Irán - ایران

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

جمهوری اسلامی ایران
Jomhuri-ye Eslami-ye Iran

Lema: Alá Akbar
(Árabe: "Deus é Grande")

Idioma

Persa

Capital

Teherán

Líder relixioso

Ali Khamenei

Presidente

Mahmoud Ahmadinejad

Área

1.648.195 km&sup2

Poboación estimada

68.278.826

Moeda

Rial

Hora

UTC +3.30

Himno nacional

Sorood-e Melli-e Jomhoori-e Eslami

ISO-3166 (Internet)

.IR

Código telefónico

A República Islámica de Irán é un país do Oriente Medio,que limita ao norte coa Armenia, o enclave azerbaixaní de Nakhichevan, o Acerbaixán, o Mar Caspio, e o Turkmenistán, a leste co Afganistán e Paquistán, a sur co Golfo de Omán (a través do cal se achega a Omán), a sur e oeste co Golfo Pérsico (a través do cal ten ligazón aos Emiratos Árabes Unidos, ao Qatar, ao Bahrein, á Arabia Saudita e ao Kuwait) e a oeste co Iraq e a Turquía.

A capital é Teherán. A palabra Irán significa literalmente "terra dos arios" (no sentido racial do termo e non no seu sentido relixioso - arianismo)

Ata 1935 o nome oficial do país foi Persia.

Vista dende satélite de Teherán

[editar] Historia

Ver artigo principal: Historia do Irán.

Ver tamén: Ayatollah Ruhollah Khomeini

[editar] Política

Ver artigo principal: Política do Irán.

[editar] Subdivisións

Ver artigo principal: Provincias do Irán.

Irán está dividido en 30 provincias (ostan-haa, singular - ostan). Estas provincias son gobernadas desde a maior cidade de cada unha. A autoridade provincial está nas mans dun gobernador(استاندار: ostāndār, en farsi ou persa), escollido polo Ministerio do Interior do Irán, e suxeito a aprobación do goberno.

[editar] Xeografía

Ver artigo principal: Xeografía do Irán.

A paisaxe iraní está dominada por cordilleiras que separan varias concas e mesetas unhas doutras. A poboada parte occidental é a máis montañosa, con cordilleiras coma os Montes Zagros e as Montañas Elburz, formando esta o punto máis alto do país no Damavand a 5.607m. A metade oriental do país consiste basicamente nun deserto deshabitado formado por concas con ocasionais lagos de sal.

As únicas chairas atópanse ao longo da costa do mar Caspio e no golfo pérsico xunto á fronteira con Iraq en Arvandrud (Shatt a o-Arab). Tamén outras chairas menos extensas atópanse ao longo da costa do Golfo, no Estreito de Hormuz e no Mar de Omán.

O clima é árido ou semiárido, excepto na costa do mar Caspio onde domina un clima subtropical.

As principais cidades de Irán són Isfahan, Teherán e Urmia.

[editar] Economía

Ver artigo principal: Economía do Irán.

A economía iraní é unha mestura de economía planificada, sendo o estado propietario dos abundantes recursos petrolíferos do país (o golfo pérsico contén os dous terzos das reservas mundiais de petróleo livián); mentres a maior parte da poboación vive dun sector primario autosuficiente. O sector servizos e comercial está representado por empresas privadas de pequeno tamaño. O actual goberno continuou coa política do anterior en canto a reformas para impulsar unha maior diversificación da economía nacional e así non depender tanto dos vaivéns do prezo do petróleo no mercado internacional.