Hawker Hurricane
Z Wikipedii
| Hawker Hurricane | |
 |
|
| Dane podstawowe | |
| Państwo | Wielka Brytania |
| Wytwórnia | Hawker Siddeley Company |
| Typ | samolot myśliwski i myśliwsko-bombowy |
| Konstrukcja | mieszana drewniano-metalowa |
| Załoga | 1 |
| Historia | |
| Data oblotu | 6 listopada 1935 |
| Dane techniczne | |
| Napęd | Mk I: 1 × Rolls-Royce Merlin Mk II Mk II: 1 × Rolls-Royce Merlin XX lub XXII Mk IV: 1 × Rolls-Royce Merlin Mk 24 lub 27 |
| Moc | Mk II: 1030 KM (768 kW) Mk XX: 1280 KM (954 kW) Mk 24: 1620 KM (1208 kW) |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 12,20 m |
| Długość | 9,83 m |
| Wysokość | 3,98 m |
| Masa | |
| Własna | 2560 kg |
| Startowa | 3740 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość max. | 526 km/h |
| Pułap | 10 100 m |
| Zasięg | 752 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 8 lub 12 × karabin maszynowy Browning kal. 7,7 mm lub 4 × działko Hispano-Suiza kal. 20 mm lub 2 × działko Vickers kal. 40 mm i 2 × karabin maszynowy Browning kal. 7,7 mm 2 × bomba 113 kg lub 1 × bomba 227 8 × pocisk rakietowy kal. 76 mm |
|
Hawker Hurricane (ang. – huragan) – brytyjski jednomiejscowy samolot myśliwski i myśliwsko-bombowy, dolnopłat, zaprojektowany i produkowany przez firmę Hawker Siddeley Company. Używany na wielu frontach II wojny światowej odegrał znaczącą rolę podczas Bitwy o Anglię. Produkowany w wielu wersjach uzbrojenia i z różnymi jednostkami napędowymi. Do zakończenia produkcji w 1944 roku wyprodukowano ponad 14 tysięcy egzemplarzy wszystkich wersji lądowych Hurricane i morskich Sea Hurricane przystosowanych do działania z pokładów lotniskowców.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Samolot Hurricane został opracowany w odpowiedzi na specyfikację ogłoszoną przez Ministerstwo Lotnictwa dotyczącą konstrukcji myśliwca napędzanego nowym silnikiem Rolls-Royce PV-12. Projekt pod kierownictwem Sidneya Camma rozpoczęto na początku 1934 roku.
Zdania na temat konstrukcji samolotu były podzielone, ze względu na zastosowanie tradycyjnej techniki nitowania tak jak przy konstrukcji dwupłatowców, a nie spawania, a także pokrycia kadłuba i skrzydeł płótnem. Od stycznia 1939 roku zastosowano jednak pokrycie blachą aluminiową, ale współcześnie konstruowany podobny Supermarine Spitfire był uważany za dużo bardziej nowoczesną konstrukcję posiadając całkowicie metalową konstrukcję, lżejszą i mocniejszą od zastosowanej w samolocie Hurricane, chociaż mniej odporną na uszkodzenia pociskami.
Pomimo przewagi Spitfire'a to właśnie Hurricane, ze względu na prostszą konstrukcję, możliwość natychmiastowego wdrożenia do produkcji i łatwiejszą obsługę przez personel naziemny, został w 1936 roku skierowany do produkcji.
Większość Hurricane'ów powstała w wytwórni Hawker Siddely, następnie w zakładach Gloster Aircraft, a firma Austin Motor Company wyprodukowała tylko 300 maszyn tego typu. W późniejszych latach produkcja została przeniesiona do zakładów Canadian Car & Foundry Corp w Kanadzie.
[edytuj] Wersje samolotu Hurricane
[edytuj] Hurricane Mk I
Pierwsze samoloty produkcyjne Hurricane Mk I zostały dostarczone w dość krótkim czasie od podjęcia decyzji o produkcji seryjnej, bo już w październiku 1937 roku. Napęd maszyny stanowił silnik Rolls-Royce Merlin Mk II lub Mk III o mocy 1030 KM (768 kW), a uzbrojenie strzeleckie osiem karabinów maszynowych Browning kalibru .303 (7,7 mm). Samoloty pierwszej serii były relatywnie proste, pokryte płótnem i ze stałym drewnianym śmigłem. Brak było również opancerzenia i samouszczelniających się zbiorników paliwa. Od 1939 roku zaczęto stosować pokrycie z blachy duralowej i nowe metalowe śmigło marki de Havilland lub Rotol, dodano również opancerzenie.
Na początku II wojny światowej RAF posiadał około 500 egzemplarzy samolotów Hurricane Mk I, które stały się podstawowymi maszynami brytyjskiego lotnictwa myśliwskiego podczas Bitwy o Francję i Bitwy o Anglię. Pierwszy as lotnictwa aliantów Edgar "Cobber" Kain latał maszyną typu Hurricane.
