Erdi Aroa
Wikipedia(e)tik
Erdi Aroa edo Ertaroa Europako historiako hiru aroen artean erdialdekoa da, aurrekoa Aro zaharra eta ondorengoa Aro modernoa izanda.
V. mendetik XV. mendera luzatzen da.
Eduki-taula |
[aldatu] Kronologia
- IV. mendean Bizantziar Inperioa sortu zuten, Konstantinopolis fundatzean.
- V. mende eta VIII. mendeen arteko garaia "barbaroen inbasioek" markatuko dute, Erromatar Inperioaren ahultasuna lagun: Ostrogodoak gaurko Italian, bisigodoak Penintsula Iberikoan, frankoak eta burgundiarrak gaurko Frantzian eta Alemaniako mendebaldean eta saxoiak gaurko Britainia Handian.
- 527an Justinianus I erregeak hasi zuen agintaldia, Erromako ekialdeko imperioko buruzagi gorena izan zena.
- 800. urtean Karlomagno "Erromatarren enperadore" izendatu zuten Erroman.
- 962. urtean Erromatar-Germaniar Inperio Saindua sortu zuten.
- 1040an Bizkaiko jaurerriko historia Iñigo Lopez Ezkerra lehen jauna.
- 1088an Bolognako Unibertsitatea sortu zuten, Europako zaharrena.
- 1117an inguruan Oxfordeko Unibertsitatea fundatu zuten, ingelesezko munduko lehena.
- 1150ean Parisko Unibertsitatea (Sorbona) sortu zuten, frantsesezko munduko lehena.
- 1164an Nafarroako Erresumak ordezkatu zuen X. mendean sortutako Iruñeko Erresuma.
- 1218an sortu zuten Salamancako Unibertsitatea, gaztelerazko munduko lehena.
- 1290ean Coimbrako Unibertsitatea fundatu zuten, portugesezko munduko lehena.
- 1315-1317an Europarrek "Gosete Handia" pairatu zuten.
- 1348an Izurri Beltza Europan zehar hedatu zen, milaka hildako utziz.
[aldatu] Artea
- Bizantziarra: IV. eta XI. mendeen artean.
- Erromanikoa: XI. eta XII. mendeen artean.
- Gotikoa: XII. eta XV. mendeen artean.
[aldatu] Literatura
[aldatu] V. mendea
- Severino Boecio. Italia. (480-526).
[aldatu] XIV. mendea
- Dante Alighieri. Italia. (1265-1321).
