenhanger voor alternatieve genezers is het Stichting Tuchtrecht Beroepen Natuurlijke Gezondheidszorg (TBNG). Hoewel de TBNG niet verplicht is voor alle alternatieve genezers, is aansluiting een verplichting voor de meeste alternatieve beroepsverenigingen. Ook bestaat er een Klachtencommissie Alternatieve Behandelwijzen die kan assisteren in het proces tussen klant en tuchtrecht.
[bewerk] contrast conventioneel versus alternatief
In grote lijnen kunnen we stellen dat het verschil tussen 'regulier' en 'alternatief' ligt in een methode van denken. Het 'conventionele' model gaat uit van 'analyse'; daarbij worden delen als losstaand beschreven. Het 'alternatieve' model gaat uit van 'synthese': elk element wordt beschouwd als deel van een context. In ons brein komt analytisch denken en denken in termen van synthese samen: men noemt het respectievelijk 'linkerbrein- en rechterbrein'-functies. Als in ons brein, zijn beide perspectieven het beste samen te gebruiken.
De meest voorkomende kenmerken en basisbeginselen van de conventionele geneeskunde zijn: de primaire focus is ziekte en het het reductionistiche (mechanisch) medische ziektemodel. Als iemand ziek wordt, word de persoon gereduceerd tot het zieke orgaan, bijv. de lever. Genees de ziekte betekent genees de lever. Vaak wordt hier verder gereduceerd naar de chemie. Verloren in dit reductionistische proces word de geest en de ziel van de mens, de mens is een collectie van organen. Gezondheid word gezien als de afwezigheid van ziekte. Overige kenmerken: analyseren, opdelen, meetwaarden en bestrijden van ziekte. De nadruk op analyseren heeft tot gevolg dat het overkomt als koud/kil, geen tijd en aandacht. Geen kijk naar het geheel. Als het niet te meten is, is het "tussen de oren" en doorverwezen naar psycholoog of psychiater, die het lichaam weer niet meeneemt. Vanuit de behoefte en visie om ziekte te bestrijden maakt de conventionele geneeskunde soms gebruik van aggresieve middelen (bijv. chemotherapie, ECT, antidepressiva, antipsychotica), waarbij er naast het bedoelde effect schade berokkend kan worden door de middelen of de bijwerkingen van de middelen. Bijbehorende visie: Gezondheid is afwezigheid van ziekte.
Voor meer informatie over de kenmerken van het huidige Nederlandse medische model, (en het farmaceutische model) culturele diversiteit binnen de geneeskunde, zie de geschiedenis van de geneeskunde. De huidige geneeskundige is voor tussen de 4 en 20 procent met wetenschappelijk onderzoek onderbouwd. Men wil steeds meer bewijzen, en men noemt dit evidence based medicine.
De meest voorkomede kenmerken en basisbeginselen van de meeste alternatieve geneeswijzen: Holistische model, geheel, belang voor warme belangstellende aandacht geven aan de hele mens, richten op zelfgenezend vermogen versterken, in balans brengen van mens. Trachten oorzaken te behandelen, totale mens, incl relatie van de mens en zijn omgeving. Welbevinden behandelen. Voorwaarden voor genezing meenemen. Relatief veel aandacht voor de mens als psychosomatische eenheid, het verklaren van ziekte door emotionele oorzakelijke factoren, en het vervolgens behandelen van deze emoties. Het mensbeeld als een spiritueel wezen met een lichaam en een energielichaam (aura en chakra's en meridianen) en inclusief reïncarnatie, geesten, aardstralen, intuitie, enz. Iemand die zelf verantwoordelijkheid oppakt voor zijn aandeel in het proces geneest sneller. Hieruit volgt dat de eigen inzet en zelfwerkzaamheid word gestimuleerd. Bij de meeste alternatieve geneeswijzen, en zeker bij de natuurgeneeskunde, is het basisbeginsel de Hipocrateseed, eerst en vooraleer dient de arts geen schade te berokkenen. De manieren die hij gebruikt mogen geen schadelijke bijwerkingen hebben. Bijbehorende visie: Gezondheid is welbevinden.
Kanttekening: binnen de alternatieve geneeskunde bestaat ook een stroming die het huidige reguliere model gebruikt: bestrijden van ziekte.
Alternatief wil nog niet zeggen met natuurlijke middelen. Genezen met natuurlijke middelen is de intentie van de natuurgeneeskunde, een stroming in de alternatieve geneeswijzen.
