Język duński
Z Wikipedii
Dansk | |
Obszar | Dania, Niemcy, Wyspy Owcze, Grenlandia i inne |
Liczba mówiących | 6 milionów |
Ranking | (poza pierwszą 100.) |
Klasyfikacja genetyczna | Języki indoeuropejskie *Języki germańskie **Języki północnogermańskie ***Język duński |
Pismo | łaciński |
Status oficjalny | |
Język urzędowy | Dania, Wyspy Owcze, Grenlandia jeden z urzędowych w Unii Europejskiej |
Regulowany przez | Dansk Sprognævn |
Kody języka | |
ISO 639-1 | da |
ISO 639-2 | dan |
ISO/FDIS 639-3 | dan |
SIL | DNS |
W Wikipedii | |
Zobacz też: język, języki świata |
Język duński (dansk, det danske sprog) - język z grupy skandynawskiej języków germańskich. Posługuje się nim około 5,2 mln mówiących zamieszkujących obszar Danii i Szlezwiku-Holsztyna w północnych Niemczech. Duński jest językiem urzędowym Danii.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Najstarsze zapisy runiczne pochodzą z V w., natomiast zabytki języka duńskiego w alfabecie łacińskim pochodzą z końca XIII w. (ustawy Skanske Lov i Jyske Lov). Można wyróżnić 3 główne dialekty: jutlandzki, zelandzki i fioński, przy czym standardowy język duński tzw. rigsmål powstał w XVII w. na bazie dialektu zelandzkiego.
[edytuj] Gramatyka
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Gramatyka duńska.
Gramatyka duńska jest bardzo podobna do pozostałych kontynentalnych języków skandynawskich, tj. szwedzkiego i norweskiego, z którymi wspólnie ewoluowała. Mniejsze, choć wciąż wyraźnie zauważalne, jest podobieństwo do języków skandynawskich wyspiarskich (tj. islandzkiego i farerskiego), które zachowały więcej z języka staronordyckiego. Równie widoczne jest wyraźne pokrewieństwo z pozostałymi językami germańskimi, w tym angielskim i niemieckim.
Gramatyka duńska charakteryzuje się bardzo dużą prostotą, szczególnie widoczną przy porównaniu z formami staronordyckimi. Niemal całkowicie zanikła deklinacja i większość form koniugacyjnych. W porównaniu z gramatyką angielską, która wykazuje podobny stopień redukcji złożoności względem pierwotnych form germańskich, duński ma mniej konstrukcji gramatycznych, i co wyraźnie widoczne przy bardziej "nieporządnym" angielskim, charakteryzuje się całkowitą regularnością i niedopuszczaniem żadnych wyjątków na poziomie konstrukcji zdania.
[edytuj] Ortografia
Charakterystyczne dla języka duńskiego litery to Æ/æ, Ø/ø oraz Å/å (ta ostatnia zapisywana przed reformą ortografii z roku 1948 jako Aa/aa; taka pisowania pozostała w przypadku niektórych nazwisk i nazw miast, np. Aalborg). Wyrazy zaczynające się na te litery znajdują się na końcu słowników i książek telefonicznych.
Przed rzeczoną reformą ortografii rzeczowniki zapisywano wielką literą, podobnie jak dziś w języku niemieckim.
[edytuj] Zobacz też
pragermański † z pranordyckim†
wschodniogermańskie:
burgundzki † • gocki † • lombardzki † • wandalski †
zachodniogermańskie:
afrikaans • alzacki • angielski • denglisch • dolnoniemiecki • dolnosaksoński • flamandzki • fryzyjski • holenderski • dialekt holenderski • jidysz • limburgijski • lotaryński • luksemburski • niderlandzki • niemiecki • niemiecki w Austrii • oorlans • pensylwański • plautdietsch • schwyzertüütsch • scots • staroangielski † • starosaksoński † • staro-wysoko-niemiecki † • średnioangielski † • średnio-wysoko-niemiecki † • twents • wczesny nowoangielski † • wschodniodolnoniemiecki • wilamowski (wymysöryś) • wysokoniemiecki • Zuid-Gelders
skandynawskie:
bokmål • duński • farerski • islandzki • jämtlandzki • szwedzki • szwedzki Rinkeby • norn † • norweski • nynorsk • riksmål • starogotlandzki † • staronordyjski †