Aostria

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

Republik Österreich


(Banniel Aostria)	(Skoed-ardamez Aostria)

Kan broadel

Land der Berge, Land am Strome

Yezhoù ofisiel pe kenofisiel

Alamaneg (Sloveneg, Kroateg, Hungareg); anavezet: Romeg, Tchekeg, Slovakeg

Kêr-benn

Vienna (Wien)

Gorread
-En holl
-% dour

83 871 km²
1.3%

Poblañs
-Hollad
-Stankter ar boblañs

8 206 524 (2005)
97/km²

Prezidant kevredel

Heinz Fischer (sokialour)

Kañseller kevredel

Alfred Gusenbauer (sokialour)

Gouel broadel

26 a viz Here

Moneiz

Euro (€)

Kod pellgomz

Kod war ar Genrouedad

.at

Aostria a zo ur stad eus Kreiz Europa, anezhi ur Republik demokratel ha kevreadel. Vienna eo anv kêr-benn ar vro, Wien en alamaneg. Rannet eo e 9 stad kevredet, hag a zo emren war meur a dachenn. Meneziek eo al lodenn vrasañ eus Aostria: 62,8% eus ar vro a zo goloet gant menezioù an Alpoù, ha 32% hepken eus he gorread a zo izeloc'h evit 500 m. Ar Großglockner (3 797 m) eo menez uhelañ Aostria.

8 150 835 annezad a oa e 2001; war-dro 1 875 000 anezho a oa o chom e Vienna pe en-dro d'ar gêr-se.

Ezel eus Unaniezh Europa ha Kuzul Europa eo Aostria dibaoe 1995. E Takad an euro emañ.

En-dro da Aostria emañ ar broioù-mañ : Suis, Liechtenstein, Italia, Slovenia, Hungaria, Slovakia, ar Republik Tchek hag Alamagn.

Taolenn

1 Istor
2 Politikerezh
- 2.1 Strolladoù politikel dezho kannaded er breujoù (Miz Here 2006)
- 2.2 Strolladoù politikel all
3 Yezhoù
4 Aostrianed vrudet
5 Roll an nav stad kevredet ("Bundesländer")
6 Gwelet ivez

[kemmañ] Istor

Aostria da vare ar Romaned

Poblet eo bet Aostria abaoe ar Paleolitik. Gwener Willendorf, un delwennig bet kavet e Willendorf, rannvro Wachau, e Reter Aostria, a zo bet kizellet 22 000 - 24 000 vloaz zo. En Henoadvezh an Houarn (800-400 kent J.K.) e teue ar vro da vezañ pinvidik abalamour d'an houarn ha d'an holen a veze eztennet e Hallstatt hag e lec'hioù all zo. Alies e vez lesanvet an oadvezh-se Oadvezh Hallstatt. Ar c'hentañ stad anavezet war e dachenn a oa Rouantelezh Norikon, diazezet war-dro 200 kent J.K. gant meuriadoù keltieger. Goude bezañ bet aloubet gant ar Romaned e 15 kent J.K., e chome ar vro e dalc'h Impalaeriezh Roma betek ar Vvet kantved. Rannet e oa Aostria a-vremañ etre teir froviñs Roman: Retia (Raetia), Norikon (Noricum) ha Pannonia. (da vezañ kendalc'het)

[kemmañ] Politikerezh

Pep pevar bloaz e vez dalc'het mouezhiadegoù evit dilenn ar breujoù (Nationalrat), ha pep c'hwec'h vloaz evit dilenn ar prezidant kevredel (Bundespräsident).

[kemmañ] Strolladoù politikel dezho kannaded er breujoù (Miz Here 2006)

Kannaded e breujoù Aostria goude ar 1añ a viz Here 2006

SPÖ (Sozialdemokratische Partei Österreichs, "Strollad demokratel sokialour Aostria", sokialourien) - 68 kannad
ÖVP (Österreichische Volkspartei, "Strollad ar bobl Aostrian", mirourien) - 66 kannad
Die Grünen ("Ar Re C'hlas", ekologourien) - 21 kannad
FPÖ (Freiheitliche Partei Österreichs, "Strollad ar Frankiz Aostrian", tu dehou pellañ) - 21 kannad
BZÖ (Bündnis Zukunft Österreich, "Emglev evit dazont Aostria", populisted an tu dehou) - 7 kannad

