Hongarije

Van Wikipedia

Magyar Köztársaság
(Details)
Basisgegevens
Officiële landstaal:	Hongaars
Hoofdstad:	Boedapest (1,7 miljoen)
Regeringsvorm:	republiek
Religie:	rooms-katholiek 55%, protestants 20%
Oppervlakte:	93.032 km² [a] (0,7% water)
Inwoners:	10.198.315 (2001[b]), 10.084.000 (2005[c]) (108,4 / km² (2005))
Overige
Volkslied:	Isten, áldd meg a magyart (God, zegen de Hongaren)
Munteenheid:	forint (HUF)
UTC:	+1
Nationale feestdag:	20 augustus, Sint Stefanus
Web | Code | Tel.	.hu | HUN | 36

Hongarije is een land in Midden-Europa, van noord naar zuid doorsneden door de Donau en begrensd door Oostenrijk in het westen, Slowakije in het noorden, Oekraïne in het noordoosten, Roemenië in het zuidoosten en Servië, Kroatië en Slovenië in het zuiden. De officiële naam van het land is Magyar Köztársaság, Hongaarse Republiek.

Inhoud 1 Geschiedenis 1.1 De jaren 1 tot 1000 1.2 Het koninkrijk Hongarije 1.3 Na de Eerste Wereldoorlog 2 Geografie 2.1 Klimaat 2.2 Vier landschapstypes 2.3 Natuur 3 Demografie 3.1 Algemeen 3.2 Etniciteit en taal 3.3 Hongaarse minderheden 3.4 Religie 4 Economie 4.1 Systeemverandering 4.2 Sectoren en overheid 4.3 Feiten en cijfers 5 Infrastructuur 5.1 Steden 5.2 Verkeer 5.3 Energie 5.4 Water 6 Overheid en politiek 6.1 Centraal bestuur 6.2 Politieke Partijen 6.3 Regionaal bestuur 7 Cultuur 8 Beroemde Hongaren 9 Bezienswaardigheden 10 Zie ook 11 Externe links 12 Bronnen en referenties

[bewerk] Geschiedenis

Zie Geschiedenis van Hongarije voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

[bewerk] De jaren 1 tot 1000

Het gebied van het huidige Hongarije wordt voor het eerst genoemd als de Romeinen rond het begin van de jaartelling het deel ten westen van de Donau bezetten en toevoegen aan de provincie Pannonia. Het land werd toen bewoond door Illyriërs en Kelten die al snel onder invloed van de Romeinse cultuur kwamen. Het rijk werd echter steeds bedreigd door de 'barbaren' aan de andere kant van de Donau, en in de 5e eeuw konden de Romeinen de grens niet meer verdedigen tegen de Hunnen.

Na de Hunnen kwam het gebied aan beide zijden van de Donau in handen van steeds andere volken met een Germaanse, Iraanse, Turkse of Slavische achtergrond. En zo deden rond 896 ook de Hongaren (of Magyaren) hun intree. Ze onderwierpen de inwoners van de Pannonische vlakte en omringende gebieden en waren door hun strooptochten een eeuw lang de schrik van heel Europa. De kroning van Stefan I als eerste christelijke koning in het jaar 1000 liet echter zien dat de Hongaren in staat waren zich aan hun omgeving aan te passen, en te overleven.

[bewerk] Het koninkrijk Hongarije

Het vroege Hongaarse koninkrijk kende bij tijden grote successen, maar werd intern verzwakt door de voortdurende machtstrijd tussen koning en adel. In 1301 sterf de laatste koning uit de Hongaarse dynastie der Arpaden, waarna de kroon uiteindelijk in handen van de Oostenrijkse Habsburgers kwam. Maar inmiddels werd Hongarije bedreigd door een nieuwe tegenstander, het Ottomaanse Rijk. De Slag bij Mohács (1526) luidde een 150 jaar durende Turkse bezettingstijd in, waarbij het land uit drie delen kwam te bestaan. Een Turks middendeel (inclusief de hoofdstad Boeda), een koninkrijk onder Habsburgs bestuur in het noorden en westen, en het onafhankelijke Transsylvanië in het oosten. Transsylvanië was een vazal van de Turken, maar werd toch het centrum van de Hongaarse cultuur in deze moeilijke periode.

