Orzysz (miasto)
Z Wikipedii
Współrzędne: 53°48'20" N 021°56'45" E
Orzysz | |||
|
|||
Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
Powiat | piski | ||
burmistrz | Jan Aleszczyk (e-mail) |
||
Powierzchnia | 8,16 km² | ||
Położenie | 53° 48'20'' N 21° 56'45'' E |
||
Liczba mieszkańców (2004) - liczba ludności |
5818 |
||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
87 | ||
Kod pocztowy | 12-250 | ||
Tablice rejestracyjne | NPI | ||
Położenie na mapie Polski
|
|||
Urząd miejski3
ul. Giżycka 1512-250 Orzysz tel. 87 424-10-40; faks 87 424-10-50 (e-mail) |
|||
Strona internetowa miasta |
Orzysz (niem. Arys) - miasto w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Orzysz. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. suwalskiego. Według danych z 30 czerwca 20042, miasto zamieszkiwało 5818 osób. Położone nad rzeką Orzysz między jeziorami Sajno i Orzysz.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Historia miasta sięga XV wieku, kiedy to w 1443 roku Krzyżacy nad jeziorem Aris ulokowali osadę o nazwie Nowa Wieś. Nazwa ta nie przyjęła się, już w początkach XVI wieku w dokumentach krzyżackich występuje jako Aris, później Arys. Nazwa polska Orzysz jest spolszczoną nazwą niemiecką. Wieś rozbudowała się wzdłuż szlaku handlowego przyjmując formę ulicówki. W XIX wieku Orzysz otrzymał przywilej odbywania stałych targów i dorocznych jarmarków. Prawa miejskie uzyskał w 1725 roku z rąk króla Fryderyka Wilhelma I. Od 1753 roku stacjonował tu garnizon wojskowy. W 1890 roku w okolicy założono duży poligon wojskowy. Powstanie i rozbudowa poligonu oraz związane z tym inwestycje wojskowe przyczyniły się do rozwoju miasta. Na początku XX wieku uruchomiono połączenia kolejowe, w 1908 roku z Piszem i Giżyckiem, a w 1911 roku z Mrągowem i Ełkiem. W czasie I wojny światowej miasto okupowali Rosjanie (listopad 1914 – luty 1915). W Orzyszu w 1940 roku zmarł znany poeta mazurski Michał Kajka. W czasie II wojny miasto zostało znacznie zniszczone. Po wojnie odbudowane.
[edytuj] Zabytki
- Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej - wzniesiony w 1530 r. i później przebudowany. Świątynia o niskim korpusie przykrytym dwuspadowym dachem ma niewielką wieżę ozdobioną półkolistymi podwójnymi blendami. Wewnątrz jest współczesne wyposażenie.
- Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa - elektyczny budynek o wiejskim charakterze położony przy ulicy Ełckiej. Jest to budynek z malowniczymi dekoracjami na fasadzie. Powstał w 1913 r. W środku na belkowym stropie umieszczone są kolorowe malowidła przedstawiające anioły, sceny z życia Jezusa oraz symbole chrześcijaństwa.
[edytuj] Komunikacja
Orzysz położony jest na linii kolejowej Olsztyn-Ełk, powstałej w 1911 r. W mieście krzyżują się drogi prowadzące do Olsztyna, Augustowa, Pisza i Giżycka. Miasto nie posiada obwodnicy, ruch tranzytowy odbywa się głównymi ulicami miasta.
Główne drogi przebiegające przez Orzysz:
Drogi Krajowe
[edytuj] Miasta partnerskie
[edytuj] Znane osoby pochodzące z Orzysza lub związane z miastem
- Michał Kajka
- Grażyna Bukowska
- Dariusz Morsztyn
Miasta powiatowe
Bartoszyce • Braniewo • Działdowo • Elbląg • Ełk • Giżycko • Gołdap • Iława • Kętrzyn • Lidzbark Warmiński • Mrągowo • Nidzica • Nowe Miasto Lubawskie • Olecko • Olsztyn • Ostróda • Pisz • Szczytno • Węgorzewo
Miasta gminne
Barczewo • Biała Piska • Biskupiec • Bisztynek • Dobre Miasto • Frombork • Górowo Iławeckie • Jeziorany • Kisielice • Korsze • Lidzbark • Lubawa • Mikołajki • Miłakowo • Miłomłyn • Młynary • Morąg • Olsztynek • Orneta • Orzysz • Pasłęk • Pasym • Pieniężno • Reszel • Ruciane-Nida • Ryn • Sępopol • Susz • Tolkmicko • Zalewo