Aŭstrio

El Vikipedio

Bazaj informoj
Aŭstria Respubliko Republik Österreich

Nacia himno: Land der Berge, Land am Strome
Nacia devizo: AEIOU

Ĉefa(j) lingvo(j)	germana
Ĉefurbo	Vieno
Religio(j)	katolikoj 84%, protestantoj 6%
Areo % akvo	83.871 km² 1.3%
Loĝantaro Loĝdenso	8.292.322 99 ab./km²
Valuto	Euro (EUR)
Horzono	UTC +1 (en somero +2)
TTT ; Landkodo ; Tel.	.at ; AT ; +43
Politiko
Politika sistemo	Federacia Respubliko
Ŝtatestro	prezidento Heinz Fischer
Ĉefministro	kanceliero Alfred Gusenbauer
Nacia tago	26-a de oktobro (tago de akcepto de la leĝo pri konstanta neŭtraleco 1955)
Sendependeco	27-a de julio 1955
Esperanto-movado
Esperanto-asocio	{{{esperanto-asocio}}}

La respubliko Aŭstrio estas parlamenta-demokratia ŝtato en centra Eŭropo, konsistante el naŭ subŝtatoj. Ĝiaj najbaraj landoj en la nordo estas Germanio kaj Ĉeĥio, en la oriento Slovakio kaj Hungario, en la sudo Slovenio kaj Italio kaj en la okcidento Svislando kaj Liĥtenŝtejno.

Aŭstrio estas ekde la jaro 1955 membro de UNO kaj ekde 1995 de Eŭropa Unio.

[redaktu] Historio

Ĉefartikolo: Historio de Aŭstrio

Iam la pova centro de la granda aŭstra-hungara imperio, Aŭstrio post la malvenko en la unua mondmilito kaj la pactraktato de Saint Germain estis reduktita al malgranda respubliko. Post la anekso al la Hitlera Germanio en 1938 kaj sekva okupado de la venkintaj aliancitaj potencoj en 1945, la statuso de Aŭstrio restis neklara dum unu jardeko. La en 1955 subskribita ŝtata traktato finis la okupadon, agnoskis la sendependecon de Aŭstrio kaj malpermesis la aliĝon al Germanio. Konstitucia leĝo en la sama jaro deklaris la "ĉiaman neŭtralecon" de la lando kiel antaŭkondiĉo de la formarŝo de la soveta armeo. La neŭtraleco, kiu iam estiĝis parto de la aŭstria identeco, estas forte diskutata ekde la kolapso de Sovetunio en 1991 kaj la aliĝo al la Eŭropa Unio en 1995. Kiel bonhava lando Aŭstrio aliĝis en 1999 al la Eŭropa Mona Unio.

[redaktu] Politiko

Aŭstrio estas laŭ la federacia konstitucio de 1920 federacia, parlamenta-demokratia respubliko, konsistante el naŭ federaciaj landoj. Ŝtatestro estas la Federacia Prezidento, kiu estas elektita ĉiujn 6 jarojn rekte de la civitanoj. Unu rekte sekvanta reelekto estas permesata. Li nomumas la Federacian Kancelieron. La prezidento povas libere elekti la kandidaton por la federacia kanceliero, sed li devas fakte orientiĝi je la proporcioj de la partioj en la Nacia Konsilio. La federacia kanceliero estas la estro de la federacia registaro, kies membroj estas nomumitaj de la prezidento laŭ la proponoj de la kanceliero. La federacia registaro povas esti revokita de la Nacia Konsilio per voĉdono pri malkonfido.

La aŭstria parlamento konsistas el du ĉambroj. La konsisto de la Nacia Konsilio estas determinita ĉiujn 4 jarojn per ĝenerala balotado. La membroj de la Federacia Konsilio estas senditaj de la landaj parlamentoj. La Nacia Konsilio estas la dominanta ĉambro en la aŭstria leĝdonado. La Federacia Konsilio posedas en la plej multaj kazoj nur prokrastigan vetorajton, kiu povas esti malvalidigita per persistrezolucio de la Nacia Konsilio.

[redaktu] Federaciaj Landoj

Aŭstrio konsistas el naŭ federaciaj landoj. Tiuj estas dividitaj en distriktoj.

**La federaciaj landoj (*Bundesländer*) de Aŭstrio**
Ŝtato	Ĉefurbo
(1) Burgenland	Eisenstadt
(2) Karintio (Kärnten)	Klagenfurto (Klagenfurt)
(3) Malsupra Aŭstrio (Niederösterreich)	St. Pölten
(4) Supra Aŭstrio (Oberösterreich)	Linz
(5) Salcburgo (Salzburg)	Salcburgo
(6) Stirio (Steiermark)	Graz
(7) Tirolo (Tirol)	Innsbruck
(8) Vorarlberg	Bregenz
(9) Vieno (Wien)	Vieno

Vidu ankaŭ: Urboj en Aŭstrio

[redaktu] Ekonomio

[redaktu] Eksportado

Maŝinindustria produktaĵo
Transporta instalaĵo
Papero kaj Celulozo
Metalo
Ŝtalo.

[redaktu] Turismo

[redaktu] Mondaj heredaĵoj

Urbocentro de Graz
Historia centro de Vieno
Historia centro de Salzburg
Palaco kaj ĝardeno de Schönbrunn
Semeringa fervojo

[redaktu] Esperanto-movado

Ĉefartikolo: Esperanto en Aŭstrio

[redaktu] vidu ankaŭ

	EŬROPA UNIO (EU)
Aŭstrio • Belgio • Bulgario • Ĉeĥio • Danio • Estonio • Finnlando • Francio • Germanio • Grekio • Hispanio • Hungario • Irlando • Italio • Kipro • Latvio • Litovio • Luksemburgio • Malto • Nederlando • Pollando • Portugalio • Rumanio • Slovakio • Slovenio • Svedio • Unuiĝinta Reĝlando (Britio)
Kandidatoj
Kroatio • Respubliko de Makedonio • Turkio

	NORD-ATLANTIKA ALIANCO (NATO)
Belgio • Britio • Bulgario • Ĉeĥio • Danio • Estonio • Francio • Germanio • Grekio • Hispanio • Hungario • Islando • Italio • Kanado • Latvio • Litovio • Luksemburgo • Nederlando • Norvegio • Pollando • Portugalio • Rumanio • Slovakio • Slovenio • Turkio • Usono

Ŝtatoj en Eŭropo
Albanio \| Andoro \| Aŭstrio \| Belorusio \| Belgio \| Bosnio kaj Hercegovino \| Bulgario \| Ĉeĥio \| Danio \| Estonio \| Finnlando \| Francio \| Germanio \| Grekio \| Hispanio \| Hungario \| Irlando \| Islando \| Italio \| Kroatio \| Latvio \| Liĥtenŝtejno \| Litovio \| Luksemburgio \| Malto \| Moldavio \| Monako \| Montenegro \| Nederlando \| Norvegio \| Pollando \| Portugalio \| Respubliko de Makedonio \| Rumanio \| Rusio \| San-Marino \| Serbio \| Slovakio \| Slovenio \| Svedio \| Svislando \| Turkio \| Unuiĝinta Reĝlando (Britio) \| Ukrainio \| Vatikanurbo
Dependaj teritorioj: Ferooj \| Ĝibraltaro