Na het mislukte Beleg van Wenen (1683) verjoegen de Oostenrijkers de Turken en viel heel Hongarije in Habsburgse handen. In de 18e en 19e eeuw kwamen de Hongaren, waarvan het nationaal bewustzijn steeds toenam, een aantal keren in opstand tegen de Oostenrijkers. De vrijheidsstrijd van 1848 wordt nog jaarlijks op 15 maart herdacht. Alle opstanden mislukten, maar in 1867 bereikten Oostenrijk en Hongarije alsnog een compromis, de Ausgleich. Hiermee kreeg het Koninkrijk Hongarije een min of meer gelijkwaardige status in de Oostenrijks-Hongaarse Dubbelmonarchie. De Hongaren bestuurden voortaan zichzelf, maar ook de vele nationale minderheden in hun koninkrijk, waartegen een magyarisatiepolitiek gevoerd werd.

[bewerk] Na de Eerste Wereldoorlog

Door de nederlaag van de Dubbelmonarchie in de Eerste Wereldoorlog verloor Hongarije bij het Verdrag van Trianon tweederde van zijn grondgebied en driekwart van zijn inwoners. Pogingen om in het resterende deel van het land een democratische, en vervolgens een communistische republiek te vestigen mislukten. De macht kwam in handen van de autoritaire admiraal Miklós Horthy, die tijdens het interbellum alles in het werk stelde om de verloren gebieden te herwinnen. Er werd toenadering gezocht tot Nazi-Duitsland en met Duitse hulp kreeg men een deel van Transsylvanië en Slowakije terug. Toen Horthy met de Duitse nederlaag in zicht ook gesprekken aanknoopte met de geallieerden, werd Hongarije in maart 1944 door Duitsland bezet. Met hulp van de lokale fascisten, de Pijlkruizers, werd nu in minder dan een jaar een aanzienlijk deel van de grote Joodse bevolkingsgroep naar de vernietigingskampen afgevoerd.

De troepen van de Sovjet-Unie waren in 1945 bevrijders, maar tegelijk ook nieuwe bezetters. Een tweede poging om een democratische republiek te vestigen was gedoemd te mislukken, Hongarije moest tot het Oostblok toetreden. Na Stalins dood leek er ruimte voor meer vrijheid, maar de onderdrukking van de Hongaarse opstand van 1956 maakte duidelijk dat die vrijheid zeer beperkt was. Veel Hongaren vluchtten naar het westen. Onder het bewind van János Kádár bleeft het politieke systeem repressief, maar op economisch gebied werden de communistische principes vanaf de jaren '60 flexibel toegepast. De consument kreeg meer aandacht, er was enige ruimte voor particulier initiatief. Het land werd daarom gezien als de minst onaantrekkelijke barak van het Oostblok.

In de jaren '80 ontstond in de communistische partij een belangrijke groep die ook meer politieke vrijheid wilde toestaan. Toen de ontwikkelingen in de Sovjet-Unie dat mogelijk maakten werd de oude Kádár terzijde geschoven en begon het bewind zichzelf te hervormen. In de zomer van 1989 opende men het IJzeren Gordijn en tegen het einde van dat jaar werd in overleg met de democratische oppositie de volksrepubliek ontbonden. De eerste vrije parlementsverkiezigen vonden in 1990 plaats. Door het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 kon Hongarije ook in de buitenlandse politiek vrije keuzes maken: het land trad na volksraadplegingen toe tot de NAVO (1999) en de Europese Unie (2004).

[bewerk] Geografie

Zie Geografie van Hongarije voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

[bewerk] Klimaat

Hongarije heeft een gematigd landklimaat. In de hoogste delen van het Transdanubisch Middelgebergte en het Noordelijk Middelgebergte heerst een subalpien klimaat. De Grote Laagvlakte heeft een echt landklimaat. Hongarije heeft koude, natte winters en warme zomers.

De gemiddelde januaritemperatuur is in het westen en zuidwesten ca. 0°C. De gemiddelde julitemperatuur ligt tussen 18°C in het noordwesten en 22°C in het zuidoosten. Hongarije heeft vrij veel zonne-uren, gemiddeld 2000 uur per jaar. De jaarlijkse gemiddelde neerslag (500 mm) is vrij laag, maar varieert onder invloed van de Atlantische Oceaan. In de winter is het land soms bedekt met een dik sneeuwtapijt.