[kemmañ] Strolladoù politikel all

KPÖ (Kommunistische Partei Österreichs, "Strollad komunour Aostria", komunourien)
LIF (Liberales Forum, "Forom frankizour", frankizourien)
SLP (Sozialistische Linkspartei, "Strollad sokialour ha kleizour", trotskourien)

[kemmañ] Yezhoù

Alamaneg eo yezh an darn vrasañ eus an dud (>90% eus ar boblañs), met sloveneg, kroateg hag hungareg a vez graet ganto e rannvroioù zo hag ur statud kenofisiel a zo ganto.

Yezhoù anavezet Aostria hervez niveradeg 2001:

Alamaneg - 7 115 780 yezher
Kroateg - 131 307
Hungareg - 40 583
Sloveneg - 24 855 (Sloveneg Karintia - 13 109)
Kroateg Burgenland - 19 412
Tchekeg - 17 742
Slovakeg - 10 234
Romeg - 6 273
Yezhoù all (ha n'int ket anavezet gant ar stad) - 666 740 yezher en holl:
- Turkeg - 183 445
- Serbeg - 177 320
- Saozneg - 58 582
- Poloneg - 30 598
- Albaneg - 28 212
- Arabeg - 17 592
- Roumaneg - 16 885
- Italianeg - 10 742
- Galleg - 10 190
- Perseg - 10 665

[kemmañ] Aostrianed vrudet

- Wolfgang Amadeus Mozart (ganet e Salzburg) : sonaozour
- Joseph Haydn : sonaozour
- Johann Strauss (Tad ha mab): sonaozourien
- Gustav Mahler : sonaozour
- Arnold Schönberg : sonaozour
- Alban Berg : sonaozour
- Anton Webern : sonaozour
- Gustav Klimt : livour
- Friedensreich Hundertwasser : livour
- Romy Schneider : aktourez
- Oskar Werner : aktour
- Ludwig Boltzmann : fizikour
- Christian Doppler : fizikour
- Ernst Mach : fizikour
- Lise Meitner : fizikourez
- Erwin Schrödinger (loread Priz Nobel ar fizik): fizikour
- Ludwig Wittgenstein : ekonomour, prederour
- Julius Wagner-Jauregg (loread Priz Nobel ar vezegiezh): medisin
- Sigmund Freud : medisin, diazezer ar bredelfennerezh
- Bruno Bettelheim : bredoniour
- Konrad Lorenz : (loread Priz Nobel ar vezegiezh): bevoniour
- Johann Berger: meurc'hoarier echedoù.
- Stefan Zweig : skrivagner
- Arthur Schnitzler : skrivagner
- Elfriede Jelinek (loreadez Priz Nobel al lennegezh): skrivagnerez
- Thomas Bernhard : skrivagner
- Peter Handke: skrivagner

[kemmañ] Roll an nav stad kevredet ("Bundesländer")

Stadoù kevredet Aostria: B Burgenland, K Karintia, NÖ Aostria-Izel, OÖ Aostria-Uhel, S Salzburg, St Stiria, T Tirol, V Vorarlberg, W Vienna

	Stad kevredet	Kêr-benn	Poblañs	Gorread (km²)	Annezad/km²	Yezhoù rannvroel kenofisiel gt. an alamaneg
1.	Burgenland	Eisenstadt	276 419	3 965	69,7	Kroateg Burgenland, hungareg
2.	Karintia (Kärnten)	Klagenfurt	559 440	9 536	58,7	Sloveneg
3.	Aostria-Izel (Niederösterreich)	Sankt Pölten	1 552 848	19 178	81,0	-
4.	Aostria-Uhel (Oberösterreich)	Linz	1 387 086	11 982	115,8	-
5.	Salzburg	Salzburg	521 238	7 154	72,9	-
6.	Stiria (Steiermark)	Graz	1 190 574	16 392	72,6	-
7.	Tirol	Innsbruck	683 317	12 648	54,0	-
8.	Vorarlberg	Bregenz	356 590	2 601	137,1	-
9.	Vienna (Wien)	Vienna (Wien)	1 631 082	415	3 831,9	-