Alernatieve geneeswijzen is een brede groep, en de kenmerken of basisbeginselen van de individuele therapievormen onderling verschillen. Niet alle alternatieve geneeswijzen zullen alle kenmerken en basisbeginsels in zich hebben.
[bewerk] Regulier of alternatief
Alternatieve behandelaars behoeven in Nederland en België niet te worden ingeschreven in het BIG-register respectievelijk RIZIV. De overheid laat de beroepsverenigingen van alternatieve of additieve geneeswijzen hun eigen opleiding en kwaliteitseisen bepalen. Zij bepalen ook hun eigen opleidings-, nascholingsprogramma, en klachtenregeling. Deze beroepsverenigingen kunnen meer informatie verstrekken over de soort van behandeling en mogelijke resultaten. Alle geneeswijzen gebruiken hun eigen verklaringsmodellen. Op het moment is nog een ontwikkeling aan de gang om die met elkaar te integreren; zonder vooralsnog veel resultaat. De huidige situatie is dardoor voor veel mensen verwarrend. De verschillende geneeswijzen stellen elk op een eigen manier hun diagnose. Deze diagnose heeft slechts betekenis voor de behandeling die zij zelf geven. De diagnose kan een heel andere betekenis hebben vanuit een andere visie op genezen. Voor alle geneeswijzen geldt dat behandelingen niet altijd het gewenste effect hebben, met soms ernstige gevolgen. Net als reguliere behandelaars, zijn ook alternatieve genezers juridisch te vervolgen als zij fouten maken of onethisch handelen.
Verzekeringsmaatschappijen hebben een goed overzicht van de werkzaamheid en kosten van de geneeswijzen en hun behandelingen. Zij letten daarbij ook op of de patiënten zich er beter bij voelen. De interesse van de bevolking voor andere geneeswijzen wordt ook gebruikt om klanten aan te trekken, nu in Nederland het basispakket bij alle verzekeringen gelijk is.
[bewerk] Wetenschap en Onderzoek
In de geneeskunde komen de objectieve beschouwing en de subjectieve beleving samen. De behandelaar beschouwt de casus objectief; van buitenaf. De patiënt beleeft de aandoening subjectief, 'van binnen uit'. In de arts-patiënt interactie gaat het erom die beide perspectieven te integreren. Deze perspectieven worden in de praktijk verschillend benoemd: De objectieve benadering - door de buitenstaander - noemt men evidence based. De subjectieve aanpak - gekoppeld aan de subjectieve beleving - noemt men client centered.
Voor de reguliere medische wetenschap is het criterium voor een geneeswijze of deze zijn werkzaamheid in een gedegen medisch wetenschappelijk onderzoek, bij voorkeur een dubbelblind onderzoek, kan aantonen. Het maakt medische wetenschap in principe niet uit wat de onderliggende filosofie van een geneeswijze is - oosters, westers, natuurgeneeswijzen enzovoort. Het enige wat ter zake doet is dat de werkzaamheid wordt aangetoond. Als niet duidelijk is hoe een geneeswijze werkt, zal het evenals reguliere behandelingen toch in herhaalde onderzoeken werkzaam en veilig blijken te moeten zijn.
[bewerk] Verdeelde meningen
De meningen over alternatieve geneeswijzen zijn verdeeld. Er bestaan namelijk ook wetenschappelijke artikelen en onderzoeken die aantonen dat bijvoorbeeld het toedienen van (extra) supplementen zoals vitaminen en mineralen, ziekten kunnen voorkomen en/of helpen genezen. (Deze bevindingen moeten in verband worden gezien met een beschreven afname van natuurlijke vitaminen en mineralen in gewassen die met kunstmest gekweekt zijn.) Het onderzoek van tweevoudig Nobelprijswinnaar Linus Pauling naar de rol van onder meer vitamine C wordt in deze vaak geciteerd. Dat een vitaminesuppletie zeker belangrijke voordelen kan hebben blijkt bijvoorbeeld uit het toedienen van foliumzuur aan zwangere vrouwen ter voorkoming van een open ruggetje (spina bifida). Voorzichtigheid blijft gewenst want sommige vitaminen en mineralen kunnen in zeer hoge doseringen schadelijk zijn. Momenteel wordt in Europees verband gewerkt aan het vaststellen van veilige maxima voor voedingsstoffen in voedingssupplementen. Vanzelfsprekend wordt de werkelijke veilige grens door de unieke lichaamsgesteldheid per persoon bepaald.
