Siewierz
Z Wikipedii
Współrzędne: 50°28'24" N 019°13'59" E
| Siewierz | |||
|
|||
| Województwo | śląskie | ||
| Powiat | będziński | ||
| Gmina - rodzaj |
Siewierz miejsko-wiejska |
||
| Prawa miejskie | 1276 | ||
| Burmistrz | Zdzisław Banaś | ||
| Powierzchnia | 38,22 km² | ||
| Położenie | 50° 28'24'' N 19° 13'59'' E |
||
| Liczba mieszkańców (2004) - liczba ludności - gęstość |
5560 145,5 os./km² |
||
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
32 | ||
| Kod pocztowy | 42-470 | ||
| Tablice rejestracyjne | SBE | ||
|
Położenie na mapie Polski
  Siewierz
|
|||
| TERC10 (TERYT) |
2243301074 | ||
|
Urząd miejski3
ul. Żwirki i Wigury 1642-470 Siewierz tel. 32 674-12-60; faks 32 674-12-21 (e-mail) |
|||
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|||
| Strona internetowa miasta | |||
Siewierz – miasto w woj. śląskim, w powiecie będzińskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Siewierz. Leży na Garbie Tarnogórskim nad rzeką Czarną Przemszą.
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. katowickiego.
Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 5560 mieszkańców.
[edytuj] Historia
Już w XII wieku Siewierz był osadą targową a od początku XIII w. siedzibą kasztelanii. Początkowo ośrodek grodowy znajdował się na południowy zachód od dzisiejszego miasta i zlokalizowany był wokół romańskiego kościoła pw. św. Jana Chrzciciela. Prawdopodobnie po najazdach tatarskich został przeniesiony w miejsce łatwiejsze do obrony. W 1276 Siewierz uzyskał prawa miejskie. Wytyczono wówczas Rynek będący do dziś głównym centrum miasta. W XIV wieku książęta bytomscy wznieśli lub zainicjowali budowę murowanego zamku. (patrz: zamek biskupi w Siewierzu)
26 lutego 1289 doszło pod miastem do krwawej bitwy między wojskami sprzymierzonych z Henrykiem IV Probusem książąt śląskich a koalicją Władysława Łokietka, wówczas księcia kujawskiego, i książąt mazowieckich. Wcześniejsze wtargnięcie wojsk Probusa na teren księstwa bytomskiego, w granicach którego leżała wówczas kasztelania siewierska, spowodowało złożenie przez zagrożonego Kazimierza hołdu lennego królowi Czech, Wacławowi II. Był to pierwszy z czeskich hołdów lennych na Śląsku.
30 grudnia 1443 biskup krakowski, Zbigniew Oleśnicki wykupił księstwo siewierskie wraz z zamkiem od zadłużonego księcia cieszyńskiego, Wacława I. Miasto stało się stolicą świeckiego księstwa feudalnego, rządzonego przez biskupów krakowskich (patrz: księstwo siewierskie). Od 1486 biskup krakowski Jan Rzeszowski zaczął używać tytułu księcia siewierskiego.
W XVI w. biskupi rozbudowali gotycki zamek dążąc do przekształcenia go w renesansową rezydencję.
W czasie potopu szwedzkiego księstwo nominalnie pozostawało neutralne, jednak na zamku przebywały oddziały hetmana Stefana Czarnieckiego, co skłoniło Szwedów do jego zajęcia.
W 1790 Sejm Wielki zlikwidował Księstwo Siewierskie wcielając je do Rzeczypospolitej. W tym samym roku książę – biskup Feliks Paweł Turski opuścił oficjalnie zamek w Siewierzu. W 1807 Napoleon Bonaparte restytuował księstwo siewierskie i oddał je swemu marszałkowi Jean Lannes, księciu Montebello. Po kongresie wiedeńskim Siewierz znalazł się w granicach Królestwa Kongresowego. W 1870 Siewierz utracił prawa miejskie, aby odzyskać je w 1962. Wcześniej przez 4 lata posiadał status osiedla. 4 września 1939 r. niemiecki Freikorps zamordował w Siewierzu 10 Polaków.
Dzisiaj stanowi ośrodek turystyczny, leżący w zapleczu aglomeracji górnośląskiej. Zachowane zabytki to barokowe kościoły datowane od XVI do XVIII wieku, a zwłaszcza ruiny gotyckiego zamku książąt śląskich, a następnie biskupów krakowskich – książąt siewierskich powstałego od XIV do XVI. Pod miastem zachował się romański kościół z I poł. XII wieku (według Jana Długosza datowany na 1144 r.). Ruch wypoczynkowy obsługuje także Przeczycki Zbiornik Wodny, zalew powstały w wyniku spiętrzenia wód Czarnej Przemszy. Od lutego 2005 r. funkcjonuje Izba Tradycji i Kultury Dawnej obejmująca ekspozycje dawnego rzemiosła, rzeźby i rękodzieła artystycznego oraz tematykę historyczną związaną z dziejami księstwa siewierskiego i jego zabytków (w tym zamku).
