Leszek Balcerowicz

Z Wikipedii

Leszek Balcerowicz ur. 19 stycznia 1947 w Lipnie
Minister Finansów
Okres urzędowania	od 12 września 1989 do 23 grudnia 1991
Poprzednik	Andrzej Wróblewski
Następca	Karol Lutkowski
Minister Finansów
Partia polityczna	Unia Wolności
Okres urzędowania	od 31 października 1997 do 8 czerwca 2000
Poprzednik	Marek Belka
Następca	Jarosław Bauc
Prezes Narodowego Banku Polskiego
Okres urzędowania	od 10 stycznia 2001 do 10 stycznia 2007
Poprzednik	Hanna Gronkiewicz-Waltz
Następca	Sławomir Skrzypek

Leszek Balcerowicz (ur. 19 stycznia 1947 w Lipnie) – ekonomista i polityk; przedstawiciel szkoły ekonomicznej zwanej monetaryzmem.

Znany przede wszystkim jako osoba, pod której przewodnictwem dokonała się ekonomiczna transformacja Polski z kraju o socjalistycznej gospodarce planowej w stylu radzieckim do kraju o gospodarce rynkowej w stylu zachodnim.

Leszek Balcerowicz jest żonaty z Ewą Balcerowicz i ma trójkę dzieci (Maciej 1972, Wojciech 1980 i Anna 1984).

Spis treści 1 Stanowiska 2 Wykształcenie i kariera akademicka 3 Kariera polityczna 4 Nagrody i wyróżnienia 4.1 Doktoraty honorowe 5 Kontrowersje 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Stanowiska

• Wicepremier i minister finansów RP w rządzie Tadeusza Mazowieckiego (12 września 1989 - 14 grudnia 1990),
• Wicepremier i minister finansów RP w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego (12 stycznia 1991 - 5 grudnia 1991)
• Wicepremier i minister finansów RP w rządzie Jerzego Buzka (31 października 1997 - 8 czerwca 2000).
• Pełnił funkcję premiera w grudniu 1991 r. (podpisał m. in. Układ Stowarzyszeniowy RP z EWG).
• Przewodniczący Unii Wolności (kwiecień 1995 - grudzień 2000)
• Poseł III kadencji sejmu. W wyborach parlamentarnych we wrześniu 1997 uzyskał najlepszy wynik w okręgu katowickim, zdobywając ponad 91 000 głosów.
• Prezes NBP (10 stycznia 2001 - 10 stycznia 2007). Wybrany 22 grudnia 2000 r. przez Sejm RP stosunkiem głosów 226:214.

[edytuj] Wykształcenie i kariera akademicka

W młodości dał się poznać jako obiecujący lekkoatleta - średniodystansowiec. W 1970 roku otrzymał z wyróżnieniem dyplom magisterski w Szkole Głównej Planowania i Statystyki (od 1990 Szkoła Główna Handlowa) na wydziale handlu zagranicznego. W 1974 roku uzyskał tytuł MBA (Master of Business Administration) na Saint John's University w Nowym Jorku. W 1975 roku obronił pracę doktorską w SGPiS i został na tej uczelni jako adiunkt. W latach 1978-1980 pracował w Instytucie Podstawowych Problemów Marksizmu-Leninizmu przy KC PZPR. W latach 80. odbył kilka stażów naukowych, m. in. na University of Sussex (Anglia) i Uniwersytecie w Marburgu. Habilitował się na SGPiS, w 1990, przedstawiając pracę pt. "Systemy gospodarcze. Elementy analizy porównawczej". W 1992 roku objął stanowisko profesora nadzwyczajnego SGH i kierował katedrą Międzynarodowych Studiów Porównawczych. W latach 1992-2000 przewodniczył Radzie i Radzie Naukowej Fundacji Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych CASE. Jego dorobek naukowy to kilkadziesiąt publikacji w czasopismach naukowych oraz kilkanaście książek.

[edytuj] Kariera polityczna

Był członkiem PZPR od 1969 do momentu wprowadzenia stanu wojennego. Pod koniec lat 70. był członkiem zespołu doradców-ekonomistów przy premierze PRL. Zespół ten opracował słynny raport o stanie państwa, który przewidywał rychły upadek polityki ekonomicznej Edwarda Gierka. Po powstaniu NSZZ Solidarność, był członkiem rady ekspertów ekonomicznych tego związku, w ramach której opracował projekt łagodnego przejścia z gospodarki planowej do gospodarki pół-wolnorynkowej opartej na samorządach pracowniczych. Po wprowadzeniu stanu wojennego wystąpił z PZPR, jako osoba związana z kierownictwem Solidarności został na krótko internowany, jednak po kilku miesiącach wypuszczony, razem z pierwszą falą zwolnień z internowania.

Jako minister finansów był praktycznie główną osobą odpowiedzialną za przeprowadzenie transformacji Polski z gospodarki planowo-socjalistycznej do gospodarki wolnorynkowej, znanej jako "Plan Balcerowicza". Plan ten, przygotowany pod wpływem doktryny Jeffreya Sachsa – profesora Uniwersytetu Harvarda umożliwił rozpoczęcie ambitnego programu reform. W przeciągu półtora roku zdołał zdławić hiperinflację z poziomu 685,8% (1990) do 60% rocznie, urealnić kurs walutowy złotówki, wprowadzić jej wewnętrzną wymienialność, przeprowadzić reformę bankowości, uspokoić i zrównoważyć detaliczny rynek wewnętrzny, rozpocząć reformy podatkowe i ubezpieczeniowe, które były później kontynuowane przez jego następców. Jego sposób przeprowadzenia transformacji był później kopiowany z różnym skutkiem w innych państwach byłego bloku wschodniego.

