Winsum (Groningen)

Van Wikipedia

Gemeente Winsum

Provincie

Groningen

Hoofdplaats

Winsum

Oppervlakte
- Land
- Water

102,53 km²
101,09 km²
1,44 km²

Inwoners
Bevolkingsdichtheid

14.001 (1 januari 2007)
139 inw./km²

Geografische ligging

53°20' NB 6°31' OL

Geografische ligging

{{{coordinaten}}}

Belangrijke verkeersaders

N361, N363; spoorlijnen Groningen-Delfzijl en Sauwerd-Roodeschool

Station(s)

{{{station}}}

Netnummer

050, 0594, 0595

Postcodes

9770-9779, 9890-9899, 9950-9958

Officiële website

www.winsum (groningen).nl

Politiek

Burgemeester (lijst)

Yvonne van Mastrigt

Bestuur

{{{bestuur}}}

Zetels
{{{partijen}}}

{{{zetels}}}

Winsum ( uitspraak (info·uitleg)) (Gronings: Winzum) is een dorp en een gemeente in Noord-Nederland, in de provincie Groningen. De gemeente heeft 14.051 inwoners (1 januari 2007, bron: CBS), beslaat een oppervlakte van 102,53 km² (waarvan 1,56 km² water).

Het dorp bezit drie wierden, die van Winsum zelf, Bellingeweer en Obergum.

Obergum wordt soms nog als een apart dorp gezien, omdat het aan de overkant van het Winsumerdiep ligt. Het heeft er ook mee te maken dat het dorp twee hoofdstraten heeft, de Hoofdstraat-W (W is van Winsum) en de Hoofdstraat-O (O is van Obergum). Door veel bewoners abusievelijk West en Oost genoemd, wat op zich vreemd is, want de beide straten liggen nagenoeg Noord-Zuid.

Winsum en Obergum zijn van oorsprong verbonden via een stenen boogbrug, de Boog genaamd en een hoogholtje (een hoge voetbrug), de Jeneverbrug. De brug dankt zijn naam aan het drukke verkeer erover. De inwoners van Obergum gebruikten de brug om in Winsum naar het café te gaan, die van Winsum gingen naar Obergum voor hun borrel, drinken in je eigen dorp deed je niet, over de brug, dat was wat anders.

Winsum bezit een mooie kerk, de Torenkerk, waarvan de trap naar de toren aan de buitenkant is gelegen.

Het dorp bezit ook nog twee achtkante stellingmolens. De oudste is 'De Vriendschap' in 1801 als pelmolen in gebruik genomen en halverwege de 20e eeuw als korenmolen omgebouwd. Iets meer richting de dorpskern vlakbij het dorpsplein staat op de molenberg de uit 1851 daterende koren- en pelmolen 'De Ster'. Beide molens zijn recentelijk gerestaureerd en draaien zeer regelmatig dankzij enkele vrijwillige molenaars.

Het bekende Pieterpad loopt door zowel Obergum als door Winsum.

[bewerk] Geschiedenis

De Hunze liep vroeger langs Winsum. Doordat de Fivel langzaam maar zeker steeds verder verzandde werd de handelsroute via de Hunze steeds belangrijker. Als gevolg daarvan zal al in de vroege middeleeuwen Winsum een handelsnederzetting geweest zijn. Dat blijkt ook uit een oorkonde uit 1057 waarbij de Duitse keizer de graafschappen Hunsingo en Fivelingo schenkt aan de bisschop van Hamburg, met daarbij het markt-, tol- en muntrecht in Winsum. Van enige daadwerkelijke macht van de bisschop is overigens niets bekend. Dat er echter daadwerkelijk Winsumer munten in deze tijd zijn geslagen, blijkt uit vondsten in het Oostzeegebied. Ondanks het oude markt- en muntrecht heeft Winsum zich echter niet ontwikkeld tot stad.