[bewerk] Vier landschapstypes

Naar landschap kan Hongarije ruwweg in vier delen opgedeeld worden. Verreweg de omvangrijkste daarvan is de Grote Hongaarse Laagvlakte of de Alföld, ten oosten van de Donau. Deze vlakte beslaat het midden en zuidoosten van het land, waar zich ooit de Hongaarse poesta uitstrekte. In oosten wordt de vlakte net over de grens in Oekraïne en Noord-Roemenië begrensd door de oostelijke Karpaten. In het zuiden zet de Alföld zich voort in Roemenië en Servië om daar uiteindelijk te eindigen tegen de zuidelijke Karpaten. Midden door de vlakte stroomt de Tisza (584 km), in grootte de tweede rivier van Hongarije.

Het tweede landschapstype is dat van de bergen in het noorden (Felföld), langs de grens met Slowakije. Dit is het Noord-Hongaars middelgebergte, gevormd door uitlopers van het noordelijke deel van de Karpaten. Het Hongaarse gebergte wordt weer in verschillende delen onderscheiden. De hoogste berg van het land, de Kékes (1014 m.) ligt in het Mátragebergte, meer naar het oosten begint het Bükkgebergte.

Ten westen van de Donau (Duna, 417 km in Hongarije) zet de Pannonische vlakte zich voort in het glooiende landschap van Transdanubië. Helemaal in het zuiden liggen boven Pécs de Mecsekheuvels, in het zuidwesten vormt de Drau (Dráva), de grens met Kroatië. In het noorden wordt dit deel van het land begrensd door het Transdanubisch Middelgebergte, waarvan het Bakonygebergte het grootste deel vormt. Ten zuiden van de Bakony ligt het Balatonmeer, het grootste meer van Europa (596 km²). Boven Boedapest sluiten de Transdanubische en het Noord-Hongaarse bergruggen op elkaar aan. Hier moet de Donau zich bij de Donauknie een weg door de bergen banen.

Ten noordwesten van het Transdanubisch Middelgebergte vinden we tenslotte het laatste van de vier hoofdlandschappen, de Kleine Hongaarse Laagvlakte, die zich over de Donau voortzet in Slowakije. Het Hongaarse deel wordt doorsneden door de rivier de Rába en eindigt ten westen van Szombathely tegen de uitlopers van de Alpen.

De grote laagvlakte

De noordelijke bergen

Wijngaarden in Transdanubië

Brug over de Rába

[bewerk] Natuur

Hongarije telt tien nationale parken , waarvan het Nationaal Park Hortobágy het grootste is. Ten zuiden van de hoofdstad ligt het Nationaal Park Kiskunság. De andere zijn de Nationale parken Aggtelek, Boven-Balaton, Bükk, Donau-Drava, Donau-Ipoly, Fertő-Hanság, Körös-Maros en Őrség. Verder zijn er nog vele beschermde natuurgebieden.

Zie ook de Lijst van nationale parken in Hongarije.

[bewerk] Demografie

[bewerk] Algemeen

Hongarije telt 10.084.000 (2005) inwoners. Dit was in 1980 nog 10.701.063, maar sindsdien is het geboortecijfer sneller gedaald dan het sterftecijfer. Het geboortecijfer ligt ongeveer rond het Europese gemiddelde, maar het sterftecijfer is hoog in verhouding tot het economisch niveau van het land. De levensverwachting voor mannen is 68,6 jaar, dat is 7 jaar minder dan het EU gemiddelde. Voor vrouwen is de levensverwachting van 76,9 jaar de laagste binnen de EU (2004). ^[1].

[bewerk] Etniciteit en taal

Naar etniciteit is de Hongaarse bevolking vrij homogeen. Volgens de volkstelling van 2001 maken de etnische Hongaren 92% van de bevolking uit. De grootste minderheidsgroep vormen de Roma/zigeuners. Ongeveer 190.000 Hongaren gaf bij de volkstelling aan tot deze groep te behoren. In werkelijkheid zijn het er meer, de schattingen variëren van 400.000 tot 600.000. Daarnaast vormen de etnische Duitsers, Slowaken en Kroaten in Hongarije minderheden van enige omvang. Ook bij deze groepen zijn de werkelijke aantallen hoger dan die in de volkstelling. De overige minderheden worden op minder dan 0,25% van de bevolking geschat.

	telling 2001 [2]	pct	schatting [3]	pct
Hongaren	9.416.045	92,33
Roma / zigeuners	189.984	1,86	500.000	4,90
Duitsers	62.105	0,61	210.00	2,06
Slowaken	17.693	0,17	105.000	1,03
Kroaten	15.597	0,15	85.000	0,83
onbekend	570.537	5,59

De situatie van de Roma/zigeuners is moeilijk, en is er sinds de val van het communisme alleen maar op achteruit gegaan. Het opleidingsniveau is laag, de werkloosheid hoog. Er is sprake van een vicieuze cirkel van armoede, criminaliteit, discriminatie.

