პოლონეთი
ვიკიპედიიდან
|
|||||
| ჰიმნი: Mazurek Dąbrowskiego | |||||
 |
|||||
| დედაქალაქი | ვარშავა |
||||
| უდიდესი ქალაქი | ვარშავა | ||||
| ოფიც. ენები | პოლონური | ||||
| მთავრობა | საპარლამენტო რესპუბლიკა | ||||
| -პრეზიდენტი | ლეხ კაჩინსკი | ||||
| -პრ.-მინისტრი | დონალდ ტუსკი | ||||
| ფართობი - საერთო - წყალი (%) |
312,679 კმ² (69-ე) 3.07% |
||||
| მოსახლეობა - 2007 სავ. - 2002 ცენზი - სიმჭიდროვე |
38,518,241 (33-ე) 38,530,080 122 ად/კმ² |
||||
| მშპ (ppp) - საერთო - ერთ მოსახლეზე |
2007მიახლ. $631,8 მილიარდი (24-ე) $16,598 (52-ე) |
||||
| აგი (2005) |  0.870 (მაღალი) (37-ე) |
||||
| ვალუტა | ზლოტი (PLN) |
||||
| დროის სარტყელი | CET (UTC +1სთ.) | ||||
| -ზაფხულის დრო | CET (UTC +2სთ.) | ||||
| ქვეყნის კოდი | POL | ||||
| ccTLD | .pl1 | ||||
| სატელეფონო კოდი | +48 |
||||
| 1ასევე .eu, როგორც ევროპის კავშირის წევრი. | |||||
სექციების სია |
[რედაქტირება] სახელწოდება
- ოფიციალური: პოლონეთის რესპუბლიკა.
- ეროვნული: Rzeczpospolita Polska.
- ეტიმოლოგია: საკუთარი სახელი Polska მიღებულია სლავური ტომების პოლანიესაგან, რაც „ველზე მცხოვრებს“ ნიშნავს.
[რედაქტირება] გეოგრაფია
ქვეყანა მდებარეობს აღმოსავლეთ ევროპაში. მისი მოსაზღვრე სახელმწიფოებია: გერმანია, ჩეხეთი, სლოვაკეთი, უკრაინა, ბელარუსი, ლიტვა, რუსეთი (კალინინგრადის ოლქი). ფართობი - 312.700 კვ.კმ.
[რედაქტირება] სახელმწიფო
- სახელმწიფო სისტემა : განვითარებადი დემოკრატია.
- სახელმწიფოს მეთაური : პრეზიდენტი ლეხ კაჩინსკი(Lech Kaczyński, 2005).
- მთავრობის მეთაური : პრემიერ-მინისტრი დონალდ ტუსკი (Donald Tusk, 2007).
- საკანონმდებლო ორგანო : ორპალატიანი პარლამენტი (სეიმი 460, სენატი 100 წევრი).
- ადმინისტრაციული დაყოფა : 16 რეგიონი (województwo).
[რედაქტირება] დემოგრაფია
- მოსახლეობა - 38,6 მლნ (2003), მათ შორის 97,6% პოლონელები, 1,3% გერმანელები, 0,6% უკრაინელები.
- სახელმწიფო ენა : პოლონური.
- რელიგია - კათოლიციზმი.
- დედაქალაქი - ვარშავა (1.608 ათასი).
- ქალაქები - ლოძი (778), კრაკოვი (733), ვროცლავი (632), პოზნანი (581), გდანსკი (457), შჩეცინი (416), ბიდგოშჩი (385), ლუბლინი (356), ტორუნი (208), რადომი (227).
[რედაქტირება] ეკონომიკა
- რესურსები - ქვანახშირი, გოგირდი, სპილენძი, ბუნებრივი აირი, ვერცხლი, ტყვია, მარილი, სასოფლო-სამეურნეო მიწები.
- ერთობლივი ეროვნული პროდუქტი - 139 მლრდ $. ეროვნული შემოსავალი ერთ სულზე - 4.570 $.
- ექსპორტი - სპილენძი, ქვანახშირი, ავტომობილები, ფეხსაცმელი.
- ვალუტა - ზლოტი (PLZ).
[რედაქტირება] მემკვიდრეობა
ოსვენციმის საკონცენტრაციო ბანაკი, ტევტონური ორდენის ტაძარი მალბორკში, შუა საუკუნეების ქალაქები ტორუნი და ზამოსცი, კრაკოვის ისტორიული ცენტრი, ვარშავის ძველი ქალაქი, ბიელოვიეჟას ეროვნული პარკი, ნოვა ჰუტას ინდუსტრიული კომპლექსი.
[რედაქტირება] ისტორია
1947 წლიდან პოლონეთს მართავდნენ კომუნისტები. 1989 წელს დემოკრატიული არჩევნების შედეგად ქვეყნის სათავეში მოვიდა მუშათა პარტია "სოლიდარობა" ლეხ ვალენსას ხელმძღვანელობით. 1999 წელს პოლონეთი შევიდა ნატოში, ხოლო 2004 წელს - ევროკავშირს. 2003 წლის ივნისში ქვეყნის მოსახლეობამ რეფერუნდუმის გზით გამოხატა თავისი მხარდაჭერა ამ მოვლენასთან დაეავშირებით. პოლონეთის როლი საერთაშორისო არენაზე უფრო გაიზარდა მას შემდეგ, რაც მან მონაწილეობა მიიღო სადამ ჰუსეინის რეჟიმის საწინააღმდეგო სამხედრო კამპანიაში.
ავსტრია · აზერბაიჯანი1 · ალბანეთი · ანდორა · ბელარუსი · ბელგია · ბოსნია და ჰერცეგოვინა · ბულგარეთი · გერმანია · დანია3 · დიდი ბრიტანეთი3 ესპანეთი3 · ესტონეთი · ვატიკანი · თურქეთი1 · ირლანდია · ისლანდია · იტალია · კვიპროსი2 · ლატვია · ლიტვა · ლიხტენშტაინი · ლუქსემბურგი · მაკედონია · მალტა · მოლდოვა · მონაკო · ნიდერლანდი3 · ნორვეგია3 · პოლონეთი · პორტუგალია · რუმინეთი · რუსეთი1 · საბერძნეთი · სან-მარინო · საფრანგეთი3 · საქართველო1 · სერბეთი · მონტენეგრო · სლოვაკეთი · სლოვენია · სომხეთი2 · უკრაინა · უნგრეთი · ფინეთი · ყაზახეთი1 · შვეიცარია · შვედეთი · ჩეხეთი · ხორვატია ·
1 ტერიტორიის დიდი ნაწილი აზიაშია.
2 მთლიანად აზიაში, მაგრამ კულტურულ-სოციალური კავშირები აქვს ევროპასთან.
3 აქვს დამოკიდებული და მსგავსი ტერიტორიები ევროპის გარეთ.
