Dolomit
Z Wikipedii
Dolomit
1. Minerał z gromady węglanów.
2. Skała osadowa, węglanowa, zbudowana głównie z minerału o tej samej nazwie.
Nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego badacza Alp, mineraloga D.Dolomieu, który w 1791 r. po raz pierwszy wyodrębnił ten minerał.
Spis treści |
[edytuj] Dolomit - minerał
[edytuj] Właściwości:
- Wzór chemiczny: CaMg[CO3]2 - węglan wapnia i magnezu
- układ krystalograficzny - trygonalny,
- twardość w skali Mohsa - 3,5 - 4,
- gęstość - 2,8 -2,9
- barwa – biała, szara, żółtawa, bezbarwny
- rysa - biała,
- przełam - muszlowy
- łupliwość - 3-kierunkowa, doskonała, zgodnie ze ścianami romboedru,
- połysk - szklisty, czasami perłowy
Tworzy kryształy izometryczne (romboedry siodełkowato wygięte do góry), czasami tabliczkowe lub słupkowe. Występuje w skupieniach ziarnistych, zbitych, naskorupień, żyłek i szczotek krystalicznych. Tworzy pseudomorfozy po innych minerałach. Jest kruchy, przezroczysty, wykazuje luminescencję: pomarańczową, zieloną, żółtą, brązową, białą, kremową. Zawiera domieszki: manganu, kobaltu, ołowiu, cynku. Opornie rozpuszcza się w zimnym kwasie solnym; po sproszkowaniu i podgrzaniu silnie reaguje („burzenie”). Główny składnik skały osadowej o tej samej nazwie.
[edytuj] Występowanie:
Występuje w niskotemperaturowych utworach hydrotermalnych, żyłach kruszcowych, w skałach metamorficznych (marmurach dolomitowych). Produkt metasomatozy (dolomityzacji) skał wapiennych oraz sedymentacji chemicznej i biologicznej. Skały dolomitowe powstały z morskich wapieni, które zostały przeobrażone przez bogatą w magnez wodę (atomy magnezu zastąpiły część atomów wapnia). Współwystępuje z kalcytem, kwarcem, pirytem, sfalerytem, galeną
Miejsca występowania: Austria, Niemcy, Włochy, Szwajcaria, Rumunia, Jugosławia, Kanada, USA, Meksyk,
W Polsce – występuje w Tatrach (Dolina Białego, Dolina Chochołowska), w Górach Świętokrzyskich, na Dolnym Śląsku. Duże wystapienia są na Wyżynie Krakowsko – Wieluńskiej.
[edytuj] Zastosowanie:
- w czystej postaci jest wykorzystywany jako ruda magnezu (13,3 %Mg, - do lekkich stopów)
- materiał budowlany (do wytwarzania specjalnego cementu)
- materiał dekoracyjny
- surowiec dla przemysłu ceramicznego
- ma zastosowanie w medycynie (środek przeczyszczający – sól gorzka),
- ma zastosowanie w metalurgii
- do produkcji materiałów ogniotrwałych
- do produkcji nawozów sztucznych (nawóz wapniowo- magnezowy do odkwaszania gleb)
- interesuje kolekcjonerów
[edytuj] Dolomit - skała
Niemal monomineralna skała osadowa, węglanowa (chemiczna), składającą się głównie z minerału dolomitu (węglanu magnezu – ponad 90%) i minerału kalcytu (węglanu wapnia), minerałów ilastych, kwarcu, markasytu, pirytu, i substancji bitumicznej lub skała metamorficzna – marmur. Makroskopowo przypomina ona zbudowany głównie z węglanu wapnia, wapień.
[edytuj] Właściwości:
- ulega reakcji z kwasem solnym dopiero po sproszkowaniu.
- jest biały, szary żółtawy, brunatnoszary, niemal czarny
- tekstura – zwięzła, masywna, porowata.
Rozróżnia się dolomit wtórny i pierwotny:
- Dolomit pierwotny powstaje w wyniku bezpośredniego wytrącenia się z wody morskiej. Jest on drobnoziarnisty i równoziarnisty.
- Dolomit wtórny powstaje w wyniku metasomatozy, czyli wypierania jednego składnika przez drugi. W tym przypadku wapń jest wypierany przez magnez. Dolomit wtórny jest gruboziarnisty i nierówno ziarnisty.
Zastosowanie i występowanie dolomitu są analogiczne do minerału dolomitu.
[edytuj] Zobacz też:
- skały osadowe,
- dolomityzacja,
- dolomit wapnisty – kalcyt