Het Hongaars (magyar) is de enige officiële taal van Hongarije. Het is een Finoegrische taal, die geen enkele verwantschap heeft met de naburige talen. Naar Nederlandse maatstaven is de kennis van vreemde talen matig. Ouderen spreken soms Duits, jongeren redden zich steeds beter in het Engels.

[bewerk] Hongaarse minderheden

Zie Hongaarse minderheden voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Beduidende Hongaarse minderheden wonen in de buurlanden, dit is in Roemenië (in Transsylvanië, zie Hongaarse minderheid in Roemenië), Slowakije (zie Hongaarse minderheid in Slowakije), Servië (in Vojvodina), Oekraïne (in Roethenië), Kroatië (vooral Slavonië) en Oostenrijk (in Burgenland); in Slovenië heeft het Hongaars een officiële status.

Artikel 6 van de Hongaarse grondwet stelt: «Hongarije is verantwoordelijk voor het lot van de Hongaren van buiten het (Hongaars) grondgebied en moedigt hun relatie met Hongarije aan en ondersteunt die ook»^[4]. Dit vertaalde zich in 2001 bijvoorbeeld in de statuswet, die voor grote spanningen zorgde met Slowakije en Roemenië.

[bewerk] Religie

De grootste kerk is de Rooms-Katholieke Kerk. Van de protestantse kerken is de Hongaarse Gereformeerde Kerk de grootste. Deze heeft vooral aanhang in het oosten van het land. Het kerkbezoek is echter niet frequent, niet veel meer dan 10% van de bevolking gaat wekelijks ter kerke ^[5].

gezindheid	percentage [6]	gezindheid	percentage
rooms-katholiek	51,9	grieks-katholiek	2,6
calvinistisch	15,9	niet religieus	14,5
luthers	3,0	onbekend	10,8

[bewerk] Economie

[bewerk] Systeemverandering

Na 1989 is Hongarije overgestapt van een planeconomie met marktelementen naar een sociale markteconomie. Onrendabele bedrijven zijn gesloten, de landbouwcollectieven ontbonden. De eerste paar jaar leidde dit tot een scherpe daling van de productie, maar sinds 1993 neemt het BNP weer toe. Het voor inflatie gecorrigeerde inkomen bleef aanvankelijk bij het BNP achter en evenaarde pas in 2002 het niveau van 1989.

In de periode 2000-2005 was de jaarlijkse groei van gemiddeld 4% hoger dan die in de oude EU-landen en de stijging van de inkomens lag aanzienlijk boven het EU-gemiddelde. Verwacht mag worden dat de achterstand op het westen geleidelijk verder zal worden ingelopen, maar zeker niet alle Hongaren gaan erop vooruit. Geschat wordt dat ca. 15% van de bevolking in armoede leeft ^[7].

Buitenlandse investeringen zijn belangrijk voor de transformatie van de economie. Vooral de particuliere investeringen, die een veelvoud zijn van de steun die door de EU is verstrekt. Dit betekent wel dat de meeste grote bedrijven door buitenlandse ondernemingen zijn overgenomen, wat natuurlijk afkeer wekt.

De motieven voor buitenlandse ondernemingen om zich in Hongarije te vestigen verschillen. Soms gaat het om de lokale markt (Heineken), andere bedrijven komen in de eerste plaats om met goedkope arbeidskracht exportartikelen te fabriceren (Audi). In 2006 bedroeg het gemiddeld maandloon 638 euro. Naast de relatief lage salarissen is echter ook het hoge opleidingsniveau in Hongarije voor de industrie van belang, in combinatie met een goede infrastructuur en een stabiel politiek systeem.

