Oudenaarde

Van Wikipedia

Stad Oudenaarde
ligging binnen het arrondissement Oudenaarde in de provincie Oost-Vlaanderen
Wapen	Vlag

Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Oost-Vlaanderen
Arrondissement	Oudenaarde
Geografische ligging	50°50′N, 3°36′E
Oppervlakte	68,06 km²
Bevolking (Bron: NIS)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid	28.690 (01/07/2006) 49,12% 50,88% 422 inw./km²
Leeftijdsopbouw 0–19 jaar 20–64 jaar 65 jaar en ouder	(01/01/2006) 21,50% 58,93% 19,58%
Buitenlanders	1,72% (01/07/2006)
Economie
Werkloosheidsgraad	6,51% (01/01/2006)
Gemiddeld inkomen	13.654 euro/inw. (2003)
Politiek
Burgemeester	Marnic De Meulemeester (VLD)
Bestuur	VLD, CD&V+N-VA
Zetels VLD CD&V+N-VA SAMEN (SP.A+OK) Groen! Vlaams Belang	29 12 8 6 1 2
Deelgemeenten met postcode
Postcode	Deelgemeente
9700 9700 9700 9700 9700 9700 9700 9700 9700 9700 9700 9700 9700	Oudenaarde Bevere Edelare Eine Ename Heurne Leupegem Mater Melden Mullem Nederename Volkegem Welden
Overige info
Zonenummer	055
NIS-code	45035
Politiezone	Vlaamse Ardennen
Webadres	www.oudenaarde.be

Oudenaarde (in het Frans: Audenarde) is een stad in Oost-Vlaanderen ten zuiden van Gent, gelegen aan de Schelde, in België. De stad telt ruim 28.000 inwoners en haar patroonheilige is Sint-Walburga. Oudenaarde wordt ook wel de parel van de Vlaamse Ardennen genoemd. Het heeft een prachtig stadhuis in Brabantse laatgotische stijl, gebouwd door de Brusselse architect Hendrik van Pede in de jaren 1527-1530, en is wereldberoemd om zijn Verdures, de Oudenaardse wandtapijten. Op de officiële website van de stad kan men een interessante studie van de tapijten en hun restauratie bekijken. Ook Pamele speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van Oudenaarde.

Inhoud

1 Geschiedenis
- 1.1 De bril in het wapenschild
2 Bezienswaardigheden
- 2.1 Kerselare
- 2.2 Musea
3 Evenementen
4 Gastronomie en sportmanifestaties
5 Economie
6 Gerecht en politie
7 Ename
8 Dialect
9 Politiek
- 9.1 Burgemeesters
- 9.2 Gemeenteraadsverkiezingen
10 Geboren in Oudenaarde
11 Bekende inwoners
12 Externe links

[bewerk] Geschiedenis

In 1030 riep de graaf van het graafschap Vlaanderen, Boudewijn IV, hier de godsvrede uit en liet een slot bouwen. De stad werd van haar versterkingen ontdaan na de slag bij Bouvines in 1214, ingenomen door de Gentenaren in 1383 en veroverd door Alexander Farnese in 1582. De Fransen lieten er hun oog op vallen en vielen Oudenaarde binnen in 1658, 1667 en 1745.

Oudenaarde werd mede bekend door Keizer Karel V, die hier een kind verwekte bij de mooie en verleidelijke weversdochter Johanna van der Gheynst, dit kind werd de latere Margaretha van Parma, landvoogdes van de Spaanse Nederlanden, halfzus van Filips II.

De Slag bij Oudenaarde, in de Spaanse Successieoorlog, was in 1708 een succes voor de Engelsen onder leiding van de hertog van Marlborough, die ook troepen van prins Eugenius van Savoye en maarschalk Hendrik van Nassau-Ouwerkerk aanvoerde; hij versloeg de Fransen, die zich uit de stad moesten terugtrekken. De fontein vóór het stadhuis van Oudenaarde is een overblijfsel uit de periode van de Franse overheersing; ze werd in opdracht van Lodewijk XIV gebouwd, teneinde de soldaten toe te laten hun paarden water te geven. De fontein werkt nog steeds.