In 1276 werd in het dorp een klooster door de Dominicanen gesticht. Hoewel het in vergelijking met Aduard een betrekkelijk bescheiden vestiging was, heeft het in de zestiende eeuw dienst gedaan als vergaderplaats voor de Staten van de Ommelanden. Na de Reductie van Groningen in 1594 werd het klooster gesloten. Er resteert niets meer van, zelfs de precieze locatie is niet meer bekend.

Op 25 juli 1980 vond er een treinramp plaats in Winsum waarbij twee treinen op elkaar botsten. Er vielen daarbij negen doden en tientallen gewonden. In 2005 werd ter gelegenheid van de herdenking van 25 jaar na de treinramp een monument onthuld door de voormalig burgemeester van Winsum, mr. H.J. Bruins Slot.

[bewerk] Indeling

De huidige gemeente Winsum ontstond bij de gemeentelijke herindeling in de provincie Groningen in 1990. Bij die operatie werden de voormalige gemeenten Adorp, Baflo en Ezinge bij de oude gemeente Winsum gevoegd. De huidge gemeente omvat de volgende plaatsen: Abbeweer, Adorp, Aduarderzijl, Alinghuizen, Allersma, Antuma, Arwerd, Baflo, Bellingeweer, Beswerd, Bolshuizen, De Dingen, De Raken, De Vennen, Den Andel, Duisterwinkel, Ernstheem, Ezinge, Feerwerd, Garnwerd, Groot Wetsinge, Hammeland, Hardeweer, Harssens, Hekkum, Het Schoor, Hiddingezijl, Klein Garnwerd, Klein Wetsinge, Krassum, Lutje Marne, Lutje Saaksum, Maarhuizen, Obergum, Oldenzijl, Oostum, Ranum, Rasquert, Saaxumhuizen, Sauwerd, Schapehals, Schaphalsterzijl, Schifpot, Schilligeham, Suttum, Takkebos, Tijum, Tinallinge, Valkum, Wierum, Wierumerschouw (gedeeltelijk), 't Wildeveld.

[bewerk] Openbaar Vervoer

Door gemeente lopen de spoorlijnen Groningen-Roodeschool, met stations in Winsum en Baflo, en de lijn Groningen- Delfzijl, met een station in Sauwerd. Op 25 juli 1980 vond op de lijn naar Roodeschool bij Winsum een treinbotsing plaats waarbij negen doden vielen.

Buslijnen in de gemeente zijn:

lijn 35: Groningen-Oldehove-Ezinge-Feerwerd-Garnwerd-Winsum
lijn 65: Groningen-Adorp-Sauwerd-Winsum-...-Zoutkamp
lijn 165: Groningen-Adorp-Sauwerd-Winsum-...-Zoutkamp
lijn 163: Groningen-Winsum-Lauwersoog (sneldienst naar het veer naar Schiermonnikoog)
lijn 67: Winsum-Hornhuizen
lijn 167: Winsum-Hornhuizen

[bewerk] Sport

Winsum is het thuisdorp van de twee rivaliserende voetbalclubs Viboa en Hunsingo.

[bewerk] Zetelverdeling gemeenteraad

PvdA 4 zetels
CDA 3 zetels
VVD 2 zetels
GroenLinks 2 zetels
ChristenUnie 2 zetels
Gemeentebelangen 2 zetels

[bewerk] Zie ook

In Friesland ligt ook een dorp Winsum.

[bewerk] Externe links

53°20'N, 6°31'O

Provincie Groningen
Appingedam \| Bedum \| Bellingwedde \| Delfzijl \| Eemsmond \| Groningen \| Grootegast \| Haren \| Hoogezand-Sappemeer \| Leek \| Loppersum \| De Marne \| Marum \| Menterwolde \| Pekela \| Reiderland \| Scheemda \| Slochteren \| Stadskanaal \| Ten Boer \| Veendam \| Vlagtwedde \| Winschoten \| Winsum \| Zuidhorn
Nederland \| Provincies \| Gemeenten