[bewerk] Sectoren en overheid

Terwijl de lichte industrie en de dienstverlening zich per saldo goed ontwikkelen, blijft de landbouw achter. De boeren krijgen in beperkte mate subsidie, maar onvoldoende voor de investeringen die onder andere door de EU-regelgeving verlangd worden. Vooral de veeteelt is daarvan het slachtoffer, in de akkerbouw en tuinbouw is de situatie minder ernstig.

De geregistreerde werkeloosheid is in Hongarije ca. 10%, maar dit cijfer wordt geflatteerd door de extreem lage arbeidsparticipatie. Door de reorganisaties van de jaren ’90 heeft Hongarije veel (jong) gepensioneerden en arbeidsongeschikten met een kleine uitkering. Daar staat wel weer tegenover dat het land een grote en groeiende zwarte economie heeft, waarvan de omvang op 20 tot 25% van het BNP geschat wordt ^[8].

Het grote overheidstekort is een risicofactor. Het was de bedoeling om in 2010 over te stappen van de forint op de euro, maar het lijkt erop dat Hongarije de normen voor toetreding (een staatschuld van maximaal 60% en een begrotingstekort van minder dan 3% van het BNP) niet gaat halen. Een belangrijke oorzaak is de concurentie tussen de beide politieke blokken, die de overheidskas hebben gebruikt om kiezers te winnen.

Op langere termijn is de vergrijzing de belangrijkste uitdaging voor de Hongaarse economie. Dit probleem speelt in bijna alle ontwikkelde landen, maar is door een laag geboortecijfer, een migratiesaldo van nul en lage spaarsaldi in Hongarije bijzonder groot.

[bewerk] Feiten en cijfers

Bruto Nationaal Product

• Totaal: $149.3 miljard (2004)
• Reëel groeicijfer: ca. -1.9% (2005)
• Inkomen per hoofd van de bevolking: $13,600 (2005)
• Per economische sector:
  • Land- en tuinbouw: 3,3%
  • Industrie: 32,5%
  • Dienstensector: 64,2% (2000)

Import:

• $47.16 miljard (2005)

Export:

• $43.37 miljard (2005)

Buitenlandse schuld:

• $56,88 miljard (2005)

De munteenheid in Hongarije is de forint.

[bewerk] Infrastructuur

[bewerk] Steden

De Hongaarse hoofdstad Boedapest is met 1,7 miljoen inwoners (2,5 miljoen in de agglomeratie) veruit de grootste. Debrecen is op ruime afstand tweede, Miskolc derde. De Hongaarse steden met meer dan 100.000 inwoners zijn:

1. Boedapest: 1.727.300 (agglomeratie: 2.550.000)
2. Debrecen: 205.100
3. Miskolc: 181.100 (270.000)
4. Szeged: 162.500
5. Pécs: 158.700
6. Győr: 128.400
7. Nyíregyháza: 116.200
8. Kecskemét: 106.500
9. Székesfehérvár: 103.300

Zie ook:

• Lijst van grote Hongaarse steden
• Lijst van steden in Hongarije

[bewerk] Verkeer

Hongarije heeft een dicht wegennet, dat echter niet opgewassen is tegen de huidige verkeersdruk. Prioriteit heeft de uitbouw van het autowegennet, waarvan het grootste deel alleen met een geldig autowegvignet (verkrijgbaar bij de grens en bij de grotere tankstations) gebruikt mag worden.

Alle autowegen komen samen in Boedapest. De M1 voert naar de Oostenrijkste grens, de M3 naar Miskolc (met uitbreidingsplannen tot de Oekraïnse grens), en de M5 naar Servië. De oudste van allen, de M7, verbindt Boedapest met het Balatonmeer (de aansluiting met Kroatië is in aanbouw). Omdat de ring rond Boedapest (de M0) niet gereed is vormt de hoofdstad vooralsnog een barrière.

Ook het spoorwegnet van ca. 7.500 km heeft de vorm van een ster, met Boedapest als centrum. De spoorwegmaatschappij MÁV biedt personenvervoer per trein aan tussen de grotere steden. Het openbaar vervoer tussen de dorpen wordt verzorgd met een dicht net aan autobuslijnen.

De luchthaven van Boedapest is Ferihegy. Het is de thuishaven van de Hongaarse luchtvaartmaatschappij Málev. Andere internationale vliegvelden bevinden zich in Debrecen, en bij Héviz (Balatonmeer). Binnenlandse verbindingen zijn er ook met Győr en Pécs.

