Brzęczkowice

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy dzielnicy Mysłowic. Zobacz też: wieś Brzęczkowice.

Brzęczkowice – jedna z dzielnic Mysłowic, największa po centrum miasta, sąsiadująca z Brzezinką, Ćmokiem i Słupną. Jej główna część rozciąga się wzdłuż ulicy Ziętka. We wschodniej części dzielnicy płynie rzeka Przemsza będąca naturalną granicą z Jaworznem i Sosnowcem.

Na terenie dzielnicy znajduje się park z pomnikiem powstańców (niegdyś stał tu autentyczny radziecki czołg, z lufą na zachód), kilka sklepów, spory plac zabaw (Rady Europy) z nowym boiskiem tartanowym, 2 szkoły podstawowe, 2 przedszkola, gimnazjum, staw, dyskoteka, kościół katolicki, cmentarz, zabytkowa kapliczka, 2 przychodnie lekarskie, bary i restauracje. Otoczona jest głównie niewielkimi lasami, a od południowej części największymi w mieście ogródkami działkowymi ("Ślązaczka" i "Irys"), gdzie wielu mieszkańców wypoczywa.

Tutaj urodził się August Hlond, a Kazimierz Kutz kręcił końcowe sceny filmu "Sól ziemi czarnej" (z Olgierdem Łukaszewiczem), dokładniej przy brzegu Przemszy. Odbywały się tu drobne bitwy powstań śląskich, a także wiele bitew podczas wojen o Śląsk oraz wzmagania podczas kampanii wrześniowej.

Radnymi w Radzie Miasta Mysłowice z Brzęczkowic są: Dariusz Wójtowicz, Narcyz Wojtowicz i Bożena Podbielska. W latach 2002-2006 radnymi byli: Dariusz Wójtowicz, Joanna Plewa, Krzysztof Gorbacz i Urszula Rasek.

Spis treści

1 Położenie i komunikacja
2 Historia dzielnicy
3 Osiedle im. Powstańców Śląskich
4 Stare Brzęczkowice
5 Trójkąt Trzech Cesarzy i Wieża Bismarcka
6 Przedszkola
7 Szkoły
8 Gimnazja
9 Kościoły
10 Ulice
11 Zobacz też

[edytuj] Położenie i komunikacja

Dzielnica zajmuje obszar kilkunastu kilometrów kwadratowych i leży w samym środku miasta. Zajmuje bardzo ważne miejsce ze względu na komunikację. Przebiega tędy autostrada A4 (miejsce poboru opłat w kierunku na Kraków), a także droga ekspresowa S1 (północ-południe) oraz wojewódzka 934 (Katowice – Oświęcim).

Pod koniec lat 80. XX wieku, gdy władze miasta (za prezydenta Karawaja) wiedziały, że osiedle nie rozbuduje się na wschód, zaczęto budowę "obwodnicy" dwupasmowej (ponad 2 km), by ominąć przejazd drogą w pobliżu osiedla i umożliwić znacznie szybszy przejazd w tym miejscu. Na planach się skończyło, ponieważ zbudowano tylko ok. 500 metrów tej drogi, z czego prawie połowa jest bezużyteczna. Niemożliwe jest zbudowanie dalszej części, ponieważ tereny te są już dokładnie zabudowane bądź sprzedane osobom prywatnym.

Planowana jest budowa przez Brzęczkowice obwodnicy Mysłowic, Sosnowca i Jaworzna jako odnogi Drogowej Trasy Średnicowej. Budowa ta jest planowana na lata 2007-2012 a jej ukończenie spowoduje radykalną zmianę w komunikacji drogowej w tej części Śląska.

Przez Brzęczkowice przechodzą ważne linie kolejowe: linia Katowice – Oświęcim oraz towarowa łącząca główne trasy z kopalniami piasku na Zagłębiu (Maczki-Bór, Szczakowa).

Do Brzęczkowic dojechać można autobusem z centrum miasta. Tramwaje tutaj nie jeżdżą, choć w czasach PRL kilkakrotnie poruszano kwestię budowy linii tramwajowej do Brzęczkowic, przez tzw. Promenadę i Słupną.

