Rada Europejska
Z Wikipedii
Rada Europejska (fr. Conseil européen, ang. European Council) to organ polityczny Unii Europejskiej mający za zadanie wyznaczanie ogólnych kierunków rozwoju Unii.
Rady Europejskiej nie należy mylić z Radą Unii Europejskiej ani Radą Europy. Ta ostatnia nie jest w ogóle instytucją unijną, lecz niezależną od UE organizacją międzynarodową.
Spis treści |
[edytuj] Struktura
Mianem Rady Europejskiej określa się spotkania głów państw lub szefów rządów państw członkowskich (w przypadku Francji i Finlandii są to prezydenci, choć zwykle towarzyszą im też premierzy) oraz przewodniczącego Komisji Europejskiej. W obradach biorą też udział ministrowie spraw zagranicznych państw członkowskich, a także jeden z członków Komisji.
Przewodniczącym Rady jest przedstawiciel państwa sprawującego w danym momencie przewodnictwo Unii, zmienia się więc co pół roku. Konstytucja dla Europy podpisana 29 października 2004 r. przewiduje, że przewodniczący Rady ma być wybierany przez wszystkie państwa członkowskie na 2,5 roku.
Rada Europejska zbiera się średnio 3-4 (co najmniej 2) razy w roku, na krótkich, zwykle dwudniowych spotkaniach. Zgodnie z Traktatem nicejskim, od momentu rozszerzenia Unii 1 maja 2004 r. wszystkie spotkania Rady odbywają się w Brukseli.
[edytuj] Prerogatywy
Zgodnie z traktatem z Maastricht Rada Europejska jest ciałem mającym planować kierunki rozwoju Unii i koordynować współpracę w jej ramach. Rada stanowi też forum wymiany poglądów na najwyższym szczeblu politycznym; podejmowane są przez nią problemy o kluczowym znaczeniu dla Unii i jej otoczenia. Podczas spotkań Rady są m.in. opracowywane i podpisywane ostateczne teksty unijnych traktatów.
Szczegółowe kompetencje Rady obejmują przede wszystkim kwestie związane z II filarem UE: wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa. Rada Europejska jest najważniejszym organem w zakresie tej polityki. Od roku 1983 Rada może bezpośrednio włączać się w sprawy znajdujące się w kompetencji Wspólnot Europejskich - działa wtedy jako Rada Unii Europejskiej. Uprawnienie to, obok podobnej nazwy, jest przyczyną częstych kłopotów z odróżnianiem tych dwóch instytucji.
Spotkania Rady kończą się ogłoszeniem wspólnego komunikatu (zwanego konkluzją) przyjętego w drodze konsensusu. Rada jest też zobowiązana do przedstawienia Parlamentowi Europejskiemu szczegółowego raportu z jej obrad. Decyzje podejmowane przez Radę nie mają co prawda mocy prawnie wiążącej, jednak skład tego organu (jego członkowie są zwierzchnikami ministrów wchodzących w skład Rady Unii Europejskiej) przesądza o przekładaniu się tych decyzji na konkretne akty prawne uchwalane przez odpowiednie organy.
[edytuj] Historia Rady
Rada Europejska wywodzi się z nieformalnych spotkań szefów rządów państw członkowskich Wspólnot Europejskich (tzw. "spotkania na szczycie") odbywanych nieregularnie od 1961 roku. W czasie konferencji na szczycie w Paryżu 9-10 grudnia 1974 roku zdecydowano o zinstytucjonalizowaniu tych spotkań i nazwano je Radą Europejską. Pierwsze posiedzenie Rady miało miejsce w Dublinie w marcu 1975 roku. Spotkania Rady odbywały się odtąd średnio 2-3 razy do roku: raz na pół roku w państwie sprawującym aktualnie prezydencję, zaś ewentualne dodatkowe obrady zwykle w Brukseli.
Kolejnym krokiem w formalizacji spotkań na szczycie była Deklaracja Londyńska przyjęta podczas obrad Rady Europejskiej w 1977 roku. Określono wtedy m.in. liczebność delegacji towarzyszących głowom państw lub rządów, sposób wydawania oficjalnych komunikatów i przygotowywania porządku dziennego obrad. Ważne postanowienia dotyczące Rady zawierała również Uroczysta deklaracja o Unii Europejskiej uchwalona 19 czerwca 1983 r. w Stuttgarcie.
Rada Europejska początkowo nie miała umocowania prawnomiędzynarodowego. Podstawę traktatową jej funkcjonowania stworzył dopiero Jednolity Akt Europejski, który wszedł w życie w 1987 roku. Traktat z Maastricht ustanawiający Unię Europejską, zmienił umocowanie Rady, która w 1993 r. stała się organem Unii, a nie Wspólnot. Z formalnego punktu widzenia Rada Europejska jest właściwie jedynym organem UE - inne główne instytucje są nadal organami Wspólnot Europejskich, z których Unia jedynie korzysta.
[edytuj] Przewodniczący Rady Europejskiej
- Charles Haughey, Irlandia (I-VI 1990)
- Giulio Andreotti, Włochy (VII-XII 1990)
- Jacques Santer, Luksemburg (I-VI 1991)
- Ruud Lubbers, Holandia (VII-XII 1991)
- Aníbal Cavaco Silva, Portugalia (I-VI 1992)
- John Major Wielka Brytania (VII-XII 1992)
- Poul Nyrup Rasmussen, Dania (I-VI 1993)
- Jean-Luc Dehaene, Belgia (VII-XII 1993)
- Andreas Papandreou, Grecja (I-VI 1994)
- Helmut Kohl, Niemcy (VII-XII 1994)
- François Mitterrand, Francja (I-V 1995)
- Jacques Chirac, Francja (V-VI 1995)
- Felipe González, Hiszpania (VII-XII 1995)
- Lamberto Dini, Włochy (I-V 1996)
- Romano Prodi, Włochy (V-VI 1996)
- John Bruton Irlandia (VII-XII 1996)
- Wim Kok, Holandia (I-VI 1997)
- Jean-Claude Juncker, Luksemburg (VII-XII 1997)
- Tony Blair, Wielka Brytania (I-VI 1998)
- Viktor Klima, Austria (VII-XII 1998)
- Gerhard Schröder, Niemcy (I-VI 1999)
- Paavo Lipponen, Finlandia (VII-XII 1999)
- António Guterres, Portugalia (I-VI 2000)
- Jacques Chirac (po raz 2), Francja (VII-XII 2000)
- Göran Persson, Szwecja (I-VI 2001)
- Guy Verhofstadt, Belgia (VII-XII 2001)
- José María Aznar, Hiszpania (I-VI 2002)
- Anders Fogh Rasmussen, Dania (VII-XII 2002)
- Costas Simitis, Grecja (I-VI 2003)
- Silvio Berlusconi, Włochy (VII-XII 2003)
- Bertie Ahern, Irlandia (I-VI 2004)
- Jan Peter Balkenende, Holandia (VII-XII 2004)
- Jean-Claude Juncker (po raz 2), Luksemburg (I-VI 2005)
- Tony Blair, Wielka Brytania (po raz 2) (VII-XII 2005)
- Wolfgang Schüssel, Austria (I-VI 2006)
- Matti Vanhanen, Finlandia (VII-XII 2006)
- Angela Merkel, Niemcy (I-VI 2007)
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Oficjalna witryna Rady Europejskiej (w 11 językach, ale bez polskiego)