San Francisco
Z Wikipedii
Współrzędne: 37°46'00" N 122°26'00" W
| San Francisco | |||
|
|||
| Państwo |  Stany Zjednoczone |
||
| stan | Kalifornia | ||
| burmistrz | Gavin Newsom | ||
| Powierzchnia | 600,7 km² | ||
| Położenie | 37°46' N 122°26' W |
||
| Wysokość | 0-282 m n.p.m. | ||
| Ludność (2005) • liczba ludności • gęstość • aglomeracja |
739 426 6153 os./km² 4 153 870 |
||
| Nr kierunkowy | 415 | ||
| Kod pocztowy | 94101-94188 | ||
| Podział miasta | 64 dzielnice | ||
| Miasta partnerskie |  Abidżan Asyż Caracas Cork Hajfa Ho Chi Minh Manila Seul Paryż Szanghaj Sydney Tajpej Saloniki Zurych |
||
| Strona internetowa miasta | |||
San Francisco miasto w USA w stanie Kalifornia położone nad Oceanem Spokojnym. Obszar wodny, przy którym znajduje się nosi nazwę Zatoki San Francisco. Pod półwyspem, na którym leży SF, biegnie uskok tektoniczny, przez co San Francisco często jest nawiedzane przez trzęsienie ziemi.
San Francisco bywa nazywane Miastem na wybrzeżu
Miasto ma 777 tys. mieszkańców. Aglomeracja miejska San Francisco Bay Area ma około 7 mln mieszkańców.
Spis treści |
[edytuj] Położenie
San Francisco położone jest na zachodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych na półwyspie San Francisco nad Oceanem Spokojnym i Zatoką San Francisco. Wokół miasta rozciąga się kilka wysp m.in. Alcatraz. Miasto leży na 48 wzgórzach, z których część ma wysokie strome stoki, co utrudnia komunikację. Osią miasta jest Market Street. Za historyczne centrum uważa się okolice placu Union Square.
[edytuj] Klimat
Oceaniczny klimat San Francisco jest znacznie chłodniejszy niż w pozostałej części Kalifornii. Temperatury latem wahają się między 17°C a 25°C. Występuje tu więcej dni pochmurnych niż w głębi lądu, a często, szczególnie w dzielnicach nadbrzeżnych, utrzymują się gęste mgły. Pogoda jest zmienna i kapryśna. Zróżnicowanie pogodowe w obrębie miasta to jego charakterystyczna cecha.
[edytuj] Historia
Zatoka San Francisco została odkryta w 1769 roku. Ze względu na zagrożenie północnych kresów posiadłości hiszpańskich w Ameryce przez rosyjskich żeglarzy i kupców z Alaski zbudowano tu wiele misji franciszkańskich i fortów wojskowych, wyznaczających zasięg wpływów Hiszpanii. W 1776 franciszkanie hiszpańscy założyli misję pod nazwą Yerba Buena i Dolores (w dzisiejszym centrum San Francisco) oraz Santa Clara de Asis u południowego krańca zatoki (obecnie San Jose), a także forty wojskowe Presidio i Castillo de San Joaquin. Przybycie w 1775 roku do zatoki flotylli hiszpańskiej z franciszkanami na pokładzie doprowadziło do założenia rok później miasta San Francisco i zapoczątkowało jego rozwój jako najważniejszego portu na północno-wschodnim wybrzeżu Oceanu Spokojnego. W 1821 roku San Francisco wraz z całą Kalifornią weszło w skład niepodległego Meksyku, a po wojnie amerykańsko-meksykańskiej w 1848 roku do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych].
Gwałtowny rozwój przypadł na lata 1848-1860, po odkryciu aluwianych złóż złota w dolinie Sacramento. Port w San Francisco stał się główną bazą zaopatrzeniową złotonośnego zagłębia oraz miejscem wymiany wydobytego złota na gotówkę i potrzebne produkty. Liczba mieszkańców miasta w tym czasie szybko wzrosła z 800 osób w 1848 r. do 35 000 w 1850 r. W 1850 r. San Francisco uzyskało prawa miejskie.
Ważnym etapem w rozwoju miasta było ukończenie w 1869 r. budowy kolei transkontynentalnej, łączącej San Francisco z metropoliami Wschodniego Wybrzeża.
W drugiej połowie XIX wieku San Francisco słynęło m.in. z mieszkającego tam Nortona I, samozwańczego cesarza Stanów Zjednoczonych. W tym okresie nastąpił szybki rozwój i wzrost zamożności miasta, które stało się najważniejszą metropolią na zachód od Missisipi oraz wielkim ośrodkiem przemysłu, handlu i kultury. Zgromadzone środki pozwoliły na budowę wzdłuż szerokich bulwarów reprezentacyjnych gmachów i okazałych rezydencji w stylu wiktoriańskim.