Chociaż Hurricane był mało nowoczesną konstrukcją, to nadal pozostawał bardzo wartościowym myśliwcem zdolnym stawić czoła głównemu myśliwcowi niemieckiemu Bf 109. Główną zaletą myśliwców Hurricane był bardzo dobry silnik marki Merlin, ten sam który napędzał także myśliwiec Supermarine Spitfire. Turbosprężarka tej jednostki napędowej pozwalała na osiągnięcie większej mocy na mniejszych pułapach niż silnik Messershmittów 109 Daimler-Benz DB 601, chociaż powyżej 5000 metrów silnik DB 601A-1 miał podobne parametry jak Merlin III i XII.
Podczas Bitwy o Anglię skierowano Hurricane'y do walki przeciwko bombowcom, a zadanie walki z myśliwcami wroga powierzono maszynom Spitfire. Dni myśliwców Hurricane były już jednak policzone, gdyż pod koniec Bitwy o Anglię w 1940 roku fabryki zbrojeniowe były w stanie dostarczać wystarczającej liczby Spitfire'ów, aby wyposażyć w nie wszystkie dywizjony myśliwskie. Ponadto po wdrożeniu Spitfire'ów do produkcji okazało się, że całkowicie metalowe elementy konstrukcyjne mogą być produkowane szybciej niż mieszanej konstrukcji Hurricene'a.
[edytuj] Hurricane Mk II
Firma Rolls-Royce cały czas ulepszała swój silnik Merlin i już na początku wojny w 1940 roku rozpoczęto produkcję najnowszego modelu Merlin XX (Mk 20). Nowa jednostka napędowa była wyposażona w dwustopniową turbosprężarkę, umożliwiającą zmianę prędkości obrotowej przez pilota w zależności od pułapu lotu. Na pułapie powyżej 6000 metrów należało przestawić sprężarkę na wysokie obroty i pełne doładowanie ("FS ratio" – Full Supercharge), a na mniejszych pułapach na wolniejsze obroty średniego doładowania ("MS ratio" – Moderate Supercharge), dzięki czemu mniejsza moc silnika była potrzebna do jej napędzania. Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania znacznie polepszyły się parametry samolotu na każdym pułapie, umożliwiając osiągnięcie chwilowej mocy silnika na poziomie 1280 KM (954 kW).
Chociaż wzrastała produkcja myśliwców Spitfire postanowiono zainstalować silnik Merlin XX także w samolocie Hurricane. Maszyna została oblatana 11 czerwca 1940 roku, a już w sierpniu weszła do uzbrojenia pod nazwą Hurricane Mk II, później znany jako Mark IIA Seria 1.
Firma Hawker prowadziła badania nad ulepszeniem uzbrojenia strzeleckiego przez wprowadzenie działek. Pierwsze próby polegały na zamontowaniu dwóch działek przeciwlotniczych Oerlikon kalibru 20 mm w gondolach pod skrzydłami, ale ze względu na zbyt małą pojemność magazynków bębnowych zrezygnowano z tego rozwiązania. Kolejną próbę podjęto montując cztery działka Hispano Mk II kalibru 20 mm, po dwa pod każdym skrzydłem, ale masa takiego zestawu znacząco obniżała parametry samolotu. Dopiero wprowadzenie silnika Merlin XX zapewniającego odpowiednie osiągi przy obciążeniu czterema działkami umożliwiło utrzymanie produkcji Huricane'a i wprowadzenie nowej wersji maszyny oznaczonej jako 'Hurricane Mark IIA Seria 2 uzbrojonej albo w cztery działka Hispano, albo w dwanaście karabinów maszynowych Browning. Ponadto zastosowano nowe śmigło o nieco lepszych parametrach.
W kwietniu 1941 roku zbudowano wersję Mark IIB, a w czerwcu Mark IIC z nieznacznie zmodyfikowanymi skrzydłami. Samoloty tego typu były zdolne do przenoszenia 113 kg lub 226 kg bomb, a później także doczepienie dodatkowego zbiornika paliwa. Zmieniło się również zastosowanie maszyn, które miały wykonywać zadania myśliwsko-bombowe, dlatego czasami nazywano je Hurribomber.
Samoloty Hurricane Mk II używane do zadań wsparcia z powietrza, walki z czołgami, w warunkach gdy bombardowanie było prawie niemożliwe, okazały się zbyt słabo uzbrojone. Rozwiązaniem okazały się dwa działka kalibru 40 mm i dwa karabiny maszynowe Browning używane do oznaczania celu dla działek.
Taką konfigurację uzbrojenia przetestowano po raz pierwszy na przebudowanej maszynie Mk IIB, wykonując pierwszy lot 18 września 1941 roku. Na tej podstawie zbudowano na początku 1942 roku samolot Hurricane Mk IID wyposażony dodatkowo w opancerzenie kabiny pilota, chłodnicy i silnika. Uzbrojenie stanowiły działka Rolls-Royce z zapasem 12 sztuk amunicji, które wkrótce zamieniono na działka Vickers S z zapasem 15 sztuk amunicji.
Wkrótce wprowadzono kolejną modyfikację skrzydeł oznaczając nową wersję samolotu z tymi skrzydłami początkowo jako Hurricane Mk IIE, ale ze względu na duży zakres zmian zmieniono oznaczenie na Mk IV, ale już po dostarczeniu pierwszych 250 maszyn.