Tijdens de bezetting door Oostenrijk in de late 18e eeuw werd Oudenaarde vanop de Edelareberg met kanonnen bestookt. De volkse overtuiging is dat het Edelarefort, dat zich onder de Edelareberg vertakt, tot onder de Grote Markt zou doorlopen, met verdere zijwegen naar het Park Liedts; dit is echter niet het geval, en de vele onderaardse gangen onder zowel het stadspark als de Edelareberg, die als schuilplaatsen tijdens oorlogstijd fungeerden, worden heden ten dage als kweekplaatsen voor vleermuizen gebruikt.

[bewerk] De bril in het wapenschild

De Oudenaardse bril

Het wapenschild van Oudenaarde heeft een uitgebreide versie, waarop het schild door twee mannen wordt vastgehouden. Opvallend is echter de bril die zich boven het schild bevindt. In het logo van de stad wordt dit embleem eveneens gebruikt; de hiermee verbonden anekdote is in Oudenaarde welbekend en gaat terug tot de 16de eeuw. Het schijnt namelijk dat, toen Keizer Karel de stad bezocht, de stadswachter hem niet had zien aankomen. Deze man is de geschiedenis ingegaan als Hanske de Krijger: hij had de taak de schepenen op de hoogte te houden van iedereen die de stad naderde. Oudenaarde werd nog tot in de 19de eeuw door stadswallen omringd, en hij stond dus op de uitkijk op de top van het stadhuis. Daar hij echter te veel gedronken had, was hij er in slaap gevallen, tot grote woede van de keizer. Als straf eiste Keizer Karel dat de stad Oudenaarde iets zou aanbrengen op haar wapenschild dat iedereen aan dit gênante voorval herinnerde, en hij suggereerde ofwel een slaapmuts, ofwel een bril. Het stadsbestuur koos voor de laatste optie, mede doordat de vorm van een bril ook op de letter A (van 'Audenaerde') lijkt. Hanske de Krijger is in brons vereeuwigd op de top van het stadhuis.

[bewerk] Bezienswaardigheden

De Sint-Walburgakerk nabij de grote markt

Vermits Oudenaarde altijd aan de Schelde gelegen heeft, telt de stad vier bruggen, waaronder een ophaalbrug nabij het centrum, een fietsers- en voetgangersbrug en de Ohiobrug in Nederename, gebouwd door de staat Ohio als compensatie voor de - in de Eerste Wereldoorlog verwoeste - oorspronkelijke brug. Aan weerszijden van de brug staan twee gebeeldhouwde bizons. Andere oorlogsmonumenten zijn een herdenkingszuil voor Amerikaanse infanteriesoldaten die in de Eerste Wereldoorlog in Oudenaarde de Schelde overstaken en het monument van Tacambaro op het gelijknamige plein, opgericht ter nagedachtenis van enkele tientallen Oudenaardenaren die in de Mexicaanse vrijheidsoorlog omkwamen en bestaande uit een liggende vrouw die richting Mexico blikt.

Recentelijk werd een fontein uit de tijd van Napoleon na bijna dertig jaar teruggeplaatst op het Gentiel Antheunisplein, naast het cultureel centrum.

De grote publiekstrekkers van Oudenaarde zijn echter het stadhuis en de kerk van Sint-Walburga, die beide aan de markt liggen. Naast de grote markt ligt van oudsher een kleinere markt, achter het Huis van Parma (Margaretha van Parma's huis is namelijk nog steeds intact), en de brede, gapende doorgang tussen beide markten was jarenlang een doorn in het oog van de gemeente. Deze plek werd smalend het gat in de markt genoemd. Dit "gat" werd recentelijk met het nieuwe wielermuseum en een complex met luxe-appartementen en winkels opgevuld.

Aan die plek, tegenover de Walburgakerk, ligt eveneens de huidige stadsbibliotheek, in de volksmond het Vleeshuis genoemd omdat hier de slagersverenigingen hun hoofdkwartier hadden. Dit huis is classicistisch en dateert uit de 18de eeuw.

