Konstanty Rokossowski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Konstanty Rokossowski w mundurze Armii Czerwonej

Konstanty Rokossowski w mundurze marszałka Polski

Konstanty Rokossowski w mundurze marszałka ZSRR

Konstanty Rokossowski ros. Константин Константинович Рокоссовский (ur. 21 grudnia 1896 w Wielkich Łukach w guberni pskowskiej - zm. 3 sierpnia 1968 w Moskwie), marszałek ZSRR i Polski. Wg niektórych źródeł urodził się w Warszawie; faktycznie urodził się w miejscowości Wielikije Łuki gub. Psków; do oficjalnej zmiany miejsca urodzenia zmusiła go propaganda (z Rokossowskiego na siłę robiono Polaka, m.in.: za miejsce narodzin ustalono warszawską Pragę, a nazwisko poczęto pisać przez jedno "s").

[edytuj] Biografia

Był synem kolejarza (zrusyfikowanego Polaka) Ksawerego Wojciecha (zm. 1905) i nauczycielki z Pińska, Antoniny Owsiannikowej z drobnej szlachty rosyjskiej (zm. 1911). Ojciec wywodził się ze starej szlacheckiej rodziny Rokossowskich herbu Glaubicz z Wielkopolski, która przyjęła nazwisko od miejscowości Rokosowo koło Kościana (jeden z jego przodków walczył w armii Księstwa Warszawskiego). Rodzina Konstantego wkrótce po tym, jak się urodził przeniosła się do Polski, do Warszawy.

Uczęszczał do Szkoły Kupieckiej przy ulicy Świętokrzyskiej, potem pracował w fabryce pończoch na Woli i w końcu przed wybuchem I wojny światowej był czeladnikiem w pracowni kamieniarskiej jednego z krewnych ze strony ojca w Warszawie. Propaganda komunistyczna akcentowała później ten "proletariacki" okres w jego życiu i stworzyła legendę o tym, że rzekomo wykonał niektóre ornamenty kamienne na Moście Poniatowskiego. W niewiadomym okresie życia zmienił swoje otcziestwo na "Konstantinowicz", prawdopodobnie dlatego, że zapewniało to lepsze możliwości kariery w zaborze rosyjskim.

W sierpniu 1914 wstąpił jako ochotnik do armii carskiej do 5 kargopolskiego pułku dragonów, (stacjonującego w Rembertowie), w którym uzyskał w r. 1916 stopień kaprala. Był dwukrotnie ranny na froncie, trzy razy odznaczono go za odwagę Krzyżem Świętego Jerzego. W 1918 roku wstąpił do Armii Czerwonej. Walczył w wojnie domowej w Rosji Sowieckiej i w Mongolii jako dowódca dywizjonu a potem pułku kawalerii, był kilkakrotnie ranny i odznaczony - wykazał dużą odwagę i umiejętności dowódcze. W 1919 roku wstąpił do Rosyjskiej Komunistycznej Partii (bolszewików). Kształcił się w Wojskowej Akademii im. Frunzego wraz z Gieorgijem Żukowem. Kolejno dowodził pułkiem, brygadą, dywizją i korpusem kawalerii. W latach 1927-28 doradzał w Chinach Czang Kaj-szekowi. W 1937 roku stał się ofiarą czystek stalinowskich: oskarżony o szpiegostwo dla wywiadu japońskiego i polskiego, po połączonym z torturami śledztwie (m.in złamano mu 3 żebra) trafił do obozu w okolicach Norylska a później do więzienia w Leningradzie, gdzie przebywał do 1940 roku. Życie uratowała mu osobista interwencja dawnego przełożonego nowego dowódcy RKKA marszałka Timoszenki, który po niepowodzeniach RKKA w wojnie fińskiej wyjednał u Stalina zwolnienie części uwięzionych w okresie wielkiej czystki oficerów.

W marcu 1940 amnestionowany i przywrócony do służby wojskowej został mianowany dowódcą 9 Korpusu Zmechanizowanego. "Wielki Wódz" Stalin w pełni mu nigdy nie ufał i przydzielił do jego jednostki politruka Bułganina, z którym, dokładnie obserwowany, musiał dzielić pokój. W czasie drugiej wojny światowej był jednym z najwybitniejszych dowódców wojskowych, uczestniczył w wielu ważnych kampaniach: dowodził 16 armią (w obronie Moskwy, potem dowódca Frontów: Briańskiego, Dońskiego pod Stalingradem, I Białoruskiego, a od jesieni 1944 II Białoruskiego; współautor Operacji Białoruskiej. W ramach I i II Frontu Białoruskiego podlegała mu także I Armia WP i inne polskie jednostki wojskowe. 29 czerwca 1944 mianowany marszałkiem Związku Radzieckiego. W sierpniu 1944, podczas trwającego powstania warszawskiego, jako dowódca I Frontu Białoruskiego zbliżającego się od strony wschodniej do Warszawy, Rokossowski nie odpowiedział na apel o pomoc wysłany przez dowodzącego siłami powstańczymi płk. Antoniego Chruściela "Montera" - depesza z treścią apelu została wysłana drogą radiową już 3 sierpnia 1944, a 6 sierpnia 1944 I Front Białoruski przeszedł wyłącznie do działań obronnych. Pod koniec wojny był jednym z dowodzących wyzwalaniem terenów między Bugiem i Odrą, brał udział w szturmie Berlina dowodząc II Frontem Białoruskim, który przełamał obronę niemiecką na Odrze na północ od Berlina i wojska którego zdobyły Szczecin a następnie dotarły do Łaby.

29 maja 1945 roku Rokossowski, wówczas dowódca 2. Frontu Białoruskiego, zostaje głównodowodzącym Północnej Grupy Wojsk Armii Czerwonej z siedzibą w Legnicy. Na polecenie Stalina 6 listopada 1949 roku narzucony przez Sowietów Polsce komunistyczny rząd podpisał porozumienie z ZSRR ustanawiające Rokossowskiego polskim ministrem obrony narodowej, mianowanym do stopnia polskiego marszałka. W grudniu 1949 Rokossowski zażądał od polskiego Sejmu uchwalenia nowych kredytów dla wojska (w latach 1949-54 na skutek nowych uregulowań przekroczyły one aż 15 procent dochodu narodowego), a w 1951 na jego polecenie zmieniono plan 6-letni - skutkiem tego było przeznaczenie ogromnych kwot dla wojska kosztem inwestycji "cywilnych", co spowodowało załamanie gospodarcze kraju. Znaczne inwestycje wojskowe spowodowały w istocie włączenie Polski w sowiecką infrastrukturę wojskową.

Od 1950 roku członek Biura Politycznego PZPR, a od 1952 wicepremier. Rokossowski wprowadził represje wobec przedwojennych polskich oficerów, czystki i sowietyzację w LWP po drugiej wojnie światowej, jak również represyjny system pracy przymusowej w kopalniach węgla, rud uranu i kamieniołomach świadczonej w miejsce służby wojskowej młodzieży z określonych rodzin. Należały do nich osoby, których członkowie rodziny przebywali za granicą poza strefą okupacji sowieckiej, osoby pochodzące z majętnych rodzin bądż rodzin, których członkowie byli urzędnikami przed wojną. Do kategorii prześladowanych żołnierzy trafiali również ci, którzy posiadali w rodzinie skazańca politycznego. Ogółem liczba osób poddanych represji sięga 200,000. Ponad 1,000 z nich zginęło natychmiast, kilka tysięcy zostało kalekami, zaś dziesiątki tysięcy przypłaciły służbę utratą zdrowia i przedwczesną śmiercią[1].

W trakcie wydarzeń poznańskich w 1956 roku podjęto decyzję o wysłaniu do Poznania wojska w celu stłumienia strajku - aprobował ją osobiście Rokossowski (żołnierzom tłumaczono strajk jako proniemieckie rozruchy). W październiku 1956, w czasie trwania VIII Plenum Komitetu Centralnego PZPR, wydał rozkaz okrążenia Warszawy przez wojska radzieckie i polskie, który wycofał po wizycie delegacji radzieckiej z N.S. Chruszczowem na czele. Po dojściu do władzy Gomułki w październiku 1956 został usunięty ze składu Biura Politycznego PZPR w dniu 20 października 1956. 10 listopada odwołany z funkcji ministra obrony narodowej i wicepremiera, BP KC PZPR przyznało mu dożywotnią rentę równą dotychczas pobieranej pensji - ostatecznie decyzje te zatwierdził w dniu 13 listopada 1956 Sejm PRL.

Kierownictwo PZPR zaproponowało Rokossowskiemu możliwość pozostania w Polsce z prawem stałego pobytu, ten jednak odmówił i opuścił Polskę, wraz z 500 doradcami sowieckimi zajmującymi wcześniej stanowiska w wojsku polskim, i powrócił do ZSRR, gdzie pełnił wiele ważnych funkcji wojskowych, między innymi w latach 1958 - 1962 wiceministra obrony narodowej ZSRR. W 1962 został zwolniony z zajmowanych dotychczas stanowisk organizacyjno-administracyjnych i został członkiem grupy inspektorów generalnych Armii Radzieckiej. Odsunięty przez Nikitę Chruszczowa i pozbawiony możliwości sprawowania wyższych stanowisk, na fali postalinowskiej odwilży, jedną z głównych przyczyn był jego wiernopoddańczy stosunek do Józefa Stalina - w 1950 napisał i wydał książkę "Stalin, największy strateg naszych czasów".

Jako wybitnie zasłużony dla ZSRR pochowany pod murem Kremla. Jego młodsza siostra Helena spędziła całe życie w Warszawie i zmarła tam w 1982 roku. Żonaty był z Rosjanką, Julią Barminą, z którą miał jedną córkę.

30 marca 1949 roku, w czwartą rocznicę wyzwolenia Trójmiasta, wspólnie obradujące Miejskie Rady Narodowe Gdańska, Gdyni i Sopotu specjalną uchwałą przyznały Rokossowskiemu tytuł Honorowego Obywatela Gdańska i Gdyni. Wcześniej uczyniły to Kartuzy. Imieniem Rokossowskiego nazwano także dzisiejszą ulicę Monte Cassino w Sopocie. Jest kawalerem Orderu Virtuti Militari.

Wiele faktów z życia K. Rokossowskiego można znaleźć w książce W. Białkowskiego "Rokossowski. Na ile Polak?", Warszawa 1994.