Tenis
Z Wikipedii
Tenis ziemny to gra sportowa rozgrywana na korcie tenisowym, polegająca na przebijaniu rakietą tenisową piłki ponad siatką na pole przeciwnika, w sposób utrudniający jej odbiór. Może być rozgrywana pojedynczo (tzw. singiel), a także w dwuosobowych zespołach zawodników jednej płci (debel) lub mieszanych (mikst).
Spis treści |
[edytuj] Zasady gry
[edytuj] Kort
Pole gry (kort) ma wymiary: 23,77 m długości i 8,23 m (gra pojedyncza) lub 10,97 m (gra podwójna) szerokości. Linie na korcie to:
- linia główna
- linia serwisowa
- linia środkowa
- linia boczna
- środek linii głównej
Kort dzieli na dwie połowy siatka, o wysokości 91,4 cm na środku i 107 cm na obu krańcach. Tak więc o wiele łatwiej grać przez środek kortu niż wzdłuż linii bocznej.
Nawierzchnia kortu może być:
- twarda (cement, asfalt, parkiet drewniany)
- ceglana (mączka ceglana, kruszywo) - tzw. korty ziemne
- halowa (dywan)
- trawiasta
Najszybszymi kortami są korty trawiaste oraz halowe (piłka przyśpiesza - po odbiciu się od takich nawierzchni), wolniejszymi są korty twarde, a najwolniejszymi korty ziemne (po odbiciu - piłka zwalnia).
[edytuj] Serwis
W celu rozpoczęcia wymiany piłkę trzeba wprowadzić do gry, czyli zaserwować. Zmiana serwisu następuje naprzemiennie po każdym gemie; pierwszy serwujący jest wyznaczany na początku spotkania przez rzut monetą.
Serwis jest wykonywany z linii końcowej, naprzemiennie z prawej i z lewej strony kortu. Serwujący ma dwie próby czystego trafienia w kort - trafienia piłką w przestrzeń po przeciwnej stronie kortu niż ta z której serwuje, pomiędzy linią końcową a serwisową rywala, czyli w tzw. karo (pole) serwisowe. Jeśli tego nie uczyni, następuje podwójny błąd serwisowy i punkt zdobywa przeciwnik. W czystym serwisie piłka nie może też trafić w siatkę; jeśli muśnie siatkę a następnie spadnie czysto na pole przeciwnika jest tzw. net i serwis jest powtarzany (nie jest to zaliczane jako błąd serwisowy).
Idealnie zagrany serwis, którego przeciwnik nie jest w stanie dosięgnąć swoją rakietą to tzw. as serwisowy. Daje on oczywiście natychmiastowy punkt serwującemu.
[edytuj] Wymiana
Udany serwis rozpoczyna wymianę. Piłka po przekroczeniu siatki może maksymalnie raz odbić się od ziemi. Później należy ją przebić na stonę rywala. Czasami można też zastosować tzw. wolej, czyli odbić piłkę bezpośrednio z powietrza, zanim jeszcze trafi w powierzchnię kortu. Piłka odbita przez nas musi oczywiście czysto trafić w kort po stronie przeciwnika, przy czym trafienie w linię jest uważane za dobre (nawet gdy piłka jest tylko minimalnie styczna do linii po jej zewnętrznej stronie). Zawodnik który jako pierwszy nie odbije piłki, nie przebije piłki przez siatkę lub nie zmieści jej w korcie - traci punkt.
Najczęstsze zagrania podczas wymiany to:
- forhend (ang. forehand) - uderzenie piłki wewnętrzną stroną rakiety
- odwrotny forhend (ang. run-around forehand) - uderzenie wewnętrzną stroną rakiety piłki zagranej na bekhend
- bekhend (ang. backhand) - uderzenie piłki zewnętrzną stroną rakiety
- kros (ang. cross)- uderzenie piłki po przekątnej kortu
- wolej (ang. volley) - uderzenie piłki z powietrza, przed odbiciem od kortu
- półwolej (ang. half-volley) - uderzenie piłki zaraz po odbiciu od nawierzchni kortu
- lob - przerzucenie piłki wysoko nad przeciwnikiem
- skrót, dropszot (ang. drop-shot) - lekkie odbicie piłki, tak aby spadła tuż za siatką i przeciwnik który jest wysunięty daleko poza linię końcową nie zdążył do niej dobiec
- slajs (ang. slice) - podcięcie piłki, nadające jej rotację przednią (ang. topspin) lub wsteczną (ang. backspin)
- smecz (ang. smash) - mocne ścięcie górnej piłki zagranej przez rywala
- uderzenie kończące (ang. winner) - uderzenie po którym zawodnik zdobywa punkt
W czasie trwania akcji tenisista nie może dotknąć siatki ani odbić piłki znajdującej się na połowie przeciwnika. W przeciwieństwie do siatkówki, w tenisie można zagrać z boku siatki.
[edytuj] Punktacja
Mecz tenisowy dzieli się na sety, a te z kolei na gemy. Na jeden gem składa się od czterech do kilkunastu, czy nawet kilkudziesięciu wymian. Podczas gema serwuje stale ten sam zawodnik. Gema wygrywa zawodnik, który zdobył w nim co najmniej 4 punkty i jednocześnie co najmniej o 2 więcej niż przeciwnik. Punkty w tenisie liczone są w dość specyficzny sposób, kolejno: 0, 15, 30, 40. Jeżeli dojdzie do stanu 40:40, jest to tzw. równowaga (ang. deuce) i do wygrania gema trzeba zdobyć dwa punkty pod rząd. Po pierwszym takim punkcie mówi się, że dany zawodnik ma przewagę (ang. advantage).
