Vikipedio:Tradukado/Kölcse
El Vikipedio
Departemento | Szabolcs-Szatmár-Bereg |
---|---|
Areo | 28.26 km² |
Loĝantaro
|
|
Poŝtkodo | 4965 |
Telefona prefikso | 44 |
Kölcse estas vilaĝo en Szabolcs-Szatmár-Bereg departemento, en la Norda Granda Ebena regiono de orienta Hungario.
Enhavo |
[redaktu] Geografio
Ĝi kovras areo de 28.26 km² kaj havas loĝantaro de 1406 popolo (2001).
Departamento Szabolcs-Szatmár-Bereg |
|
---|---|
Ĉefurbo | Nyíregyháza |
Urboj |
Baktalórántháza | Balkány | Csenger | Demecser | Dombrád | Fehérgyarmat | Ibrány | Kemecse | Kisvárda | Máriapócs | Mátészalka | Nagyhalász | Nagyecsed | Nagykálló |Nyírbátor | Nyírlugos | Nyírtelek | Rakamaz | Tiszalök | Tiszavasvári | Újfehértó | Vásárosnamény | Záhony |
Vilaĝoj |
Ajak | Anarcs | Apagy | Aranyosapáti | Balsa | Barabás | Bátorliget | Benk | Beregdaróc |Beregsurány | Berkesz | Besenyőd | Beszterec |Biri | Botpalád | Bököny | Buj | Cégénydányád | Csaholc | Csaroda | Császló | Csegöld | Csengersima | Csengerújfalu | Darnó | Döge | Encsencs | Eperjeske | Érpatak | Fábiánháza | Fényeslitke | Fülesd | Fülpösdaróc | Gacsály | Garbolc | Gávavencsellő | Gelénes | Gemzse | Geszteréd | Géberjén | Gégény | Gulács | Győröcske | Győrtelek | Gyulaháza | Gyügye | Gyüre | Hermánszeg | Hetefejércse | Hodász | Ilk | Jánd | Jánkmajtis | Jármi | Jéke | Kállósemjén | Kálmánháza | Kántorjánosi | Kék | Kékcse | Kérsemjén | Kisar | Kishódos | Kisléta | Kisnamény | Kispalád | Kisszekeres | Kisvarsány | Kocsord | Komlódtótfalu | Komoró | Kótaj | Kölcse | Kömörő | Laskod | Levelek | Lónya | Lövőpetri | Magosliget | Magy | Mánd | Mándok | Márokpapi | Mátyus | Mezőladány | Méhtelek | Mérk | Milota | Nagyar | Nagycserkesz | Nagydobos | Nagyhódos | Nagyszekeres | Nagyvarsány | Napkor | Nábrád | Nemesborzova | Nyírbéltek | Nyírbogát | Nyírbogdány | Nyírcsaholy | Nyírcsászári | Nyírderzs | Nyírgelse | Nyírgyulaj | Nyíribrony | Nyírjákó | Nyírkarász | Nyírkáta | Nyírkércs | Nyírlövő | Nyírmada | Nyírmeggyes | Nyírmihálydi | Nyírparasznya | Nyírpazony | Nyírpilis | Nyírtass | Nyírtét | Nyírtura | Nyírvasvári | Ököritófülpös | Olcsva | Olcsvaapáti | Ömböly | Ópályi | Őr | Panyola | Pap | Papos | Paszab | Pátroha | Pátyod | Penészlek | Penyige | Petneháza | Piricse | Porcsalma | Pócspetri | Pusztadobos | Ramocsaháza | Rápolt | Rétközberencs | Rohod | Rozsály | Sényő | Sonkád | Szabolcs | Szabolcsbáka | Szabolcsveresmart | Szakoly | Szamosangyalos | Szamosbecs | Szamoskér | Szamossályi | Szamosszeg | Szamostatárfalva | Szamosújlak | Székely | Szorgalmatos | Tarpa | Tákos | Terem | Tiborszállás | Timár | Tiszaadony | Tiszabercel | Tiszabecs | Tiszabezdéd | Tiszacsécse | Tiszadada | Tiszadob | Tiszaeszlár | Tiszakanyár | Tiszakerecseny | Tiszakóród | Tiszamogyorós | Tiszanagyfalu | Tiszarád | Tiszaszalka | Tiszaszentmárton | Tiszatelek | Tiszavid | Tisztaberek | Tivadar | Tornyospálca |Tunyogmatolcs | Tuzsér | Túristvándi | Túrricse | Tyukod | Újdombrád | Újkenéz | Ura | Uszka | Vaja | Vállaj | Vámosatya | Vámosoroszi | Vasmegyer | Zajta | Zsarolyán | Zsurk |
Ŝablono:Ĝermo-Szabolcs-Szatmár-BeregŜablono:Település Kölcse _egy_ _nagyközség_ Szabolcs-Szatmár-Bereg _keleti_ _részén_, a _Fehérgyarmati_ _kistérségben_.
