Fince
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Fince Suomi |
|
---|---|
Konuşulduğu ülkeler: | Finlandiya Estonya, İsveç , Norveç (Finnmark), Kuzeybatı Rusya (Karelya) |
Konuşan kişi sayısı: | 6 milyon |
Sıralama: | ? |
Dil Grubu Sınıflandırma: | Ural Dilleri
|
Resmî Durum | |
Resmî dil olduğu ülkeler: | Finlandiya, Avrupa Birliği |
Dili düzenleyen kurum: | Language Planning Department of the Research Institute for the Languages of Finland [1] |
Dil Kodları | |
ISO 639-1 | fi |
ISO 639-2 | fin |
SIL | {{{sil}}} |
Ayrıca bakınız: Dil – Dil aileleri |
Fince (Fince: Suomi), Finlandiya nüfusunun %92'sinin konuştuğu dildir. Fince Finlandiyanın iki resmi dilinden birisidir. İsveççe, Finlandiyanın bağımsızlıgını ilan ettiği günden bu yana ülkenin ikinci resmi dilidir. Finlandiya'nın resmi olan Fincenin diğer bir ağzı olan Meänkieli dili ise İsveç'in ikinci resmi dilidir.
[değiştir] Fince'nin Türkçe'yle ortak yanları
Fince ile Türkçe arasında herhangi bir bilimsel ilişki yoktur. Konu hakkındaki araştırmalar kaynak yetersizliğinden dolayı sonlandırılmıştır. Bu konuyla ilgili çıkarımlara 1950'den önce yazılmış kitaplarda rastlamak mümkün olsa bile, günümüzde geçerliliği olan hiç bir dil kuramı Fince ve Türkçe'yi aynı çatı altına koymamıştır.
Fince'nin Türkçe ile akrabalığı kuşkularının oluşmasında dillerin genel dilbilgisi yapıları etkendir, iki dil arasında dilbilimsel değeri bulunan benzer sözcüklere rastlanmamaktadır.
Örneğin Turku kentinin adının herhangi bir şekilde Türkiye veya Tatarlar ile ilgili olduğu doğru değildir. Turku şehrinin adı İskandinav dillerinde pazaryeri anlamına gelen 'torg' (fincede 'tori') sözcüğünden türemiştir. Fonetik benzerlikten dolayı iki dilde eşsesli olan çok sayıda sözcük mevcuttur. Aynı şekilde Japonca ve Fince arasında da benzer sözcükler bulunmaktadır.
Fince doğal diller arasından en fonetik olanlardandır, yani "yazıldığı gibi okunur". Türkçe'nin fonetiklik özelliği Fince ile karşılaştırıldığında çok zayıf kalmaktadır.
- Huomenta = Günaydın
- (Hyvää) päivää = İyi günler (ya da günaydın)
- (Hyvää) iltaa = İyi akşamlar
- Hyvää yötä = İyi geceler
- Terve / Moro = Merhaba
- Hei / Moi = Selam
- Heippa / Moikka / Hei Hei / Moi Moi = Hoşçakal
- Näkemiin = (Sonra) Görüşürüz
- Hauska tavata = Tanıştığımıza memnun oldum.
- Kiitos = Teşekkür ederim.
- Kiitos, samoin = Aynı şekilde
- Mitä kuuluu? = Nasıl gidiyor? (Yabancılar arasında kullanılmaz)
- Kiitos hyvää = İyiyim, teşekkür ederim.
- Tervetuloa = Hoşgeldiniz
[değiştir] Önemli Sözcükler
- kyllä = evet
- ei = hayır
- olen / minä olen = ben
- minä, sinä, hän = ben, sen, o
- me, te, he = biz, siz, onlar
- Mä, Sä - Ben, Sen (yabancılar arasında kullanılmaz)
- yksi, kaksi, kolme - bir, iki, üç
- neljä, viisi, kuusi - dört, beş, altı
- seitsemän, kahdeksan - yedi, sekiz
- yhdeksän, kymmenen - dokuz, on
- sata, tuhat, miljoona - yüz, bin, milyon
- Anteeksi - özür dilerim
- olut - bira
- karhu - ayı
- Suomi - Finlandiya
- suomi - Fince
- Mitä kuuluu? - Nasılsın? (tam olarak "ne duyuluyor?", yabancılar arasında kullanılmaz. )
- En ymmärrä - Anlamıyorum.
- Ymmärrän / Minä ymmärrän - Anlıyorum
- ¹Ymmärrät(te)kö suomea? - Fince anlıyor musun(uz)?
- ¹Puhut(te)ko englantia? - İngilizce konuşuyor musun(uz)?
- Olen englantilainen / amerikkalainen / australialainen / uusiseelantilainen / irlantilainen / skotlantilainen - Ben İngilizim / Amerikalıyım / Avustralyalıyım / Yeni Zelandalıyım / İrlandalıyım / İskoçum
- ¹Olet(te)ko englantilainen? - İngiliz misin(iz)?
- Missä sinä asut/¹Missä te asutte? - Nerede oturuyorsun(uz)?
¹ -te eki tümceyi resmileştirmek için kullanılır. -te eki konulmaz ise tümce gayri resmi olur. Birden fazla kişiyle konuşurken -te eki eklenir.
- Haluan: istiyorum
- Haluat: istiyorsun
- Haluatko: istiyor musun? (bir fiile -ko eki geldiginde, -misin, -musun, -muyum, muyuz soru eki ile aynı görevi görür).
![]() |
Avrupa Birliği'nin resmî dilleri | ![]() |
---|---|---|
Almanca | Bulgarca | Çekçe | Danca | Estonca | Fince | Flemenkçe | Fransızca | İngilizce İspanyolca | İsveççe | İrlandaca | İtalyanca | Lehçe | Letonyaca | Litvanyaca Macarca | Maltaca | Portekizce | Rumence | Slovakça | Slovence | Yunanca |
||
Kaynak: AB'nin resmî sitesi |