[bewerk] Energie

Hongarije heeft één kernenergiecentrale, aan de Donau bij Paks. Paks is de belangrijkste stroomleverancier van het land, gascentrales vormen de tweede pilaar onder de stroomvoorziening. Olie en kolen spelen een meer beperkte rol. Vrijwel alle energiebronnen moeten worden geïmporteerd.

Van een met Slowakije geplande grote waterkrachtcentrale in de Donau bij Gabčíkovo-Nagymaros werd eind jaren 1980 afgezien na publiek protest tegen de gevolgen voor het landschap. Wel is er momenteel hoop om aardwarmte op grote schaal als alternatieve energiebron te gaan gebruiken.

[bewerk] Water

Door zijn ligging is Hongarije rijk aan zoetwater. Het waterverbruik is er ook relatief hoog, maar neemt de laatste jaren af door de hogere tarieven die in rekening worden gebracht. Verreweg de grootste hoeveelheid water wordt gebruikt in de industrie, huishoudens nemen 13% van het totale verbruik voor hun rekening (195 liter per hoofd/dag).

Bijna alle huishoudens zijn aangesloten aan het waterleidingnet, maar er zijn in de Hongaarse dorpen ook nog steeds veel openbare tappunten te vinden. De kwaliteit van het drinkwater voldoet nog niet in alle gevallen aan de EU-normen. Het meeste drinkwater wordt gewonnen uit grondwater en bodemvervuiling is soms een probleem.

Het systeem voor afvalwaterzuivering is nog in ontwikkeling. Nog maar de helft van de huishoudens is aangesloten op het riool (90% in Boedapest, in de dorpen niet meer dan eenderde). Ook van het rioolwater wordt een deel niet of maar beperkt gezuiverd.

[bewerk] Overheid en politiek

[bewerk] Centraal bestuur

De Hongaarse Republiek is een parlementaire democratie. De president is het staatshoofd, de premier leidt de regering, de hoogste macht berust bij het parlement.

Het parlement (Országgyűlés) beoordeelt de door de regering voorgestelde wetgeving en kan ook zelf het initiatief nemen om wetten op te stellen. Het huis bestaat uit een enkelvoudige kamer met 386 zetels en wordt iedere vier jaar in zijn geheel herkozen.

De parlementsverkiezingen vinden plaats volgens een gemengd systeem. De kiezer brengt één stem uit op een districtsvertegenwoordiger en één op een partijlijst. Het districtenstelsel levert 176 volksvertegenwoordigers, de overige 210 zetels worden middels een complex systeem van evenredige vertegenwoordiging door de partijen gevuld. Voor de partijen geldt een kiesdrempel van 5%. Er zijn in de regel twee verkiezingsrondes nodig, die twee weken na elkaar worden gehouden.

Het is usance dat de partijen de parlementsverkiezingen ingaan met een kandidaat-premier. Na de verkiezingen kiest het parlement de kandidaat van de winnende coalitie tot premier (sinds 2004: Ferenc Gyurcsány). De macht van de premier is in Hongarije vrij groot, hij draagt kandidaat-ministers voor aan het parlement en heeft de bevoegdheid onwelgevallige kabinetsleden te ontslaan.

De president van de republiek wordt iedere vijf jaar door het parlement gekozen (sinds midden 2005: László Sólyom). Het presidentschap is vooral een cermoniële functie. Formeel is de president opperbevelhebber van de Hongaarse strijdkrachten. Zijn ambtwoning bevindt zich in de burcht van Boeda, op feestdagen spreekt hij het volk toe.

Hongarije heeft een Constitutioneel Hof met de bevoegdheid de grondwettelijke aspecten van de wetgeving te beoordelen. Dit hof staat volledig los van de reguliere rechterlijke macht waarvan het Hooggerechtshof het hoogste orgaan is. De leden van de rechterlijke macht worden benoemd door het parlement c.q. de regering, maar opereren vervolgens volledig onafhankelijk.

Hongarije kent verschillende door het parlement benoemde ombudsmannen die bindende adviezen kunnen geven, bijvoorbeeld in kwesties die de rechten van nationale minderheden aangaan.

