Kobalt

Z Wikipedii

Fe - Co - Ni   Co Rh       Układ okresowy
Dane ogólne
Nazwa, symbol, l.a.*	Kobalt, Co, 27
Własności metaliczne	metal przejściowy
Grupa, okres, blok	9 (VIIIB), 4, d
Gęstość, twardość	8900 kg/m3, 5,0
Kolor	niebieskawoszary
Własności atomowe
Masa atomowa	58,9332 u
Promień atomowy (obl.)	135 (152) pm
Promień kowalencyjny	126 pm
Promień van der Waalsa	bd
Konfiguracja elektronowa	[Ar]3d74s2
e- na poziom energetyczny	2, 8, 15, 2
Stopień utlenienia	2, 3
Własności kwasowe tlenków	amfoteryczne
Struktura krystaliczna	heksagonalna
Własności fizyczne
Stan skupienia	stały
Temperatura topnienia	1768 K (1495 °C)
Temperatura wrzenia	3200 K (2927 °C)
Temperatura Curie	1404 K (1131 °C)
Objętość molowa	6,67×10-6 m3/mol
Ciepło parowania	376,5 kJ/mol
Ciepło topnienia	16,19 kJ/mol
Ciśnienie pary nasyconej	175 Pa (1768 K)
Prędkość dźwięku	4720 m/s (293,15 K)
Pozostałe dane
Elektroujemność	1,88 (Pauling) 1,70 (Allred)
Ciepło właściwe	420 J/(kg*K)
Przewodność właściwa	17,2×106 S/m
Przewodność cieplna	100 W/(m*K)
I Potencjał jonizacyjny	760,4 kJ/mol
II Potencjał jonizacyjny	1648 kJ/mol
III Potencjał jonizacyjny	3232 kJ/mol
IV Potencjał jonizacyjny	4950 kJ/mol
Najbardziej stabilne izotopy*
izotop wyst. o.p.r s.r. e.r. MeV p.r. 56Co {syn.} 77,27 dni w.e. 4,566 56Fe 57Co {syn.} 271,79 dni w.e. 0,836 57Fe 58Co {syn.} 70,86 dni w.e. 2,307 58Fe 59Co 100% stabilny izotop z 32 neutronami 60Co {syn.} 5,2714 lat β- 2,824 60Ni
Tam, gdzie nie jest zaznaczone inaczej, użyte są jednostki SI i warunki normalne.
*Wyjaśnienie skrótów: l.a.=liczba atomowa wyst.=występowanie w przyrodzie, o.p.r.=okres połowicznego rozpadu, s.r.=sposób rozpadu, e.r.=energia rozpadu, p.r.=produkt rozpadu, w.e.=wychwyt elektronu

Kobalt (Co, łac. cobaltum) - pierwiastek chemiczny, z grupy metali przejściowych układu okresowego.

Posiada 26 izotopów z przedziału mas 50-75. Trwały jest tylko izotop 59, który stanowi 100% składu izotopowego naturalnego kobaltu.

Został odkryty w roku 1739 przez Georga Brandta.

Czysty kobalt jest lśniącym, srebrzystym metalem o własnościach ferromagnetycznych. Jest stosowany jako dodatek do stopów magnetycznych.

Występuje w skorupie ziemskiej w ilości 20 ppm, w postaci dwóch minerałów: smaltyn i kobaltyn, które występują zwykle przy złożach siarki.

[edytuj] Związki

Niesymetryczne sole kobaltu np. K₃CoO₄ mają silne własności ferromagnetyczne i piezoelektryczne i są wykorzystywane w elektronice. Kompleksy karbonylkowe i fosfinowe są stosowane jako katalizatory wielu reakcji organicznych. Roztwory soli kobaltu (II) i (III) mają intensywną krwisto-czerwoną i niebieską barwę i są używane jako pigmenty farb oraz służą do barwienia ceramiki.

[edytuj] Znaczenie biologiczne

Kobalt jest jednym z mikroelementów i jest obecny w centrach reaktywności kilku enzymów. Zapotrzebowanie dobowe na ten pierwiastek jest jednak bardzo małe - 0,05 ppm. Wchodzi również w skład kobalaminy (witaminy B₁₂). Jest konieczny dla roślin motylkowych żyjących w symbiozie z bakteriami brodawkowymi.