Aangetekend moet worden dat net als de reguliere geneeswijzen ook de alternatieve geneeswijzen bijwerkingen kunnen hebben. Het bestaan van geneesmiddelen interacties wordt steeds meer onderkend; interacties met middelen uit andere geneeswijzen moeten nog beter worden begrepen. Overleg tussen behandelaars is nodig; de patiënt zelf is daarin de bepalende verbindende factor.
[bewerk] Verschillende geneeswijzen
Geneeswijzen kunnen worden onderscheiden door de manier waarop ze aansluiten op het functioneren van ons lichaam. Onderscheid is te maken tussen geneeswijzen die zich richten op de anatomie. Deze behandelen het lichaam als een object. Daarnaast zijn er geneeswijzen die het lichaam bezien als een dynamisch proces; zij sluiten aan op de lichaamsfysiologie. Vervolgens zijn er geneeswwijzen die inspelen op het functioneren van ons lichaams(zelf)regulatiesysteem. Dit is het systeeem waardoor we in balans blijven in een veranderende omgeving. Tenslotte is er een systeem in ons lichaam voor informatie-integratie. (Hierin staat de subjectieve beleving centraal). Binnen dit schema zijn alle geneeswijzen te rubriceren. Aan de hand van dit schema is het mogelijk om - per behandeling - te komen tot een beleid om geneeswijzen te combineren.
Tot de alternatieve geneeswijzen kunnen onder andere worden gerekend:
- Acupunctuur
- Antroposofie
- Apitherapie
- Aromatherapie
- Astrotherapie
- Auriculotherapie of ooracupunctuur
- Ayurveda
- Bach bloesemtherapie
- Bioresonantie
- Bloesemtherapie
- Body stress release
- Cellulaire geneeskunde
- Chi Kung (Qigong)
- Edelsteen therapie
- Emotieve therapie
- Emotional Freedom Techniques (EFT)
- Feldenkrais methode
- Fytotherapie (Kruidengeneeskunde)
- Frequentie therapie
- Haptonomie
- Homeopathie
- Iatrosofie
- Integra (Integrale therapie)
- Iriscopie
- Kinesiologie
- Klankschaaltherapie
- Kleurentherapie
- Macrobiotiek
- Mind Body Coaching (MBC)
- Moerman dieet
- Mudra’s
- Natuurgeneeswijze
- Neuro emotionele integratie (NEI)
- Neuro-Linguïstisch Programmeren (NLP)
- Orthomoleculaire therapie
- Oorkaarsentherapie
- Osteopathie
- Paranormale geneeswijzen
- Polariteitstherapie
- Reflexologie
- Regressietherapie
- Reiki
- Reïncarnatietherapie
- Script-As Methode - (SAM-therapie)
- Segmentelektrografie
- Shiatsu (acupressuur)
- Tai Chi
- Therapeutic touch
- Touch for health
- Traditionele Chinese geneeswijze (TCG, TCM)
- Tuina (Chinese manuele therapie)
- White Lodge
- Yoga
[bewerk] Wie of wat bepaalt de keuze?
Elke persoon heeft recht op vrije keuze van behandeling. De overheid heeft besloten om bepaalde vormen van geneeswijzen te subsidiëren.
Recht op vrije keuze Naar aanleiding van de misstanden in de 2e Wereldoorlog, werd in Europa het 'recht op eigen lichaam' opgenomen in veel nationale wetten. Daarin werd bepaald dat iedereen zelfbeschikkingrecht heeft op de beleving van het eigen lichaam. Dat geeft recht op de keuze hoe men anderen met het eigen lichaam wil laten omgaan. De wetten op euthanasie en abortus hebben met dit recht te maken. Op dezelfde manier heeft iedereen daarmee ook het recht om een eigen voorkeur voor behandeling bij ziekte te kiezen; of daar juist niet voor te kiezen (onthouding van behandeling). De vrije keuze voor behandeling is daarop gebaseerd. In de praktijk blijkt dat bijvoorbeeld de personen van andere culturen, voor behandeling de geneeswijzen van hun cultuur verkiezen.