Przełomową datą w dziejach miasta stanowi 18 kwietnia 1906 roku, kiedy to trwające niespełna minutę silne trzęsienie ziemi oraz szalejące przez 3 dni pożary zniszczyły doszczętnie San Francisco i spowodowały śmierć 700 (być może nawet 3000) ludzi. Chociaż skutki zniszczeń usunięto bardzo szybko i w ciągu 9 lat miasto odbudowano w nowym układzie urbanistycznym. Nawiedzające miasto trzęsienia ziemi związane są z przecinającym miasto uskokiem San Andreas.
Zamożne San Francisco stało się pod koniec XIX w. kulturalną stolicą Zachodniego Wybrzeża. Miasto słynęło z licznych teatrów i sal koncertowych. W 1911 r. powstała orkiestra symfoniczna The San Francisco Symphony, a w 1915 r. konserwatorium. W 1914 r. otwarto oceanarium.
W drugiej połowie lat 60. miasto stanowiło centrum ruchu hippisowskiego, w latach 70. stało się centrum ruchu gejowskiego.
[edytuj] Transport
Wielki węzeł komunikacyjny, punkt końcowy transkontynentalnej linii kolejowej, porty lotnicze (m.in. międzynarodowy San Francisco International Airport), liczne mosty drogowe, m.in.: San Francisco-Oakland Bay Bridge o długości 13 km oraz słynny wiszący most Golden Gate (Złote Wrota), zaprojektowany przez J.B. Straussa, przez ponad 20 lat był to najdłuższy most wiszący na świecie.
Charakterystycznym środkiem komunikacji w centrum są tramwaje linowe. Pierwsze linie tramwajowe powstały w 1873 r., zastępując transport konny. Obecnie funkcjonują trzy linie, o długości 16 km. Wygodnym, a przede wszystkim szybkim środkiem komunikacji miejskiej jest metro tzw. kolej BART, przemierzający trasę o długości 120 km z prędkością dochodzącą do 130 km/h.
Na sieć transportu miejskiego składają się:
- metro - tzw. BART (ang. Bay Area Rapid Transport), które poza centrum zmienia się w szybki tramwaj (wyjeżdża na powierzchnię)
- sieć tramwajowa, w ramach której funkcjonują pojazdy z różnych stron świata, m.in. z Moskwy
- sieć autobusową
- zabytkowe trolejbusy, obsługiwane przez pojazdy z lat 50.
- tramwaj linowy (ang. Cable Car) - unikatowy system komunikacji oparty na starych tramwajach ciągniętych przez linę umieszczoną pod powierzchnią ulicy
[edytuj] Gospodarka
Miasto jest jednym z głównych portów handlowych kraju. Ośrodek bankowo-handlowy, swoją siedzibę ma tu Bank of America. Zlokalizowane są tu liczne zakłady przemysłu lotniczego, samochodowego, stoczniowego, elektrotechnicznego, elektronicznego (światowe centrum przewodników), chemicznego, maszynowego, poligraficznego, drzewnego, odzieżowego, spożywczego.
[edytuj] Nauka
Miasto jest ważnym ośrodkiem naukowym Stanów Zjednoczonych. W obrębie aglomeracji znajdują się 4 uniwersytety, w tym światowej sławy Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley, szczycący się wielką liczbą wykształconych i wykładających na nim laureatów Nagrody Nobla oraz Uniwersytet Stanforda (założony w 1885 roku) w Stanford koło Palo Alto, w którym rozpoczęła się era komputerów osobistych i rewolucja w informatyce.
[edytuj] Zabytki
- Most Golden Gate ("Złote Wrota"),
- zabudowania misji Dolores (1776 r.)
- fortyfikacje Castillo de San Joaquin i dom komendanta (koniec XVIII w.),
- fontanna "Lotta's Fountain",
- kościół NMP (St. Mary's Church)
[edytuj] Interesujące miejsca
- Lombard Street na osiedlu Russian Hill -znana jako "najbardziej poskręcana ulica na świecie"
- Union Square i okolice
- Pier 39
- Chinatown
- Little Italy
- Coit Tower
- Cable Car Museum
- Golden Gate Park
- Muzeum sztuki współczesnej w San Francisco (SF MOMA)
- Transamerica Pyramid
[edytuj] Zobacz też
- Mapy i zdjęcia lotnicze Stanów Zjednoczonych
- Mapa ulic z MapQuest, Yahoo! Maps i Google Maps
- Mapa topograficzna z TopoZone
- Zdjęcie lotnicze lub mapa topograficzna z TerraServer-USA
- Zdjęcie satelitarne z Google Maps i Microsoft Virtual Earth
[edytuj] Linki zewnętrzne
