Ævintýri Tinna

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Ævintýri Tinna (franska: Les Adventures de Tintin) er flokkur teiknimyndabóka eftir belgíska myndasöguhöfundinn- og listamanninn Georges Remi (undir nafninu Hergé). Á frummálinu eru þær gefnar út af Casterman en íslensku þýðingarnar eru gefnar út af Fjölva og þýddar af Lofti Guðmundssyni. Einnig hafa verið gefnar út teiknimyndir um Tinna og félaga. Tinni er eftirlæti allra barna og vinsæll úti um allann heim. Tinni er eitt af þjóðarstoltum Belga.

[breyta] Aðalpersónur

[breyta] Tinni

Tinni (franska: Tintin) er aðalpersóna bókana og, ásamt hundinum Tobba, sú eina sem er í öllum bókunum. Hann er ungur rannsóknablaðamaður frá Belgíu og sú atvinna hans er mikilvæg í flestum bókunum. Í langflestum bókunum klæðist hann brúnum buxum, hvítum sokkum, brúnum skóm og blárri peysu með hvítri skyrtu innanundir. Hann er með ljóst, rauðleitt hár. Sköpun persónunnar er miðuð við árið 1929 en hann var þá byggður á eldri persónu Hergés, Totor, sem var skáti í sögum sem komu út á árunum 1926-1929. Framan af er ævintýragjörn hetja sem bjargar alltaf deginum. Í síðustu sögunum gerist það frekar að hann lendi í vandræðum og bjargi hlutunum svo.

[breyta] Tobbi

Tobbi (franska: Milou) er hundur Tinna sem fylgir honum í öllum hans ævintýrum. Hann er af gerð af terrier-hundi. Verandi hundur getur hann ekki talað og á þar af leiðir ekki venjuleg samskipti við aðrar persónur. Þó eru mjög sterk bönd milli hans og Tinna og skilja þeir hvorn annan mjög vel. Hugsanir Tobba birtast stundum í talblöðrum, en hann er eina persónan sem lesendur fá að sjá eitthvað af hugsununum hjá. Honum líkar áfengi vel, en er illa við köngulær.

[breyta] Skafti og Skapti

Skafti og Skapti (franska: Dupont et Dupond) eru leynilögreglumenn sem eru með öllu óhæfir í sínu starfi. Þeir eru mjög líkir að öllu leyti en algjörlega óskyldir. Þeir ganga báðir í svörtum jakkafötum, með svarta kúluhatta og stafi, en þegar þeir eru á ferðum sínum reyna þeir oft að klæðast þjóðlegum búningum. Þeir hafa báðir svart hár og hálfskalla og svört yfirvaraskegg sem eru örlítið ólík í laginu, en það er eini munurinn á útliti þeirra. Þeir ruglast mjög í tali og er það, ásamt almennri heimsku þeirra, algeng undirstaða brandara í bókunum.

[breyta] Kolbeinn kapteinn

Kolbeinn kapteinn (franska: Capitaine Haddock) kynntist Tinna í bókinni Krabbinn með gylltu klærnar sem áfengissjúkur skipstjóri. Meðal annars með hjálp Tinna nær hann að yfirvinna áfengissýkina og þeir verða bestu vinir. Kolbeinn er á miðjum aldri, dökkhærður með alskegg og oftast klæddur í svartar buxur og jakka, bláa rúllukragapeysu með mynd af akkeri á og skipsstjórahúfu. Eitt af hans helstu persónueinkennum eru blótsyrði hans. Hann blótar mjög mikið, oft með vísunum í sjómennsku. Á íslensku koma blótsyrðin oft fram í löngum, stuðluðum, runum. Frá því við lok bókarinnar um Fjársjóð Rögnvaldar rauða býr hann á sínu forna ættarsetri Myllusetri.

[breyta] Prófessor Vilhjálmur Vandráður

Prófessor Vandráður (franska: Professeur Tryphon Tournesol) var seinasta aðalpersónan til að vera kynnt. Hann kom fyrst fram í Fjársóði Rögnvaldar rauða og við enda hennar flutti hann á Myllusetur til Kolbeins kapteins. Hann er afar heyrnarsljór uppfinningamaður sem finnur oft upp brjálæðislega hluti svo sem hátíðnihljóðsvopn og pillu til að lækna áfengissýki. Hann klæðist oftast svörtum buxum og jakka, hvítri skyrtu, svörtu bindi, grænum hatt og víðum grænum frakka. Hann er með svart skegg og hár, og hálfskalla. Einn þeirra muna sem hann er alltaf með á sér er pendúll sem hann notar til að finna alls kyns hluti. Brandarar í sögunum eru oft byggðir á því þegar Vandráður misheyrir eitthvað á skoplegan hátt.