Vergoeding van behandeling Doordat in veel landen de behandeling van ziekte geld kost, is geld mede een bepalend factor voor het bepalen van een keuze. Dit speelt des te meer een belangrijke rol wanneer de overheid, of belangengroepen, bepaalde geneeswijzen subsidiëren. In ons land heeft bijvoorbeeld de overheid onlangs bepaald dat de gereguleerde zorg verplicht verzekerd en vergoed wordt. Daarmee is door een politieke keuze een 'staatgezondheidszorg' ontstaan. Het kanaliseren van de geldstroom stuurt zo de keuze van de patiënten.
De voorkeur van de overheid, en de voorkeur van de patiënt (met Recht op Eigen Lichaam) sluiten niet altijd op elkaar aan. Het kan zelfs leiden tot een conflict, wanneer een persoon behandeld wil worden door een geneeswijze die niet vergoed wordt, maar dat niet zelf kan betalen. Dit conflict - ambtelijke dwang - zal in de toekomst een rol spelen in de ontwikkeling van de vrije keuze van behandeling van ziekte en de zorg voor gezondheid.
[bewerk] Alternatief samen met regulier
In de praktijk blijkt dat sommige mensen alternatieve therapieën naast regulier gebruiken, meestal als aanvulling of ondersteuning. Ook is er vaak sprake van dat mensen voor minder ernstige aandoeningen als een verkoudheid of hooikoorts kiezen voor alternatief, maar voor de rest voor regulier. Niet veel mensen maken uitsluitend gebruik van alternatieve geneeswijzen.
Veel mensen die alternatieve therapieën naast reguliere medische zorg gebruiken, lichten hun (reguliere) arts hierover niet in, soms uit angst dat de arts hen niet meer serieus zal nemen maar vaker uit de veronderstelling dat het geen kwaad kan. De interactie tussen alternatieve middelen en reguliere middelen kan echter voor ongewenste bijwerkingen zorgen, zoals hierboven al beschreven is. Ook zijn er diverse alternatieve middelen die op zich veilig zijn, maar die samen met veel voorgeschreven bloedverdunners voor ernstige problemen kunnen zorgen. Patiënten zouden dan ook altijd hun arts moeten inlichten als ze enig middel gebruiken naast hetgeen de arts voorgeschreven heeft, overigens ook als beide middelen regulier zijn.
Veel alternatieve genezers zijn zich van deze gevaren bewust en zien hun therapieën liever als complementaire geneeskunde, waarbij wordt samengewerkt met reguliere geneeskunde om onder andere dergelijke problemen te voorkomen. Dit stuit echter op weerstand uit de medisch wetenschappelijke hoek, die dit soms vergelijken met een (zinloze) samenwerking tussen NASA en astrologen.
[bewerk] Kenmerken
Alternatieve methoden hebben een aantal kenmerken: het ondersteunen van het zelfgenezend vermogen en een holistische aanpak. Sommige geneeswijzen zijn meer gericht op zelfontplooiing en persoonlijke groei dan op genezing. Er zijn verschillende indelingen te bedenken om de grote diversiteit samen te vatten. (Zie ook de lijst hierboven).
Integrale geneeskunst brengt al deze geneeswijzen samen. De beschikbaarheid van geneeskundige alternatieven, de vrije keuze voor de eigen voorkeursgeneeswijze, en de mogelijkheid om geneeswijzen te combineren (en elkaar te laten complementeren) bieden dan de mogelijkheid om geneeswijzen te integreren. De integrerende factor is hun effect op het eigen lichaam.
Uit een NIPO-onderzoek uit 1998 kwam als conclusie dat 75% van de Nederlandse bevolking alternatieve geneeswijzen kwakzalverij vindt. De meerderheid van de Nederlanders zou ook meer controle willen op alternatieve geneeswijzen.
| Stellingen | Mee eens (%) | Niet mee eens (%) | Weet niet (%) |
|---|---|---|---|
| Alternatieve geneeswijzen moeten op dezelfde manier worden
getest als de reguliere geneeswijzen |
83 | 10 | 7 |
| Alternatieve geneeswijzen en reguliere geneeswijzen hebben
beiden hun sporen verdiend bij het genezen van ziekten |
73 | 17 | 10 |
| Alternatieve geneeswijzen zijn een moderne vorm van kwakzalverij | 18 | 75 | 7 |
| Alternatieve genezers en reguliere artsen zouden nauw moeten
samenwerken |
81 | 13 | 6 |
