Kampen (Overijssel)
Van Wikipedia
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kampen (
uitspraak (info·uitleg)) is een stad, gemeente en oude Hanzestad helemaal aan de benedenloop van de rivier de IJssel in de provincie Overijssel. In de gemeente Kampen wonen ruim 49.000 inwoners op een oppervlakte van zo'n 162 km² (waarvan slechts een klein gedeelte water). Kampen is bestuurlijk door middel van een Netwerkstad-overeenkomst verbonden met Zwolle.
Binnen de gemeente Kampen liggen de volgende plaatsen: Grafhorst, 's-Heerenbroek, IJsselmuiden, Kamperveen, Wilsum en Zalk.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Rond 1150 was er al houten bebouwing op de plaats waar het huidige Kampen ligt, maar de naam Kampen wordt in de geschiedenis pas genoemd in 1277. De gunstige ligging aan de drukbevaren handelsroute tussen de Zuiderzee en de Rijn maakte dat Kampen zich al snel ontwikkelde van eenvoudige nederzetting tot welvarende handelsstad die zou uitgroeien tot één van de machtigste en toonaangevende steden van Noordwest-Europa. In de veertiende eeuw ruilde Kampen met de bisschop van Utrecht, Jan van Arkel, de polder Mastenbroek tegen het recht op aanwas in de IJsseldelta. Het verzanden van de IJssel maakte vanaf 1430 geleidelijk een einde aan de voorspoed van Kampen. De Hollandse Oorlog, tussen de Republiek der Verenigde Nederlanden en Engeland en Frankrijk, betekende een definitief einde aan de enorme macht van de stad. Door het recht op aanwas in de IJsseldelta was de stad wel eigenaar geworden van het steeds groter wordende Kampereiland. De pachtinkomsten waren zo groot dat de stad geen belasting hoefde te heffen.
[bewerk] Tabak
Vanaf ongeveer 1815 bepaalde de tabaksindustrie het gezicht van Kampen. Deze tak van industrie werd aangetrokken door onder meer het gunstige belastingklimaat in de stad. Na de komst van twee kleinere tabaksfabrieken vestigde de grote uit Bremen afkomstige sigarenfabrikant Lehmkuhl zich in de stad. Rond 1880 was bijna de helft van de Kamper bevolking werkzaam in de tabaksindustrie en werden 1,5 miljoen sigaren per week geproduceerd. De sigarenindustrie verdween later vrijwel geheel uit Kampen door de economische crisis in de jaren dertig; de Tweede Wereldoorlog; en de opkomst van de sigaret. Alleen de inmiddels monumentale sigarenfabriek de Olifant is nog volop in bedrijf.
[bewerk] Universiteit
In 1854 vestigden de afgescheidenen hun predikantsopleiding in Kampen, ook vanwege het gunstige belastingklimaat. Deze school groeide uit tot twee theologische universiteiten: de Theologische Universiteit Kampen (ThUK) en de Theologische Universiteit Kampen. De ene is gevestigd aan de Oudestraat en de Koornmarkt, en is eigendom van de Protestantse Kerk in Nederland. Deze universiteit is sinds 1 januari 2007 opgenomen in de ene 'Protestantse Theologische Universiteit' als 'vestiging Kampen'. De andere vestigingen van de PKN-universiteiten zijn in Utrecht en Leiden. In het gebouw aan de Koornmarkt was vroeger een officiersopleiding van het Koninklijk Nederlandse Indisch Leger gevestigd. De andere universiteit ligt aan de Broederweg, en is eigendom van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt.
[bewerk] Verkeer en Vervoer
Kampen ligt aan de N50, een ongelijkvloerse autoweg van Knooppunt Hattemerbroek (A50) naar Emmeloord (A6). Voor deze weg is ten westen van Kampen een nieuwe brug gebouwd; Eilandbrug genaamd. In het centrum en ten oosten van Kampen liggen nog twee bruggen: de Stadsbrug en de Molenbrug. Ook de wegen naar Genemuiden en Dronten zijn belangrijk.
Kampen is per trein bereikbaar vanaf Zwolle (Kamperlijntje). Het station ligt op de rechteroever. Eind 2012 zal er een nieuw station bij komen, Kampen Zuid, gelegen aan de Hanzelijn. Belangrijke buslijnen zijn lijn 141 (Zwolle - Emmeloord - Urk) en lijn 143 (Kampen - Dronten - Lelystad). De Hanzeliner 330 Zwolle - Lelystad en 341 Zwolle - Emmeloord komen niet langs het station, maar stopt wel bij de Carpoolplaats N50.
[bewerk] Historische gebouwen en andere bezienswaardigheden
Kampen heeft een flink aantal oude tot zeer oude gebouwen, waaronder resten van de oude stadsmuur, (Koornmarktspoort, Cellebroederpoort, Broederpoort), en de Boven- of St-Nicolaaskerk. De structuur van de ommuurde stadvesting is in het stratenplan nog goed zichtbaar.
- De Koornmarktspoort aan de IJsselkant dateert waarschijnlijk uit de veertiende eeuw en werd in de vijftiende eeuw voorzien van twee gedrongen torens op de buitenhoeken.
- De Broederpoort is een rechthoekig poortgebouw met vier slanke hoektorens, oorspronkelijk uit 1465, in 1615 verbouwd in renaissancestijl.
- De Cellebroederspoort is eveneens een rechthoekig poortgebouw, geflankeerd door twee zware ronde torens, oorspronkelijk uit 1565, in 1617 verbouwd, eveneens in renaissancestijl.