[redaktu] _Fekvése_
Kölcse Hungario _legkeletibb_ _csücskében_, a _magyar_-_ukrán_ _határtól_ 10 _km_-_re_, _az_ _Öreg_-_Túr_ _ölelésében_, _az_ _Erdőháton_ _fekszik_.
[redaktu] _Története_
_Kölcsét_ _az_ _egyik_ _legrégebbi_ _településként_ _tartják_ _nyilván_ a _Szatmári_-_síkságon_, _határából_ _neolit_ _kori_ _és_ _bronzkori_ _régészeti_ _leletek_ _kerültek_ _elő_.
A vilaĝo a _Túr_ _folyó_ _és_ _annak_ _mellékága_, _az_ _Eszteró_ _által_ _körülvett_ _kiemelkedésre_ _épült_, _így_ _az_ _árvizek_ _nem_ _károsították_, _és_ _védettséget_ _is_ _biztosított_ _az_ _ellenséges_ _támadások_ _ellen_ _az_, _hogy_ a _Túr_-_csatorna_ _kiépüléséig_ _csak_ _hídon_ _lehetett_ a _települést_ _megközelíteni_.
A _Kölcseyek_ _uradalmi_ _központja_ _volt_, 1344-_ben_ I. _Lajostól_ _adományt_ _és_ _vámjogot_ _kaptak_ _rá_. _Birtokosok_ _voltak_ _még_ _az_ _Őry_, _Daczó_, _Kömörei_, _Gacsályi_, _Perényi_ _és_ _Kende_ _családok_. 1642-_ben_ _Kölcsey_ Petro (nomo) _és_ Sigismundo _új_ _adományt_ _kapnak_ _az_ _egész_ _falu_ _határára_, a 17.-18. _században_ _csak_ a _Kölcsey_ _családnak_ _volt_ _földbirtoka_ a _településen_.
_Többször_ _tartották_ a _Szatmár_ _vármegyei_ _közgyűlést_ a _kölcsei_ _református_ _templomban_, _mely_ _jelzi_ a _Kölcsey_ familio _iránti_ _tiszteletet_. _Előnyös_ _elhelyezkedése_ _miatt_ a 14.-15. _században_ _már_ _bekapcsolódott_ a _kereskedelmi_ _forgalomba_, _fokozatosan_ _városias_ _jellegű_ _településsé_ _kezdett_ _válni_. _Valamikor_ _az_ 1500-_as_ _években_ _alakult_ a _nemes_ _ifjak_ _részére_ a _pálos_ _rend_ _papneveldéje_. _Később_ a _papi_ _és_ _tanítói_ _hivatal_ _különvált_, _így_ _önálló_ _iskola_ _is_ _működött_ _az_ 1600-_as_ _évek_ _elejétől_. A 18. _században_ a _lakosságot_ _megtizedelte_ a pesto, _ezért_ _II_. _Kölcsey_ Georgo a _felvidékről_ _evangélikus_ _vallású_ _szlovák_ _jobbágyokat_ _telepített_ _be_.
