İskoçya

Vikipedi, özgür ansiklopedi

İskoçya, Birleşik Krallık’ı oluşturan 4 ülkeden biridir. Üçte birini kapladığı Britanya adasının en kuzeyinde yer alır. Güneyde İngiltere’ye komşu olan ülkenin doğusunda Kuzey Denizi, batısında ise Atlantik Okyanusu yer alır.

İskoçya bağımsız bir ülke olmasa da kendine ait bir bayrağı, başkenti ve parlamentosu vardır. İskoçlar kendi kültürlerine ve geleneklerine bağlı, geçmişlerini sürekli canlı tutan, tarihe önem veren bir millettir.

Başkent Edinburgh, Orta Çağ’dan kalma kaleleri, tarihi binaları, ve doğal güzellikleri olan bir şehridir. 843 yılında Kenneth MacAlpine’in krallığında kurulan İskoçya, dünyada varlığını sürdüren en eski ülkelerden biridir.

1707 tarihine kadar bağımsızlığını korumuş olan ülke daha sonra İngiltere Krallığı ile birleşip Büyük Britanya Krallığı’nı oluşturmuştur. 1707 yılında İngiltere ve İskoçya parlamentoları dağıtılmış ve bu iki parlamentonun tüm yetkileri Londra’da kurulan yeni Birleşik Krallık Parlementosuna verilmiş olsa da, İskoçya’da hukuki sistem ve kilise dahil olmak üzere birçok kuruluş o günden bugüne İngiltere’den ayrı olarak işlemeye devam etmiştir.

1997 yılında yapılan halk oylamasıyla İskoçya sonunda kendi parlementosunu kurmuştur. Fakat bu parlementonun yalnızca İskoçya’ya özgü belli konularda yetkisi vardır. Savunma ve uluslararası ilişkiler gibi önemli alanlarda yetkiyi elinde bulundurmasının yanısıra, Birleşik Krallık Parlementosu teoride İskoçya Parlementosunu dağıtma yetkisine de sahiptir. 2004 yılında yapılan bir araştırma, İskoç halkının %66’sinin İskoçya Parlementosu’nun yetkilerinin arttırılmasından yana olduğunu ortaya koymuştur.

Coğrafı olarak İskoçya, kuzeyden güneye 3 ana bölgeye ayrılmıştır. Bunlar dağlık bir bölge olan Highlands, deniz seviyesine yakın olan Central Belt ve tepelik bir araziden oluşan Southern Uplands’dir. İskoçya nüfusunun çoğu Edinburgh, Glasgow ve Stirling gibi en önemli şehirlerin içinde yer aldığı Central Belt bölgesinde yaşamaktadır. Bunun yanında İskoçya’ya bağlı 130’u yerleşim bölgesi olan 790 ada vardır. İskoçya, dağları, nehirleri ve golleriyle zengin bir doğaya sahiptir. Bunlardan en ünlüsü şüphesiz yöre halkının Nessie adını verdiği efsanevi canavarla ünlü Loch Ness’tir.

İskoçya’da İngilizce, Gaelce ve İskoçça olmak üzere 3 farklı dil konuşulur. Hemen hemen herkes İngilizce konuşurken halkın %30 u İskoçca da bilir. Gaelce konuşan %11 lik kesimin çoğu aynı zamanda İngilizce konuşur.

İskoçya’da eğitim, Türkiye’deki eğitim sistemine daha yakındır. Orta öğrenimden sonra İngiltere’de A Level’larda olduğu gibi birkaç konu üzerine yoğunlaşıp bunu 3 yıllık bir üniversite eğitimi ile tamamlamak yerine öğrenciler lise öğrenimine benzer şekilde birçok farklı ders almaya devam eder ve üniversitede 4 yıl boyunca öğrenim görürler.

Üç tarafı denizle çevrili olan İskoçya'nın iklimi, Britanya ortalamasına göre oldukça sert ve soğuktur. Yağış oranı Londra’dan biraz daha fazladır. En sıcak aylar olan Temmuz ve Ağustos’ta ortalama hava sıcaklığı 15-19 °C olarak seyreder.

İskoçya Harry Potter’in yazarı J. K. Rowlingle, erkeklerin giydiği kilt adı verilen eteklerle, viskisiyle, gayda adı verilen ulusal çalgısıyla, Cesur Yürek filminin efsanevi kahramanı William Wallace ile, Robert Burns’un şiirleriyle, penisilini keşfeden Alexander Fleming, telefonu icat eden Alexander Graham Bell ve daha nice önemli bilim adamıyla tanınır.

[değiştir] İlgili maddeler

• Britanya Adaları (terminoloji)

[değiştir] Dış bağlantılar

• Scotland