• Lijst van premiers van Hongarije
• Lijst van staatshoofden van Hongarije

[bewerk] Politieke Partijen

• Hongaarse Socialistische Partij of MSZP (Ferenc Gyurcsány, partijleider)
• Fidesz - Hongaarse Burger Unie of Fidesz (Viktor Orbán, partijleider)
• Alliantie van Vrije Democraten of SZDSZ (János Kóka, partijleider)
• Hongaars Democratisch Forum of MDF (Ibolya Dávid, partijleider)

[bewerk] Regionaal bestuur

Zie Bestuurlijke indeling van Hongarije voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het belangrijkste regionale bestuursniveau van Hongarije is het comitaat of de provincie(Hongaars: megye), sinds 1950 zijn dat er 19. Bovendien krijgt sinds 1990 elke stad van meer dan 50.000 inwoners de status van stadscomitaat. Sinds 2005 zijn dat er 23. De hoofdstad Boedapest is een geval apart.

[bewerk] Cultuur

Zie Hongaarse literatuur voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Zie Hongaarse volksmuziek voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

[bewerk] Beroemde Hongaren

Oszkár Asbóth, uitvinder Donát Bánki, uitvinder Béla Bartók, componist Zsolt Baumgartner, autocoureur Ladislo Bíró, uitvinder János Bolyai, wiskundige Tamás Darnyi, zwemmer Ferenc Deák, politicus Krisztina Egerszegi, zwemster Lóránt Eötvös, wiskundige Pál Erdős, wiskundige Ferenc Erkel, opera-componist

Zsa Zsa Gábor, actrice Alfréd Hajós, zwemmer Gyula Horn, politicus Miklós Horthy, politicus Mór Jókai, schrijver Imre Kertész, schrijver Sándor Kocsis, voetballer Zoltán Kodály, componist György Konrád, schrijver Lajos Kossuth, politicus Agota Kristof, schrijfster György Ligeti, componist Ferenc (Franz) Liszt, componist

Sándor Márai, schrijver Pál Szinyei Merse, schilder en politicus József Mindszenty, kardinaal Péter Nádas, schrijver Imre Nagy, politicus János Lajos Margittai Neumann, wiskundige Ferenc Puskas, voetballer Ernő Rubik, wiskundige Márta Sebestyén, zangeres Ignác Semmelweis, arts Viktor Vasarely, beeldend kunstenaar Sándor Wladár, zwemmer

[bewerk] Bezienswaardigheden

• Balatonmeer
• Boedapest
• Donauknie
• Eger
• Nationaal Park Hortobágy
• Neusiedlermeer
• Pécs

Monumenten op de Werelderfgoedlijst

[bewerk] Zie ook

• Hongaarse minderheid in Roemenië
• Hongarije van A tot Z

[bewerk] Externe links

• Officieel portaal van de Hongaarse Regering (Engels)
• ...meer externe links in de Open directory

{{{afb_links}}}	Landen in Europa	{{{afb_rechts}}}	{{{afb_groot}}}
Albanië · Andorra · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Macedonië · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland

{{{afb_links}}}	Europese Unie	{{{afb_rechts}}}
België ·  Bulgarije ·  Cyprus ·  Denemarken ·  Duitsland ·  Estland ·  Finland ·  Frankrijk ·  Griekenland ·  Hongarije ·  Ierland ·  Italië ·  Letland ·  Litouwen ·  Luxemburg ·  Malta ·  Nederland ·  Oostenrijk ·  Polen ·  Portugal ·  Roemenië ·  Slovenië ·  Slowakije ·  Spanje ·  Tsjechië ·  Verenigd Koninkrijk ·  Zweden Kandidaatlidstaten:  Kroatië ·  Macedonië ·  Turkije Landen van de wereld · Europa · OVSE · Raad van Europa

Bronnen en referenties:

a. ↑ Verenigde Naties 2004 b. ↑ Laatste census 1 februari 2001 (via V.N.) c. ↑ Officiële schatting van de V.N. 1 juli 2005 ↑ Eurostat jaarboek 2006, p.60 ↑ Volkstelling 2001 ↑ Site Hongaarse regering ↑ http://www.robert-schuman.org/Synth102.htm#_ftn2 La loi sur le statut des hongrois d'outre-frontières, door Gilles Mentré, Ministerie van Economie, oudleerling van de ENA ↑ Demos Strategic Audit, p.89 ↑ Volkstelling 2001 ↑ Demos Strategic Audit, p.45 ↑ Demos Strategic Audit, p.28

47° 29' 53ô N, 19° 2' 24ô O