[breyta] Bækur

Ævintýri Tinna eru eftirfarandi, raðað í röð eftir því hvenær þau voru skrifuð (innan sviga eru nöfnin á frummáli):

Tinni í Sovétríkjunum - (Tintin au pays des Soviets) (1929–1930)
Tinni í Kongó - (Tintin au Congo) (1930–1931)
Tinni í Ameríku - (Tintin en Amérique) (1931–1932)
Vindlar Faraós - (Les Cigares du Pharaon) (1932–1934)
Blái Lótusinn - (Le Lotus bleu) (1934–1935)
Skurðgoðið með skarð í eyra - (L'Oreille cassée) (1935–1937)
Svaðilför í Surtsey - (L'Ile noire) (1937–1938)
Veldissproti Ottókars konungs - (Le Sceptre d'Ottokar) (1938–1939)
Krabbinn með gylltu klærnar - (Le Crabe aux pinces d'or) (1940–1941)
Dularfulla stjarnan - (L'Etoile mystérieuse) (1941–1942)
Leyndardómur Einhyrningsins - (Le Secret de la Licorne) (1942–1943)
Fjársjóður Rögnvalds rauða - (Le Trésor de Rackam le Rouge) (1943–1944)
Sjö kraftmiklar kristallskúlur - (Les Sept boules de cristal) (1943–1948)
Fangar sólarinnar - (Le Temple du soleil) (1946–1949)
Svarta gullið - (Tintin au pays de l'or noir) (1948–1950
Eldflaugastöðin - (Objectif Lune) (1950–1953)
Í myrkum mánafjöllum - (On a marché sur la Lune) (1950–1954)
Leynivopnið - (L'Affaire Tournesol) (1954–1956)
Kolafarmurinn - (Coke en stock) (1958)
Tinni í Tíbet - (Tintin au Tibet) (1960)
Vandræði Vaílu Veinólínó - (Les Bijoux de la Castafiore) (1963)
Flugrás 714 til Sydney - (Vol 714 pour Sydney) (1968)
Tinni og Pikkarónarnir - (Tintin et les Picaros) (1976)
Tintin et l'Alph-Art - (hefur ekki enn verið þýdd) (1986) Ókláruð, gefin út að Hergé látnum.

Hákarlavatnið og Bláu Appelsínurnar eru gerðar eftir kvikmyndum og ekki eftir Hergé, en þó um Tinna og félaga. Umdeilt er hvort telja skuli þær til bókaflokksins um Ævintýri Tinna.

[breyta] Hugmyndafræði

Tinnabækurnar (eins og Ævintýri Tinna eru oft kölluð) eru oft sagðar sýna skoðanir skapara síns, Hergé, mjög vel. Talað er um að Tinni hafi verið hetjan sem hinn ungi Hergé hefði viljað vera. Hann var venjulegur maður, sem kom upp um vondu karlana og bjargaði deginum. Hann hjálpaði líka þeim sem höfundurinn hafði samúð með og er að öllu leyti til fyrirmyndar. Samferðarmenn hans hafa flestir augljósa galla (einkum Kolbeinn kapteinn með drykkju sína) sem Tinni hjálpar til við að bæta úr.
Mikið af vandræðunum sem Tinni lendir í í ævintýrum sínum eru sniðin að skoðunum Hergé. Fyrstu bækurnar eru augljóslega á móti bæði Bandaríkjunum og Sovétríkjunum en fylgjandi nýlendustefnu Evrópu. Þær voru, líkt og andinn í Belgíu á þeim tíma, þjóðernissinnaðar. Þegar Blái Lótusinn kom út breyttist stefnan nokkuð þar sem samúðin fór að vera með Kínverjum, gegn Japönum og vesturlandabúum og þeirra afskipti í Kína. Veldissproti Ottókars konungs er augljóslega á móti Nasistum en sögurnar sem fylgdu voru hlutlausar, þar sem Belgía var hersetin af Þjóðverjum. Næstu sögur eru ekki mjög pólítískar, en í Tinna og Pikkarónunum verður Tinni fyrst beinn þátttakandi í atburðarrás, ekki bara áhorfandi og rannsakandi. Þar tekur hann þátt í byltingu, sem verður að teljast ansi pólitískt.