W każdym secie zawodnik musi wygrać co najmniej 6 gemów i jednocześnie co najmniej o 2 więcej niż przeciwnik. W większości turniejów przy stanie 6:6 wprowadza się gem trzynasty, rozstrzygający, tzw. tie-break. Jest jednak kilka wyjątków, kiedy w takiej sytuacji gra się dalej, aż do uzyskania różnicy dwóch gemów (zobacz artykuł o tie-breaku).
Do zwycięstwa w meczu potrzebne jest wygranie 2 lub 3 setów. Do dwóch gra się we wszystkich turniejach kobiet oraz niektórych turniejach mężczyzn. We wszystkich męskich turniejach Wielkiego Szlema, Pucharze Davisa i niektórych finałach obowiązuje formuła the best of five co oznacza, że mecz kończy się wówczas, gdy jeden z zawodników wygrał 3 sety (wynik: 3-0, 3-1 lub 3-2 w setach).
Od sezonu 2006 w grze podwójnej mężczyzn, w przypadku remisu 1-1 w setach, rozgrywana jest alternatywna metoda zakończenia meczu, czyli tzw. super tie-break. Drużyna która w trzecim secie jako pierwsza zdobędzie 10 punktów (przy 2 punktach przewagi) wygrywa seta i cały mecz.
Mecz tenisowy kończy sędzia wypowiadając tradycyjną formułę gem, set, mecz.
[edytuj] Historia
Za prototyp tenisa uważa się francuską średniowieczną grę dworską jeu de paume (gra dłonią). Była ona tak popularna, że w 1480 roku sam Ludwik XI nakazał produkcję piłek odpowiedniej jakości. W XVI wieku wprowadzono rakietę. Współczesna wersja tenisa powstała w Anglii w 1874 roku dzięki majorowi W. C. Wingfieldowi, który opatentował wówczas nową grę nazywając ją lawn tennis. Początkowo rakiety były drewniane, a piłka gumowa, powleczona flanelą. Z biegiem czasu wprowadzone zostały rakiety metalowe i współczesne piłki. Boisko do gry początkowo miało kształt dwóch trapezów złączonych podstawami, od 1877 roku przybrało obecny kształt prostokąta. W tym samym roku w londyńskiej dzielnicy Wimbledon odbył się pierwszy turniej współczesnego tenisa.
Turniej ten, odbywający się corocznie, zyskał wraz z trzema innymi: US Open (rozgrywany od 1881 r.), French Open (od 1891 r.) i Australian Open (od 1905 r.) zyskał największy prestiż. Turnieje te tworzą tzw. Wielki Szlem. Ważnym turniejami indywidualnymi są także kończące sezon Masters kobiet i mężczyzn. Rozgrywkami drużynowymi w tenisie są Puchar Davisa oraz Puchar Świata (mężczyźni) i Puchar Federacji (kobiety).
Od 1924 r. zasady gry pozostały praktycznie niezmienione; jedyną większą zmianą było wprowadzenie w latach 70. ubiegłego stulecia tie-breaka jako sposobu na uniknięcie maratońskich meczów.
Przez wiele lat gra była zdominowana przez zawodników z wyższych sfer krajów anglojęzycznych: Brytyjczyków, Amerykanów, Australijczyków. Ponadto tenis amatorski i profesjonalny były całkowicie rozdzielone. Gdy zawodnik przeszedł na profesjonalizm nie mógł już brać udziału w wielkich turniejach amatorskich. W 1968 porzucono ten podział. Odtąd każdy zawodnik mógł grać w każdym turnieju. Rozpoczęła się tzw. Open Era. Tenis przestał być grą elitarną, z pomocą telewizji rozprzestrzenił się po całym świecie dając początek nowym potęgom światowego tenisa takim jak Niemcy (Boris Becker, Steffi Graf), Szwecja (Björn Borg, Stefan Edberg i Mats Wilander), dawna Czechosłowacja (Martina Navrátilová, Hana Mandlikova, Ivan Lendl), Belgia (Kim Clijsters, Justine Henin-Hardenne), Rosja (Jewgienij Kafielnikow, Marat Safin, szeroka fala zawodniczek rosyjskich na czele z Marią Szarapową) i wielu innym.
Tenis był po raz pierwszy dyscypliną olimpijską do 1924 roku, kiedy to został wycofany z programu Igrzysk. Powrócił na nie w Seulu w 1988 (w Meksyku w 1968 i w Los Angeles w 1984 był dyscypliną pokazową).
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
Polskie strony o tenisie:
- Polski Związek Tenisowy
- Tenis Ziemny - Polski Portal Tenisa
- Tenis Ziemny w NET
- Polski Związek Tenisa na Wózkach
- TenisKlub - Tenis w najlepszym wydaniu!
- tenisowe.info - tenisowy serwis informacyjny, tenis ( ATP & WTA )
- SzybkaPilka.com - Polski Portal Tenisa Ziemnego
- forumtenisowe.pl - Polskie forum dyskusyjne o tenisie ziemnym
Światowe organizacje tenisowe:
- Oficjalna strona federacji ATP
- Oficjalna strona federacji WTA
- Oficjalna strona federacji ITF
- Oficjalna strona Światowej federacji Tenisa na wózkach
- Rozgrywki o Puchar Davisa
Turnieje wielkoszlemowe:
Turnieje tenisowe w Polsce:
