Mariampol

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy miasta litewskiego. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Współrzędne: 54°33'00" N 023°21'00" E

Mariampol

Litwa

Vidmantas Brazys

Położenie

54°33' N
23°21' E

Ludność (2003)
• liczba ludności

58 000

Położenie na mapie

Strona internetowa miasta

Mariampol, (lit. Marijampolė wymowa ^*) - miasto w południowej części Litwy, na Suwalszczyznie nad rzeką Szeszupą.

Należy do młodszych miast litewskich (powstało w XVIII wieku). Założycielem był zakon marianów, który w 1750 roku zbudował kościół i klasztor, a wokół nich osiedle miejskie. W 1792 r. Stanisław August Poniatowski nadał Mariampolowi prawa miejskie. Po 1795 roku został przyłączony do Prus, jako miasto powiatowe w departamencie białostockim prowincji "Prusy Nowowschodnie" ("Neuostpreußen"). Po 1815 roku stanowił część Królestwa Polskiego (województwa augustowskiego, potem guberni suwalskiej). W przeciwieństwie do Suwałk zmieszkany w większości przez Litwinów, odegrał ogromną rolę w rozwoju narodowym Litwy, działali tu Kazys Grinius, Jonas Jablonskis, Vincas Kudirka, Antanas Venclova. Na tutejszym cmentarzu pochowano znaną pisarkę litewską Julię Żymantiene-Żemaite. Podczas II wojny światowej w mariampolskim klasztorze przebywał zesłany z Wilna biskup Romuald Jałbrzykowski.

W czasach Litewskiej Republiki Radzieckiej Mariampol nosił nazwę Kapsukas na cześć litewskiego komunisty Vincasa Mickevičiusa-Kapsukasa.

Obecnie miasto liczy 58 tys. mieszkańców, co sytuuje je wśród większych miast Litwy. Jest stolicą województwa oraz ośrodkiem przemysłowym: działają tu cukrownie, zakłady przemysłu maszynowego oraz fabryka tkanin wełnianych. Pod względem narodowościowym należy do miast prawie w 100% litewskich (95% Litwini, 4% Rosjanie, 0.3% Polacy).

[edytuj] Zabytki

Kościół i klasztor marianów - ufundowany w 1750 r. przez hrabinę z Butlerów, Franciszkę Szczukową. Klasztorny kościół to obecnie katedra diecezji wiłkowyskiej, wzniesiony w latach 1818-24, w miejsce drewnianego. Kilkakrotnie przebudowywany. Cenne wyposażenie wnętrza. W podziemiach szczątki biskupa wileńskiego - błogosławionego Jerzego Matulewicza (Jurgis Matulaitis). Od 1992 r. świątynia ma status bazyliki mniejszej.

Klasztor - barokowy budynek wzniesiony w II poł. XVIII w. Zamknięty przez władze carskie w 1863 r. W czasie II wojny światowej więziono tu w latach 1942-44 arcybiskupa wileńskiego Romualda Jałbrzykowskiego.

Synagoga - neogotycka z II poł. IXI w.

Budynek gimnazjum - utworzone w 1867 r. na bazie szkoły przeniesionej w 1840 r. z Sejn.

Uczyli się tu: Jonas Jablonkis - pedagog. Jurgis Matulaitis - biskup. Vincas Kudirka, Kazys Boruta, Antanas Venclova - pisarze. Salomeja Neris - poetka.