Ioslam

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.

Is é an tIoslam an dara reiligiún is mó ar domhan agus an ceann is tapúla a bhfuil fás ag teacht air faoi láthair. Tugtar Muslamach ar dhuine dá lucht leanúna, a chreideann nach bhfuil ann de dhéithe ach an t-aon Dia amháin agus gur nocht sé a theachtaireacht naofa tríd na fáithe, arb é Mohammad an fáidh deireanach acu. Is é An Córan (Qur'án) leabhar naofa an Ioslaim, agus is é Meice san Araib Shádach an áit naofa is tábhachtaí do na Muslamaigh.

Mosc na Carraige, áit naofa de chuid na Muslamach in Iarúsailéim

Clár ábhair

1 Foinse an Ainm
2 Ailt Bhunúsacha Chreidimh an Ioslaim
- 2.1 Sé Alt an Chreidimh
3 Seicteanna
4 Naisc Sheachtracha

[athraigh] Foinse an Ainm

Focal Araibise é al-islam(الإسلام). Is é is bunús leis an bhfocal seo ná an fhréamh thríchonsanach slm a chiallaíonn "géilleadh", is é sin, go ngéilleann an duine é féin do Dhia go suaimhneach, gan dul chun diúnais Air. Is é an Muslamach, nó muslim, an duine a chleachtann an cineál seo géillte - an "géillteoir". Mar sin tá dhá bhrí ag ceachtar den dá fhocal seo: ciallaíonn siad an creideamh Ioslamach atá bunaithe ar an teachtaireacht a nochtadh do Mhuhammad, agus an duine a leanann an creideamh sin. Ach ciallaíonn siad fosta an géilleadh do Dhia, an t-adhradh agus an urraim is cuí a thabhairt Dó agus Dá chuid orduithe. Na fáithe a tháinig roimh Mhuhammad, ar nós Íosa agus na bhfáithe Giúdacha, áirítear mar Mhuslamaigh iad freisin, ó ghéill siad do Dhia.

[athraigh] Ailt Bhunúsacha Chreidimh an Ioslaim

Nocht Dia (Araibis: Allah) A theachtaireacht naofa tríd na fáithe, ar a n-áirítear, Ádhamh, Abrahám, Naoi, Maoise, Íosa agus Muhammad. Cuireadh an teachtaireacht seo go díreach isteach sa Chóran, agus mar sin is leabhar iomlán gan bhotún é; de réir an Ioslaim cheartchreidmhigh, is é an Córan friotal Dé a bhí ann roimh an gcruthú féin. Is é an tuairim choitianta i measc na Muslamach gur thruailligh na daoine an teachtaireacht sa Bhíobla Chríostaí agus i dTóra na nGiúdach, agus mar sin, gur nochtadh an Córan mar theachtaireacht nua iomlán lánchuimsitheach.

[athraigh] Sé Alt an Chreidimh

Tá Ioslamachas bunaithe ar sé alt creidimh:

Creideamh i nDia, an t-Aon amháin uasal
Creideamh sna fáithe (nabi) agus sna teachtairí (rusul)
Creideamh sna Leabhair (kutub) ó Dhia
Creideamh sna haingil (mala'ika)
Creideamh i Lá an Bhreithiúnais (qiyama) agus san Aiséirí
Creideamh sa chinniúnt (qadar)

[athraigh] Seicteanna

Tá cuid mhaith seicteanna difriúla san Ioslam. Is é an Sunnachas an tseict is mó; fórmhór Mhuslamaigh an domhain, is Sunnaigh iad. Is é an Sítheachas an dara claonadh, agus é féin deighilte ina sheicteanna éagsúla. Bunús na scoilte, eascraíonn sé as ceart comharbachta an Fháidh Muhammad; de réir na Sítheach, ba chóir ball de theaghlach Muhammad a theacht mar chomharba air. San idirlinn, d'fhorbair difríochtaí suntasacha sna deasghnáthaí idir an Sunnachas agus an Sítheachas freisin, ach aontaíonn an dá dhream ar phríomhcheisteanna an chreidimh. Tá lucht leanúna an tSítheachais ina bhformhór i measc Mhuslamaigh na Liobáine, na hIaráice agus na hIaráine, agus tá mionlaigh thábhachtacha Shítheacha sa Phacastáin, in Éimin agus sa tSiria freisin; thairis sin, is iad na Sunnaigh an dream is líonmhaire sa chuid eile den domhan Ioslamach.