Od 1995 do 2000 roku był przewodniczącym Unii Wolności. Pełniąc tę funkcję starał się przekształcić Unię w sprawną i nowoczesną partię centroprawicową. W 2000, pod wpływem krytycznych głosów z lewicowego środowiska UW, zrezygnował z kandydowania na kolejną kadencję. Było to jedną z przyczyn rozłamu w UW i odejścia dużej części byłych członków KLD, co w efekcie doprowadziło do marginalizacji partii. Od 10 stycznia 2001 roku do 10 stycznia 2007 był prezesem NBP. Od 1 maja 2004 wszedł z urzędu w skład Rady Ogólnej Europejskiego Banku Centralnego.

[edytuj] Nagrody i wyróżnienia

Za swoje dokonania jako minister finansów został uhonorowany wieloma nagrodami krajowymi i międzynarodowymi:

• W 1991 jako pierwszy otrzymał tytuł Człowiek Roku tygodnika Wprost.
• w roku 1992 został, jako pierwszy przedstawiciel Europy Środkowo-Wschodniej, wyróżniony prestiżową nagrodą Ludwika Erharda
• w 1994 roku otrzymał Nagrodę Kisiela.
• w październiku 1998 roku otrzymał nagrodę "Minister Finansów roku 1998" przyznaną przez brytyjski miesięcznik finansowy "Euromoney"
• a w styczniu 1999 r. – nagrodę dla najwybitniejszego Europejczyka w 1998 r.
• w 1999 r. otrzymał Nagrodę Środkowoeuropejską (Central European Award) dla najlepszego ministra finansów 1998 r.
• w roku 2000 został wyróżniony, przyznawaną po raz pierwszy, Nagrodą Friedricha Augusta von Hayeka
• w 2001 r. otrzymał nagrodę imienia Carla Bertelsmanna za wybitne osiągnięcia w dziedzinie transformacji gospodarczej w Polsce
• w 2002 r. nagrodę Fundacji Fasela za zasługi dla społecznej gospodarki rynkowej.
• w 2005 r. został uhonorowany najwyższym polskim odznaczeniem, Orderem Orła Białego

[edytuj] Doktoraty honorowe

Tytuły doktora honoris causa przyznały mu następujące uczelnie:

• 1993 Uniwersytet w Aix-en-Provence (Francja)
• 1994 University of Sussex w Wielkiej Brytanii
• 1996 De Paul University of Chicago (USA)
• 1998
  • Uniwersytet Szczeciński
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
  • Dundee University
  • Staffordshire University w Wielkiej Brytanii
• 1999 Uniwersytet Ekonomiczny w Bratysławie (Słowacja)
• 2001 Uniwersytet Europejski Viadrina we Frankfurcie nad Odrą (Niemcy)
• 2002
  • Uniwersytet del Pacifico w Limie (Peru)
  • Uniwersytet "Alexandru Ioan Cuza" w Jassach (Rumunia)
• 2004 Uniwersytet im. Georga Mercatora w Duisburgu (Niemcy)
• 2006
  • Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach.
  • Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
  • Akademia Ekonomiczna im. Oskara Langego we Wrocławiu
  • Uniwersytet Gdański

[edytuj] Kontrowersje

W Polsce przyjęło się utożsamiać plan Balcerowicza, który był przede wszystkim narzędziem antyinflacyjnym, z całością transformacji ustrojowej, a z samego Balcerowicza czynić personifikację całej transformacji. Ponieważ stosunek społeczeństwa do transformacji jest silnie zróżnicowany, podobnie jest w odniesieniu do osoby Leszka Balcerowicza.

Jedni wskazują na pojawienie się bezrobocia i inne problemy wynikłe z transformacji, obwiniając za nie Balcerowicza i jego plan^{[potrzebne źródło]}. Przykładem może być charakterystyczny szczególnie dla Andrzeja Leppera i jego partii Samoobrona, a powstały już w 1990 slogan "Balcerowicz musi odejść".

Bardziej konstruktywni krytycy wskazują na Rosję jako przykład prywatyzacji, która szybko zamieniła się w 'kapitalizm zbójecki'^{[potrzebne źródło]}. Władze Rosji posiadały w początku lat 90. XX w. tego samego, co Polska, doradcę (Jeffreya Sachsa), a plany reform były analogiczne do tych realizowanych w Polsce. Wielu dowodzi, że zahamowanie reform w istocie pozwoliło Polsce uniknąć losu Rosji (np. noblista Joseph Stiglitz). Od kilku lat Jeffrey Sachs krytykuje swe własne zalecenia jako błędne (m.in. w książce "Koniec z nędzą"), na nowo ożywiając debatę na temat reform Balcerowicza. Dodatkowo wskazuje się często na doświadczenia takich krajów jak Węgry czy Czechy jako na lepszą alternatywę. Polskimi krytykami reform Balcerowicza są m.in. Grzegorz Kołodko, prof. Zdzisław Sadowski czy Ryszard Bugaj.^{[potrzebne źródło]}

Inni zaś wskazują na państwa, w których nie dokonano szybkich reform, takie jak Ukraina, Rumunia i Bułgaria, których sytuacja gospodarcza jest o wiele gorsza niż Polski, zaś winą za problemy transformacji obarczają raczej zbyt wysokie podatki, nieprzychylny – ich zdaniem – pracodawcom kodeks pracy i prawo skarbowe oraz brak charakterystycznej dla lat 1990-1993 wolności gospodarczej.^{[potrzebne źródło]}

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Leszek Balcerowicz – strona oficjalna
• Leszek Balcerowicz – życie i dokonania
• Strona projektu "Balcerowicz Musi Zostać"
• Krytyka Leszka Balcerowicza z pozycji wolnorynkowych (fragment polemiki)