Ziemniak

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ziemniak

Systematyka
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Podgromada	Magnoliophytina
Klasa	Rosopsida
Podklasa	jasnotowe
Nadrząd	Solananae
Rząd	psiankowce
Rodzina	psiankowate
Podrodzina	psiankowe
Plemię	Physaleae
Rodzaj	psianka
Gatunek	ziemniak
Nazwa systematyczna
Solanum tuberosum L.

Ziemniak, kartofel, psianka ziemniak, bulwa, pyra (Solanum tuberosum L.) – roślina jednoroczna należąca do rodziny psiankowatych pochodząca z południowych Andów i wyspy Chiloe. Obecnie rozprzestrzeniona na całym świecie jako roślina uprawna.

[edytuj] Charakterystyka

Łodyga: Gruba, mięsista, do 100 cm wysokości, wykształca rozgałęzione kłącza (stolony) z podziemnymi bulwami bogatymi w skrobię. Łodyga jest pokryta przylegającymi włoskami.

Kwiaty

Bulwy ziemniaka

Obieranie bulw

Liście: Przerywanopierzaste, u nasady łatki jajowate lub sercowate.
Kwiaty: O zrośniętych płatkach i 5 łatkach, średnicy do 3 – 4 cm, barwy białej, różowej, błękitnej lub fioletowej. Zebrane w dwuszypułowe, pozornie szczytowe skrętki.
Owoce: Zielone jagody

[edytuj] Zastosowanie

Roślina uprawna: najwięksi producenci ziemniaków na świecie to Chiny, Rosja i Indie. W obszarach upraw zajmujemy trzecie, a w produkcji bulw drugie miejsce. Roczne zbiory ziemniaka w Polsce to ok. 13,5 – 15,5 mln ton. W Polsce obszar upraw szacuje się na 790 tys. hektarów.
Historia uprawy: pierwsze uprawy ziemniaka pojawiły się w czasach prehistorycznych w Ameryce Południowej (południowe Andy, tereny obecnego Chile). Do Europy ziemniaki dotarły w XVI wieku, a rozpowszechniły się w XVII w. W XVII i XVIII wieku traktowane były również jako roślina ozdobna. W części Europy, po zauważeniu, że jest bardzo wydajną rośliną uprawną wprowadzano ją do uprawy odgórnymi zarządzeniami (Fryderyk II Wielki w Prusach i Piotr I Wielki w Rosji). Wykorzystanie ziemniaków znacznie wzrosło po opracowaniu techniki ich magazynowania w kopcach, w których dają się przechowywać aż do wiosny następnego roku.
Sztuka kulinarna: bulwy po ugotowaniu stanowią cenny pokarm człowieka, owoce, części zielone, kwiaty i zielone bulwy zawierają solaninę, co czyni surowe rośliny słabo trującymi. Popularnymi potrawami z ziemniaków są frytki, chipsy i kopytka.
Ziemniak jest też ważną rośliną pastewną, jako gotowany był podstawą tradycyjnej metody żywienia świń. Jest ważną rośliną przemysłową, używa się go do produkcji spirytusu, mączki ziemniaczanej, która jest niemalże czystą skrobią. Mączka ziemniaczana jest produktem używanym do wytwarzania wielu produktów spożywczych jak i przemysłowych.

Ziemniak

[edytuj] Odmiany

Istnieje wiele odmian ziemniaka. W Polsce pod koniec marca 2004 w Krajowym Rejestrze Odmian figurowało aż 118 odmian, wśród których dominowały odmiany jadalne. Odmiany te dzieli się zazwyczaj ze względu na ich termin zbioru (np. średnio wczesne, średnio późne, późne). W kraju badaniem nowych odmian ziemniaka zajmuje się Instytut Ziemniaka, obecnie wchodzący w skład Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin.

Bardzo wczesne: Krasa, Irys, Gloria, Bard, Denar, Drop, Ruta.
Wczesne: Nora, Kulik, Augusta, Gracja, Dorota, Vineta.
Średnio wczesne: Ibis, Pirol, Żagiel, Satina, Triada, Kuba.
Średnio późne: Bryza, Syrena, Zeus, Beata, Jasia.
Późne: Bzura, Ślęza, Sonda.