German
Z Wikipedii
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dane ogólne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nazwa, symbol, l.a.* | German, Ge, 32 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności metaliczne | metaloid | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grupa, okres, blok | 14 (IVA), 4, p | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gęstość, twardość | 5323 kg/m3, 6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kolor | srebrzystoszary | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności atomowe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa | 72,64 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień atomowy (obl.) | 125 (125) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień kowalencyjny | 122 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień van der Waalsa | bd | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Konfiguracja elektronowa | [Ar]3d104s24p2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
e- na poziom energetyczny | 2, 8, 18, 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stopień utlenienia | 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności kwasowe tlenków | amfoteryczne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Struktura krystaliczna | regularna ściennie centrowana |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności fizyczne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stan skupienia | stały | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura topnienia | 1211,4 K (938,2 °C) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura wrzenia | 3093 K (2820 °C) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Objętość molowa | 13,63×10-6 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło parowania | 330,9 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło topnienia | 36,94 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciśnienie pary nasyconej | 7,46×10-5 Pa (1210 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Prędkość dźwięku | 5400 m/s (293,15 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pozostałe dane | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektroujemność | 2,01 (Pauling) 2,02 (Allred) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło właściwe | 320 J/(kg*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność właściwa | 2,17 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność cieplna | 59,9 W/(m*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I Potencjał jonizacyjny | 762 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II Potencjał jonizacyjny | 1537,5 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III Potencjał jonizacyjny | 3302,1 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
IV Potencjał jonizacyjny | 4411 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
V Potencjał jonizacyjny | 9020 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Najbardziej stabilne izotopy* |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tam, gdzie nie jest zaznaczone inaczej, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
*Wyjaśnienie skrótów: l.a.=liczba atomowa wyst.=występowanie w przyrodzie, o.p.r.=okres połowicznego rozpadu, s.r.=sposób rozpadu, e.r.=energia rozpadu, p.r.=produkt rozpadu, w.e.=wychwyt elektronu |
German (Ge, łac. germanium) to pierwiastek chemiczny, półmetal z bloku p układu okresowego. Posiada kilkanaście izotopów z przedziału mas 64-83. Trwałych jest 5 izotopów: 70, 72, 73, 74 i 76.
Występuje w skorupie ziemskiej w ilości 1,8 ppm jako zanieczyszczenie rud cynku i miedzi.
Został odkryty w 1886 r., przez Clemensa Alexandera Winklera. Wcześniej jego istnienie przewidział Mendelejew, podobnie jak skand i gal.
Podobnie jak w przypadku galu jego sole - zwłaszcza fluorki i arsenki wykazują własności półprzewodnikowe i elektroluminescencyjne, jednak za względu na większą dostępność galu sole germanu nie są praktycznie wykorzystywane.
Znaczenie biologiczne - brak.
Czysty german jest kruchym, srebrzystobiałym półmetalem. Nie reaguje z wodą, powietrzem a nawet z kwasami i zasadami, oprócz kwasu azotowego. Czasami domieszkuje się nim krzem stosowany przy produkcji elementów elektronicznych, jednak ze względu na małą dostępność tego pierwiastka zwykle jest on zastępowany galem. Szkło domieszkowane germanem jest przezroczyste dla promieniowania podczerwonego.
(Ac) aktyn · (Am) ameryk · (Sb) antymon · (Ar) argon · (As) arsen · (At) astat · (N) azot · (Ba) bar · (Bk) berkel · (Be) beryl · (Bi) bizmut · (Bh) bohr · (B) bor · (Br) brom · (Ce) cer · (Cs) cez · (Cl) chlor · (Cr) chrom · (Sn) cyna · (Zn) cynk · (Zr) cyrkon · (Ds) darmsztadt · (Db) dubn · (Dy) dysproz · (Es) einstein · (Er) erb · (Eu) europ · (Fm) ferm · (F) fluor · (P) fosfor · (Fr) frans · (Gd) gadolin · (Ga) gal · (Ge) german · (Al) glin · (Hf) hafn · (Hs) has · (He) hel · (Ho) holm · (In) ind · (Ir) iryd · (Yb) iterb · (Y) itr · (I) jod · (Cd) kadm · (Cf) kaliforn · (Cm) kiur · (Co) kobalt · (Kr) krypton · (Si) krzem · (Xe) ksenon · (La) lantan · (Li) lit · (Lr) lorens · (Lu) lutet · (Mg) magnez · (Mn) mangan · (Mt) meitner · (Md) mendelew · (Cu) miedź · (Mo) molibden · (Nd) neodym · (Ne) neon · (Np) neptun · (Ni) nikiel · (Nb) niob · (No) nobel · (Pb) ołów · (Os) osm · (Pd) pallad · (Pt) platyna · (Pu) pluton · (Po) polon · (K) potas · (Pr) prazeodym · (Pm) promet · (Pa) protaktyn · (Ra) rad · (Rn) radon · (Re) ren · (Rh) rod · (Rg) roentgen · (Hg) rtęć · (Rb) rubid · (Ru) ruten · (Rf) rutherford · (Sm) samar · (Sg) seaborg · (Se) selen · (S) siarka · (Sc) skand · (Na) sód · (Ag) srebro · (Sr) stront · (Tl) tal · (Ta) tantal · (Tc) technet · (Te) tellur · (Tb) terb · (O) tlen · (Th) tor · (Tm) tul · (Ti) tytan · (Uub) ununbium · (Uuh) ununhexium · (Uuo) ununoctium · (Uup) ununpentium · (Uuq) ununquadium · (Uus) ununseptium · (Uut) ununtrium · (U) uran · (V) wanad · (Ca) wapń · (C) węgiel · (H) wodór · (W) wolfram · (Au) złoto · (Fe) żelazo