- Het stadhuis dateert uit het einde van de vijftiende eeuw; in de schepenzaal een rijke zandstenen schouw in renaissancestijl (1543-1545) en houtsnijwerk.
- De Nieuwe toren met carillon dateert uit de jaren 1648-1664 en werd ontworpen door Philips Vingboons.
- De Boven- of Sint Nicolaaskerk is een grote gotische kruisbasiliek uit de 14e en 15e eeuw. Tot het interieur van de kerk behoort een vroeg-renaissance koorhek (1552), een natuurstenen kansel (circa 1500) en een monumentaal orgel uit de jaren 1670-1676.
- De Broederkerk is een 14e-eeuwse hallenkerk die oorspronkelijk behoorde tot een franciscaner klooster.
- De Onze Lieve Vrouwe- of Buitenkerk (rooms-Katholiek), een zogenaamde hallenkerk, ontstaan door verbouwingen van een 14e-eeuwse kruiskerk.
Bij opgravingen kwamen resten van andere kerken (12de en 13e eeuw) aan het licht, die op het veen en de klei waren gebouwd. Kampen bezit verschillende oude Gast- en Proveniershuizen. In de stad bevinden zich ook enkele boerderijen, de zogenaamde stadsboerderijen, en er is een achtkante korenmolen uit 1842. Vanaf de overkant van de rivier de IJssel levert Kampen een der fraaiste stadsgezichten van Nederland.
In het Kamper tabaksmuseum is de grootste sigaar van Europa (ruim 5 meter) te bezichtigen.
In tabaksfabriek 'de Olifant' worden sigaren nog met 19e-eeuwse machines vervaardigd en er worden rondleidingen gegeven.
Verspreid in de binnenstad van Kampen bevinden zich tientallen muurreclames. Deze verwijzen naar oude (niet meer bestaande) winkeltjes in Kampen. Deze kleurige muurschilderingen, waarin onder meer Jugendstil-invloeden zijn te vinden, werden gemaakt door plaatselijke schilders. De schilderingen worden 'fresco's van de middenstand' genoemd. Er is een actief gemeentelijk beleid om, waar deze schilderingen onder oude verf- en pleisterlagen worden aangetroffen, te trachten deze in de oude staat te herstellen.
[bewerk] Partnersteden
[bewerk] Politiek
[bewerk] College van Burgemeester en Wethouders
Het College van Burgemeester en Wethouders voor de periode 2006-2010 is als volgt samengesteld (nog in te vullen):
[bewerk] Gemeenteraad
[bewerk] Heden
Uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen van 2002 en 2006:
| Gemeenteraadsverkiezingen | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Partij | % 2002 | % 2006 | Z. 2002 | Z. 2006 | |
| ChristenUnie | 19,3 | 20,9 | 6 | 6 | |
| CDA | 24,8 | 18,1 | 7 | 6 | |
| PvdA | 17,2 | 18,0 | 5 | 5 | |
| SGP | 13,8 | 11,8 | 4 | 3 | |
| Gemeentebelangen Kampen | 10,1 | 16,4 | 3 | 5 | |
| GroenLinks | 4,8 | 6,3 | 1 | 2 | |
| KIJK op Kampen | - | 4,5 | 0 | 1 | |
| VVD | 10,0 | 4,0 | 3 | 1 | |
| Opkomst | 61,2 | 67,2 | 29 | 29 | |
[bewerk] Bekende inwoners
[bewerk] Ereburger
- Willem Johan Kolff (1911), arts; uitvinder van de kunstnier (1945, Stadsziekenhuis Kampen)
[bewerk] Geboren
- Jan Willem de Winter (1761-182), opperbevelhebber van de Nederlandse strijdkrachten ten tijde van de Franse revolutionaire en Napoleontische oorlogen
- Johannes van Vloten (1818-1853), theoloog, filosoof, kunstcriticus en letterkundige
- Klaas Schilder (1890-1952), theoloog en verzetsstrijder
- Jan Voerman (1857-1941), schilder
- Samuel Goudsmit, schrijver
- Willem G. van Maanen (1920), journalist en schrijver
- Sybren Polet (1924), dichter en schrijver
- Henk van Ulsen (1927), acteur en toneelspeler
- Hilbrand Nawijn (1948), politicus
- Petra van Staveren (1966), zwemster
- Jaap Stam (1972), voetballer
- Henrico Drost (1987), voetballer
- Jeroen Drost (1987), voetballer
[bewerk] Langdurig inwoner
- Hendrick Avercamp (1585-1634), schilder.
- Ida Gerhardt (1905-1997), dichteres.
- Geert van Wou (1440-1527), klokkengieter.
- Willem Tholen (1860-1931), schilder.
- Walter Brandligt (1901-1943), schrijver, vrijheidsstrijder.
[bewerk] Externe links
- Website van de gemeente Kampen
- Website van netwerkstad Zwolle-Kampen
- Website voor bezoekers van deze historische stad
- Kampen in oude ansichten
- De molen d'Olde Zwarver
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Kampen op Wikimedia Commons. |
|
|
|
|---|---|
|
Almelo | Borne | Dalfsen | Deventer | Dinkelland | Enschede | Haaksbergen | Hardenberg | Hellendoorn | Hengelo | Hof van Twente | Kampen | Losser | Oldenzaal | Olst-Wijhe | Ommen | Raalte | Rijssen-Holten | Staphorst | Steenwijkerland | Tubbergen | Twenterand | Wierden | Zwartewaterland | Zwolle |
|
| Steden en dorpen - Voormalige gemeenten | Nederland - Provincies - Gemeenten | |
