Ziemia radomska

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Region radomski na przestrzeni dziejów:
1. Ziemia radomska w dobie I Rzeczypospolitej (kolor zółty),
2. Departament radomski w czasach napoleońskich (kolor ciemnozielony),
3. województwo sandomierskie ze stolicą w Radomiu (kolor jasnozielony),
4. województwo radomskie w latach 1975-1998 (kolor czerwony),
5. diecezja radomska – kształt obecny (kolor fioletowy)

Portal Ziemia radomska

Ziemia radomska – kraina historyczna w Polsce

[edytuj] Położenie

Ziemia radomska położona jest w widłach Wisły i Pilicy, jego przeważająca część leży na Wzniesieniach Południowomazowieckich i obejmuje denudacyjną Równinę Radomską, morenową Wysoczyznę Rawską oraz mającą charakter pradoliny brzeżnej Dolinę Białobrzeską; na północnym wschodzie teren obniża się i sięga na skraj Niziny Środkowomazowieckiej z piaszczystą, denudacyjną Równiną Kozienicką, urozmaiconą wałami wydmowymi; na południu regionu leży skraj Wyżyny Kieleckiej – Garb Gielniowski, z kopulastymi, silnie rozczłonkowanymi wzniesieniami (wys. do 408 m n.p.m.) i opadającą wyraźnym progiem denudacyjnym ku Równinie Radomskiej północna część Przedgórza Iłżeckiego. Stolicą regionu jest miasto Radom.

[edytuj] Region wczoraj i dziś

Już od czasów wczesnośredniowiecznych posiada zwartą formę jako jednostka administracyjna. Początkowo jako kasztelania i archidiakonat, później jako ziemia radomska w województwie sandomierskim. Po rozbiorach jako cyrkuł (od 1795), w czasach napoleońskich jako departament (od 1809), w Królestwie Kongresowym jako województwo (od 1816), gubernia (od 1838). W latach 1917-1939 i 1945-1975 region radomski znajdował się w województwie kieleckim. Rekonstrukcja samodzielnego województwa radomskiego następuje w roku 1975, choć nie jest to odtworzenie jednostki administracyjnej w dawnym kształcie. Poza województwem pozostają m.in. Starachowice i Skarżysko-Kamienna; w jego granicach zlokalizowane zostają natomiast Warka i Grójec. W wyniku reformy z 1998 większa część regionu radomskiego wchodzi w skład województwa mazowieckiego.

Obecnie jednostką administracji (choć nie państwowej a kościelnej) najbliższą historycznemu obszarowi regionu radomskiego jest diecezja radomska. W Radomiu funkcjonują przy tym nadal liczne instytucje oddziałujące na obszar regionu i dalej: m.in. regionalna dyrekcja lasów państwowych, delegatura ABW, sąd okręgowy, prokuratura okręgowa czy mazowiecki urząd skarbowy.

[edytuj] Zagadnienia komunikacyjne

Przez teren regionu radomskiego przebiegają drogi międzynarodowe E7 (nr 7/S7) i E371 (nr 9) i droga krajowa (nr 12/S12). Sieć dróg żelaznych tworzą linie kolejowe prowadzące do Warszawy, Krakowa, Łodzi i Lublina oraz łącznica Bąkowiec – Kozienice. W Radomiu znajduje się lotnisko o wysokich parametrach technicznych przebudowywane obecnie na cywilny port lotniczy. Kolejne lotniska znajdują się z Piastowie k. Radomia oraz Nowym Mieście nad Pilicą