Het oudste gebouw van Oudenaarde is de Boudewijnstoren uit de 9de eeuw; deze hangt aan het Huis van Parma vast. Voorts is er in het stadspark nog Kasteel Liedts, en het oude treinstation van Oudenaarde, dat in feite op het grondgebied Bevere ligt, uit de Belle époque.

Vele andere oude kerkjes en monumenten liggen her en der verspreid over de deelgemeenten.

[bewerk] Kerselare

Op de Edelareberg, langs de baan N8 Oudenaarde-Brakel bevindt zich te Kerselare een bedevaartsoord ter ere van Onze-Lieve-Vrouw van Kerselare. Van oudsher kreeg de parochie Pamele-Oudenaarde het beheer van dit bedevaartsoord. Sinds 1953 wordt er op Hemelvaartsdag een autowijding gehouden en er is ook een jaarlijkse kermis waarop steevast lokale snoepjes, de lekkies, verkocht worden, alsmede gedroogde wijting.

Het laatgotische stadhuis (1525-1536)

[bewerk] Musea

Het stadhuis herbergt het Wandtapijtenmuseum, een collectie Oudenaardse en Europese zilverwerken en de Stedelijke Collectie
Museum gewijd aan de Ronde van Vlaanderen en aan de wielersport in het algemeen.
Het oude treinstation doet dienst als expositiehal voor jonge of lokale kunstenaars.
Het stadsarchief bevindt zich in de Abdij van Maagdendale.
Het kleine provinciaal museum van Ename, naast de Sint-Laurentiuskerk

[bewerk] Evenementen

Adriaan Brouwer Bierfeesten (laatste weekend van juni)
Feest in het Park, een populair jaarlijks popmuziekfestival in de zomer (sinds 1996)
Provinciale Fokveedag (laatste vrijdag van februari)
Om de tien jaar wordt een groot horticultureel festival gehouden, waarbij de markt, die tot de grootste in Vlaanderen behoort, volledig met bloemen wordt bedekt. De laatste keer was in 2005.

[bewerk] Gastronomie en sportmanifestaties

Oudenaarde is bekend om zijn Oudenaards bruin bier en om de Ronde van Vlaanderen. Bieren die als lokaal Oudenaards worden beschouwd zijn Ename, Felix, Liefmans en Roman. Alhoewel de brouwerijen door grotere bedrijven zijn overgekocht, wordt het bier zelf nog steeds in Oudenaarde gebrouwen.

De Ronde van Vlaanderen doet Oudenaarde elk jaar aan, omdat de meeste deelgemeenten tussen de heuvels liggen. In de winter wordt op de Kleine Markt een schaatspiste geplaatst.

[bewerk] Economie

Oudenaarde bezit twee treinstations en ligt op een kruispunt van de N60, de verbinding tussen Ronse en Gent, en de N8, de verbinding tussen Kortrijk en Brussel. Deze aders maken Oudenaarde gemakkelijk bereikbaar. De binnenscheepvaart is eveneens van invloed, Oudenaarde ligt namelijk aan de Schelde en het heeft aldus een goede verbinding met de havens van Gent, Antwerpen en Terneuzen. De tram is in het midden van de twintigste eeuw uit de stad verdwenen. Er zijn een aantal winkelstraten en sportcomplexen, alsmede verschillende industrieterreinen met verscheidene internationale bedrijven die voor de werkgelegenheid in de regio van groot belang zijn. Voorts zijn het de honderden KMO's die Oudenaarde economisch vormgeven. Van oudsher was Oudenaarde een textielstad; deze nijverheid heeft relatief standgehouden, maar toerisme is sinds de twintigste eeuw een belangrijke bron van inkomsten.

[bewerk] Gerecht en politie

Juridisch en politioneel vormt Oudenaarde een zelfstandige eenheid; de stad bezit een justitiepaleis en gevangenis, en het Parket van Oudenaarde is een van de officiële parketten.