[edytuj] Hurricane Mk III
Wersja Mk III samolotu Hurricane różniła się od wersji Mk II silnikiem Merlin budowanym przez wytwórnię Packard, który próbowano zastosować zamiast oryginalnego, którego dostawy były niewystarczające. Ze względu na zwiększenie produkcji silników w firmie Rolls-Royce zaniechano jednak tej modyfikacji.
[edytuj] Hurricane Mk IV
Ostatnia wersja samolotu, w której zastosowano poważne zmiany konstrukcyjne. Modyfikacji uległy skrzydła, którym dodano możliwość przenoszenia dwóch bomb, dwóch działek Vickers S kalibru 40 mm lub ośmiu pocisków rakietowych RP-3. Zmieniono również jednostkę napędową na mocniejszą Merlin 24 lub Merlin 27 o mocy 1620 KM (1208 kW) wyposażoną w filtr przeciwpyłowy do działań w warunkach pustynnych.
Samoloty Hurricane Mk IV były używane podczas walk w Europie do początku 1944 roku kiedy zastąpiono je nowocześniejszymi Hawker Typhoon. Powodem wymiany maszyn były zbyt niskie osiągi Hurricane'ów przy przenoszeniu pocisków rakietowych i duże niebezpieczeństwo zestrzelenia przez artylerię przeciwlotniczą wolno latających maszyn.
[edytuj] Hurricane Mk V
Dwa samoloty Hurricane Mk V powstały po przebudowie maszyn Mk IV, wyposażonych w silnik Merlin 32 napędzający czterołopatowe śmigło. Ze względu na zastąpienie Hurricane'ów w roli samolotów szturmowych przez maszyny Hawker Typhoon, produkcję zakończono wycofując je z linii frontu.
Samoloty Hurricane mimo wycofania ze służby w Europie, pełniły nadal rolę myśliwców na Bliskim Wschodzie i Dalekim Wschodzie. Maszyny tego typu odegrały również znaczącą rolę podczas obrony Malty.
[edytuj] Sea Hurricane Mk IA
Hurricane Mk I zmodyfikowany do wersji Hurricat, który był przenoszony na statkach handlowych typu CAM (skrót od Catapult armed merchantman – ang. statek handlowy wyposażony w katapultę) i wystrzeliwany z niego w razie zagrożenia z powietrza. Samolot taki nie miał możliwości powrotu na statek i mógł lądować tylko na zwykłym lotnisku jeśli znajdował się wystarczająco blisko lądu, w przeciwnym razie pilot wyskakiwał w maszyny na spadochronie i był podejmowany z wody przez załogę statku.
Do zadań Hurricat stosowano wysłużone maszyny z dywizjonów myśliwskich.
[edytuj] Sea Hurricane Mk IB
Wersja samolotu Hurricane Mk I wyposażona zarówno w uchwyty do katapulty jak i hak do liny hamującej umożliwiający start i lądowanie na okrętach typu MAC (skrót od Merchant aircraft carrier – ang. statek handlowy – lotniskowiec). Statki tego typu, będące dużymi jednostkami handlowymi wyposażonymi w krótki pokład startowy używano od października 1941 roku.
[edytuj] Sea Hurricane Mk IC
Maszyna typu Mk I używana od lutego 1942 roku, wyposażona w uchwyty do katapulty, hak do liny hamującej i skrzydła samolotu Hurricane Mk IIC z czterema działkami.
[edytuj] Sea Hurricane Mk IIC
Używane na lotniskowcach, wyposażone w aparaturę radiową.
[edytuj] Kanadyjskie Hurricane'y wersji Mk X do Mk XV
W kanadyjskich zakładach Canadian Car & Foundry Corp. wyprodukowano ponad tysiąc maszyn Hurricane w następujących wersjach:
- Hurricane X: 490 egzemplarzy
- Hurricane XI: 150 egzemplarzy
- Hurricane XII: 398 egzemplarzy
| Samoloty wojskowe Brytyjskiej Wspólnoty Narodów z okresu II wojny światowej | ||
|---|---|---|
| Samoloty myśliwskie | ||
| Firebrand | Roc | Defiant | Beaufighter | Blenheim | Mosquito | Firefly | Fulmar | Meteor | Gladiator | Hurricane | Tempest | Typhoon | Spitfire | Whirlwind | Boomerang | ||
| Samoloty bombowe i torpedowe | ||
| Battle | Blenheim | Beaufort | Hampden | Whitley | Wellington | Henley | Stirling | Halifax | Lancaster | Skua | Barracuda | Albacore | Swordfish | ||
| Samoloty transportowe i szybowce desantowe | Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe | |
| Bombay | Albemarle | York | Hotspur | Hamilcar | Sunderland | Lerwick | Walrus | Anson | Botha | Warwick Lysander | Auster | Vincent | Proctor |
|
| Samoloty szkolno - treningowe | Samoloty doświadczalne i prototypy | |
| Tutor | Magister | Tiger Moth | Oxford | E.28/39 | Vampire | |