A municipo _hosszú_ _ideig_ _megőrizte_ _központi_ _szerepét_, 1882-_től_ _folyamatosan_ _van_ _orvosa_, 1890-_től_ _gyógyszertára_. 1895-_ben_ _körjegyzőség_ _központja_ _lett_ Fülesd, Sonkád _és_ 1909-_ig_ Túristvándi _településekkel_. A _körjegyzőség_ _egészen_ 1950-_ig_ _működött_. 1950-_től_ 1965-_ig_ _közös_ _tanács_ _működött_, _majd_ 1965-_től_ Sonkád, 1970-_től_ Fülesd, 1973-_tól_ Botpalád _és_ Kispalád _községek_ _igazgatási_ _központja_ _egészen_ _az_ 1990-_es_ _választásokig_ _amikortól_ _ismét_ _önállóvá_ _vált_ _az_ _önkormányzat_. _Nagyközségi_ _rangot_ 1973-_ban_ _kapott_.
_Fontosabb_ _évszámok_ _még_ a municipo _életéből_:
- 1949-_től_ 1964-_ig_ _gépállomás_ _üzemelt_.
- A _villamoshálózat_ _kiépítése_ 1952-_ben_ _történt_ _meg_.
- 1972-_ben_ _sütőüzem_ _épült_.
- 1978-_tól_ _új_ _gyógyszertár_ _épült_.
- 1977-_ben_ _épült_ _ki_ a _vezetékes_ _ivóvízhálózat_.
- 1978-_ban_ _új_, 8 _osztályos_ _általános_ _iskola_ _épült_.
- 1992-_től_ _folyt_ a _belterületi_ _utak_ _szilárd_ _burkolattal_ _való_ _ellátása_.
- 1995-_ben_ _szeméttelep_ _és_ _szennyvíztisztító_ _telep_ _épült_, _valamint_ _kiépült_ a _modern_ _telefonhálózat_ a _faluban_.
- 1997-_ben_ _elkészült_ a _gázvezetékhálózat_.
- 2000-_ben_ 4 _tantermmel_ _bővítették_ _az_ _általános_ _iskolát_.
- 2002-_ben_ _megalakult_ a _Gondozási_ _Központ_.
- 2003-_ban_ _feltáró_ _út_ _épült_ a _volt_ _szövetkezeti_ _gyümölcsösben_.
- 2004-_ben_ _megépült_ a _szennyvízhálózat_.
[redaktu] _Nevezetességei_
_Temploma_ a 15. _században_ _épült_. _Az_ _egykori_ _Kölcsének_ _az_ _egyik_ _legrégebben_ _beépített_, _illetve_ _egyben_ _legmagasabban_ _fekvő_ _része_ a templo _és_ _környéke_, _amit_ _erdők_, _mocsarak_ _vettek_ _körül_. A templo _környékét_ _évszázadokon_ _keresztül_ _temetőnek_ _használták_.
_Az_ _egyhajós_ templo a 15. _század_ _második_ _felében_ _téglából_ _és_ _terméskőből_ _épült_ _román_ _stílusban_. A _nyolcszög_ _alakú_ _szentély_ _egykor_ _csúcsíves_ _bolttal_ _lehetett_ _ellátva_. A _boltozat_ _gyámköveiből_ _kiálló_ _bordák_ _még_ _hét_ _helyen_ _látszanak_, a _nyolcadik_ _helyen_ a _szószékkorona_ _miatt_ _levágták_. _Valamilyen_ _oknál_ _fogva_ a templo _teteje_ _beomlott_ _és_ 1646-_ban_ _gótikus_ _stílusban_ _építették_ _újra_. A _romos_ _templomot_ _feltehetően_ _Ráthi_ _Judit_ _úrnő_ _restauráltatta_. 1768-_ban_ _ismét_ _renoválták_ a _templomot_, _amit_ a _mennyezet_ _ládáján_ _olvasható_ _felirat_ _igazol_, _mely_ _szerint_ 1768-69-_ben_ _Kölcsey_ Georgo _és_ _felesége_, _Komáromy_ Anno _restauráltatták_.