[bewerk] Ename

In de jaren zeventig van vorige eeuw heeft men in Ename, deelgemeente van Oudenaarde, de grondvesten teruggevonden van een versterking, gelegen op de rechterscheldeoever, die aangelegd werd door de Duitse Keizer Otto I, en die net als Antwerpen diende als bastion tegen het Franse rijk. In 1054 werd Ename vernietigd, en bij Vlaanderen ingelijfd. Dit was de kans voor het nabijgelegen dorp Oudenaarde om tot ontwikkeling te komen. Op het oude stadje Ename werd ter pacificatie van de streek een klooster gebouwd. De ruïnes van versterking, stad en klooster zijn van het grootste belang, omdat zij reeds verscheidene belangwekkende vondsten opgeleverd hebben. Ook de nabijgelegen kerk geeft ter gelegenheid van restauratiewerken (eind twintigste, begin eenentwintigste eeuw) verbazingwekkende vondsten af, zoals de persoonlijke loge, vanwaaruit de Duitse keizer de mis bijwoonde.

De Onze-Lieve-Vrouw-van-Pamele-kerk

[bewerk] Dialect

Het dialect van Oudenaarde is typisch Zuidoost-Vlaams, met vele woorden uit het Frans en sommige West-Vlaamse invloeden. Karakteristiek zijn de veelvuldig voorkomende Oudenaardse meervoudsverkleinwoorden op -ies, bijvoorbeeld bientsjies (beentjes), kiekskies (kippetjes), potsies (potjes), mànekies (jongetjes), meiskies (meisjes) en pitsies (ventjes, al dan niet menselijk), wat een diminutief is voor pétie (ofwel verwijzend naar een beeldje, bijvoorbeeld van porselein, ofwel ironisch voor een vreemd mannelijk persoon). Isidoor Teirlinck, vader van Herman Teirlinck, registreerde vele van deze woorden en uitdrukkingen in zijn Zuidoost-Vlaams Idioticon.

[bewerk] Politiek

[bewerk] Burgemeesters

Burgemeesters waren

Edouard Liefmans-Bonné (lib.),
Henri Liefmans (lib.) (1844-1850),
Victor Liefmans (lib.) (1863-1877),
Auguste Devos (Katholieke Partij (1877-1880),
Paul Raepsaet (Katholieke Partij) (1890-1918),
Robert Doutreligne (Katholieke Partij) (1918-1921),
Léon Thienpont (Katholieke Partij) (1922-1951) ,
Maurice Santens (CVP) (1951-1968)
Jan Verroken (CVP) (1983-1988)
Lieven Santens (CVP) (1989-2000),
Marnic De Meulemeester (VLD) (2001-)

[bewerk] Gemeenteraadsverkiezingen

Het stemmenaantal van de CVP daalde van 41,7 % bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1976, naar 27 % van de geldige uitgebrachte stemmen voor CVP-VU in 2000. De PVV haalde in 1976 32,9 % en 37,4 % in 2000 . SP haalde 16,7 % in 1976. VU haalde 6,3 % in 1976. De lijst Samen behaalde 24,5 % van de meetellende neergelegde stemmen in 2000, Vlaams Blok 5,7 % en Agalev 5,4 %. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 bleef de VLD veruit de grootste partij met 36,5 % van de stemmen, gevolgd door CD&V/N-VA met 25,0 % en de lijst Samen met 20,0 % van de stemmen. Vlaams Belang haalde 8,8 % en Groen! 7,6 %.

[bewerk] Geboren in Oudenaarde

Adriaen Brouwer (1605 of 1606 - 1638), schilder afkomstig uit Oudenaarde. Het jaarlijkse Oudenaardse bierfestival heet de Adriaen Brouwer-bierfeesten.
Margaretha van Parma (1522 - 1586), landvoogdes voor Filips II over de Nederlanden van 1559 tot 1567
Jotie T'Hooft (1956 - 1977), dichter, junkie en cultfiguur
Brigitta Callens (1980), Belgisch fotomodel en miss België 1999
Bart Kaëll a.k.a Bart Gijselinck (02/08/1960), Belgische zanger
Frank De Bleeckere (01/07/66), Belgisch scheidsrechter
Mario De Clercq (05/03/66), Belgisch ex-veldrijder
Wim Vanhuffel (25/05/79), Belgisch wielrenner.
Jean-Joseph Raepsaet (1750-1832), Belgische advocaat en historicus