[edytuj] Historia dzielnicy

Wzmianki o tej dzielnicy sięgają późnego średniowiecza, a dokładniej 1360 r. Wtedy też pojawia się pierwsza wzmianka o Mysłowicach, które otrzymały w tym roku prawa miejskie. Później bardzo długo funkcjonowała jako wieś, kilkanaście chat i budynków znajdowało się przy dzisiejszej granicy ze Słupną, przy małym potoku (płynącym tu do dziś). Kilka domów stało też w okolicy dzisiejszej ulicy Brzęczkowickiej, na polach. Ludzie uprawiali tutaj rolnictwo i myślistwo. Dzielnica należała często do tych samych władców, co Mysłowice. Jednym z nich był Mieroszewski, który w 1778 r. uruchomił tu kopalnię węgla kamiennego "Bergthal". Węgiel wydobywano tu jeszcze w latach 80. XX wieku, ale nie w kopalni, tylko w małych szybach sięgających maksymalnie kilkadziesiąt metrów pod ziemią. Szyby te istniały jeszcze do początków lat 80. i należały głównie do KWK Niwka Modrzejów (dziś nieistniejącej już). Między Brzęczkowicami a Słupną istniał Trójkąt Trzech Cesarzy. Rok po I wojnie światowej dzielnica dostała elektryczność, linie przeprowadzono z centrum Mysłowic. Podczas II wojny światowej walczono i tutaj, w lasach chroniła się partyzantka. Niemcy budowali tutaj bardzo dużo bunkrów w lasach i rejonie Przemszy (zachowane do dziś). Przy brzegu tej rzeki stoi pomnik upamiętniający poległych w walce z hitlerowcami, ginęli żołnierze walczący wcześniej w powstaniach śląskich. W 1975 r. dołączyła w granice miasta Mysłowice wraz z innymi sąsiadującymi z południa (Brzezinka, Kosztowy, Imielin). Przy schyłku komunizmu w Polsce dzielnica rozrosła się w szybkim tempie, z powodu budowy dużego osiedla bloków. W tym samym czasie budowano tu (niedokończono), obwodnicę.

[edytuj] Osiedle im. Powstańców Śląskich

Sporą część dzielnicy zajmują bloki z os. Powstańców Śląskich budowane na przełomie lat 80 i 90. Zamieszkuje je prawie 11 000 ludzi, a całą dzielnicę prawie 13 000. Niedokończony plan budowy zakładał budowę większej ilości bloków, także w zachodniej części dzielnicy i Brzęczkowice miało zamieszkiwać prawie 30 000 ludzi (dziś stoją tam nowe domki jednorodzinne). Mawia się "że planów nie dokończono, bo komuna dłużej nie potrzymała". Stojące bloki to 4-piętrowce i 7-, 9- i 10-piętrowe wieżowce. Większość bloków administruje Mysłowicka Spółdzielnia Mieszkaniowa, pozostała część to bloki komunalne. Tu toczy się głównie życie mieszkańców dzielnicy.

[edytuj] Stare Brzęczkowice

Mieszkańcy bloków często nazywają "starymi" bloki w południowej części osiedla, starsze od tych z północy zaledwie o 2-3 lata. Jednak prawdziwe stare Brzęczkowice to zachodnia część wzdłuż ulicy Kolejowej. Niektóre domy w tej okolicy mają 100 lat, a czasem i więcej. Są więc wpisane w rejestr zabytków.

[edytuj] Trójkąt Trzech Cesarzy i Wieża Bismarcka

Trójkąt Trzech Cesarzy był ewenementem na skalę światową, ponieważ nigdzie indziej nie było granicy między 3 cesarstwami: Rosji, Austrią i Prusami. Do takiej sytuacji doszło w XIX w. Brzęczkowice wtedy pod nazwą "Breczkowitz" należały do Prus. Przy Przemszy, bo to ona wyznaczała granicę, powstał mały port. Przez Mysłowice przetaczały się wtedy tłumy handlarzy i turystów, co znacznie rozwinęło miejscową gospodarkę. W 1907 r. wzniesiono na pobliskim wzgórzu dwudziestometrową wieżę widokową z granitu i nazwano Bismarckturm "Wieża Bismarcka". W pogodne dni można było z niej zobaczyć punkty odległe nawet o kilkadziesiąt kilometrów. Po I wojnie światowej przemianowano ją na "Wieżę Powstańców", nieco później zaś nadano imię Tadeusza Kościuszki. W 1937 r. zburzono ją całkowicie, a kamień z tej wieży wstawiono w schody pobliskiego kościoła, kilkanaście lat później. Granit z niej znajduje się też w katedrze katowickiej.

Na upamiętnienie tego miejsca jako dawnej granicy mocarstw, w dniu wejścia Polski do Unii Europejskiej (1 maja 2004), trzech prezydentów miast, które mają tu swoje granice, odsłoniło pamiątkowy pomnik z napisem:

"W miejscu, w którym niegdyś stykały się granice trzech zaborów, dzisiaj świętujemy wstąpienie Polski do Unii Europejskiej i jesteśmy dumni, że wspólnie budujemy Europę bez granic."

Mysłowice reprezentował Grzegorz Osyra, Sosnowiec Kazimierz Górski a Jaworzno Paweł Silbert.