Vino

El Vikipedio

Vino estas alkohola trinkaĵo, kiu ekestas per fermentado de fruktosuko. En strikta senco la fruktoj devas esti fruktoj de vitoj (vinberoj).

La kultivo de vino estas, opinias arĥeologoj, devena de Malgrand-Azio. Ĝi estas tre malnova, ĉar oni trovis potojn pli ol 8000-jaraĝajn, kiuj entenas kernetoj de kultivitaj vitoj. Jam en antikva Egipto vitkultivi kaj vinfarado estis enradikitaj kaj gravaj ekonomiaj trajtoj. En mitologioj Oziriso (en Egipto), Dionizo (en Grekio), Bako (al la romianoj), Gilgameŝ en Babilono personigas vinon, ties ebriigajn virtojn, aŭ ties alstrebadon. En la kristana religio vino simbolas sangon de Kristo kaj uzatas en la Sakramento de Komunio.

En plejparte de la landoj vinoj estas apartigitaj laŭ sia vitvario, en Francio (krom Alzaco) ili estas apartigitaj laŭ sia cru aŭ terroir, t.e. determina regiono apartigita nature pro ties reliefo, grundo, sunigado, vinigmetodo; la plej elstaraj estas ankaŭ apartigitaj per sia rikoltjaro.

[redaktu] Vinfarado:

La paŝoj de Vinfarado estas: vinbero vinberrikolto tino mosto barelo fermentado

[redaktu] Nomoj de vinoj laŭ landoj:

ARGENTINIO:
- Mendoza
AŬSTRALIO:

Coonawarra, Barossa

AŬSTRIO:
CHILIO:
- Centra Valo, Rapel Valo, Bio Bio
ĈINIO: en Ĉinio fakte vino konatas ekde la mezepoko, pere le komeco laŭ Silka vojo venis vinoj kaj poste vitplantoj el Centra Azio
FRANCIO:
- vidu Francaj vinoj
GERMANIO:
- muskatelo
HISPANIO:
- Rioĥa
- Navarrio
- Ĥereso (ŝereo)

ktp

HUNGARIO:
- vidu Listo de Hungaraj vinoj
IRANO: (tradicia produktanto de antikveco, Ŝirazo-vino estis fama. Nuntempe malpermesita, sed neleĝa kaŝelfaro en domkeloj.
ITALIO:
- vidu Listo de italaj vinoj
NOV-ZELANDO:
- Zeeland Marlborough, Hawkes Ba
PORTUGALIO
- Dão
- Madejro
- Oporto
SUDAFRIKO:
- Stellenbosch
- Paarl
USONO:
- Kalifornio
  - Napa Valley, Sonoma, Central Coast, Alexander Valley
- Oregon
- Washington
- Long Island
UZBEKIO: (de antikveco fama pro siaj vinoprduktado kaj de tiam eksportisto)

[redaktu] Eksteraj ligoj

(E-o) pri vino de Alzaco
(E-o) pri vinoj de la germana regiono Badeno
Francia vinoj kaj fabrikantoj (en)(fr)(de)(it)(es)
Taste of red wines - Angla Ŝablono:Fr
Wine storage - Angla Ŝablono:Fr
Wine vintages, vintage charts - Angla Ŝablono:Fr

Ĉi tiu artikolo pri "Vino" ankoraŭ estas ĝermo. Vi povas helpi pluredakti ĝin post klako al la butono «redaktu».
Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi.